“Tắc đường” do siết chặt các biện pháp kiểm dịch

Thời gian qua, một số cửa khẩu biên giới đã được mở nhưng năng lực thông quan chưa cải thiện được nhiều, do cả hai bên đều đặt ưu tiên hàng đầu cho các biện pháp phòng chống dịch. Nhân lực tham gia vào quá trình xuất nhập khẩu, vận chuyển, giao nhận, bốc xếp, sang tải hàng hóa tại khu vực cửa khẩu của cả phía Việt Nam và phía Trung Quốc cũng vẫn còn thiếu.

Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương cho biết, ngày 13-4, có 913 xe hàng xuất khẩu, 889 xe hàng nhập khẩu, tồn 2.229 xe, chủ yếu là nông sản, hoa quả. Cụ thể, tại tỉnh Lạng Sơn, có 456 xe hàng xuất khẩu, 461 xe hàng nhập khẩu, tồn 1.930 xe và toa hàng. Tại các cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh còn tồn 116 xe hàng (không tính hàng đông lạnh). Tỉnh Cao Bằng tồn 183 xe (hàng nông sản, rượu, thực phẩm đông lạnh). Các cửa khẩu tại tỉnh Lạng Sơn còn tồn nhiều hàng hóa chờ xuất khẩu gồm: Cửa khẩu Hữu Nghị tồn 498 xe nông sản, linh kiện điện tử; cửa khẩu Tân Thanh tồn 948 xe nông sản, hoa quả; cửa khẩu Chi Ma tồn 476 xe.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng ùn ứ hàng hóa trên là do dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, phía Trung Quốc tăng cường quản lý, áp dụng các biện pháp siết chặt, hạn chế nhập cảnh tại khu vực biên giới giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc. Cụ thể, từ ngày 30-3-2020, phía Trung Quốc tăng cường quản lý chặt chẽ các lái xe và đại lý khai báo Hải quan người Trung Quốc sang khu vực cách ly phía Việt Nam để giao dịch; không cho phép các lái xe đến từ các tỉnh đã có ca bị lây nhiễm của Việt Nam nhập cảnh vào Trung Quốc. Đồng thời, đề nghị thành lập đội lái xe chuyên trách tại cửa khẩu chở hàng qua lại cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) – Hữu Nghị Quan (Trung Quốc) và cặp cửa khẩu phụ Tân Thanh (Việt Nam) – Pò Chài (Trung Quốc) áp dụng từ ngày 7-4-2020; yêu cầu lái xe đến từ các tỉnh chưa phát sinh ca bị lây nhiễm dịch bệnh không được ra khỏi địa bàn thành phố Lạng Sơn và phải có kết quả xét nghiệm âm tính đối với dịch Covid-19. Ngoài ra, chỉ những người có tên trong danh sách đội lái xe mới được xuất cảnh, nhập cảnh chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua lại hai bên.

Từ đầu tháng 4, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) cũng thực hiện quản lý nghiêm cửa khẩu và các đường mòn biên giới. Ngoài cửa khẩu Hữu Nghị Quan (Trung Quốc) – Hữu Nghị (Việt Nam), cửa khẩu Đông Hưng (Trung Quốc) – Móng Cái (Việt Nam), các cửa khẩu, lối mở khác chỉ duy trì chức năng thông quan hàng hóa; thực hiện phòng dịch nghiêm ngặt đối với hoạt động trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới... Bên cạnh đó, từ ngày 7-4-2020, các cặp cửa khẩu phụ: Tân Thanh (Việt Nam) – Pò Chài (Trung Quốc); Cốc Nam (Việt Nam) – Lũng Vài (Trung Quốc), phía Trung Quốc chỉ thông quan 5 giờ/ngày, nghỉ vào các ngày cuối tuần và dịp lễ, Tết. Lái xe phía Việt Nam chỉ được giới hạn hoạt động tại khu vực bãi hàng và xuất cảnh trong ngày.

Bộ NN&PTNT nhận định, với những biện pháp mà phía Trung Quốc mới thông báo áp dụng, nếu lưu lượng xe và hàng hóa xuất khẩu từ nội địa đưa lên khu vực biên giới phía Bắc không giảm thì sẽ xảy ra tình trạng tồn đọng, ùn ứ hàng hóa tại các cửa khẩu.

Tạm dừng đưa trái cây lên Lạng Sơn

Trước tình hình trên, để đảm bảo hoạt động xuất khẩu hàng hóa nói chung được thuận lợi, tránh ùn ứ phương tiện và hàng hóa xuất khẩu, gây thiệt hại cho thương nhân, doanh nghiệp và người dân, Bộ NN&PTNT đã đề nghị các địa phương rà soát, thông báo tới các doanh nghiệp, trước mắt tạm dừng đưa hàng nông sản, nhất là mặt hàng hoa quả lên khu vực Lạng Sơn để chờ thông quan hết số hàng đang tồn đọng tại cửa khẩu. 

Về giải pháp xa hơn, Bộ NN&PTNT đề nghị các doanh nghiệp thường xuyên cập nhật thông tin chính xác, điều chỉnh kế hoạch xuất khẩu hàng hóa  nông, lâm, thủy sản; khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh thu mua, tăng cường chế biến cung ứng thị trường trong nước và xuất khẩu. Bộ NN&PTNT cũng đề nghị Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành làm việc phía các tỉnh biên giới của Trung Quốc để kiến nghị cho nhập khẩu nông sản qua tất cả các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, bao gồm: Chi Ma, Bình Nghi, Nà Nưa, Na Hình, Pò Nhùng, góp phần tăng khả năng thông quan, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu hiện nay. Xem xét đề nghị phía bạn kéo dài thời gian thông quan tại cặp cửa khẩu Kim Thành (Lào Cai) – Bắc Sơn (Vân Nam, Trung Quốc) từ 7 giờ đến 22 giờ (giờ Hà Nội) và 8 giờ đến 23 giờ (giờ Bắc Kinh) đối với hàng nông sản xuất nhập khẩu của cả hai bên.

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT đã có thư gửi tới Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc phối hợp chỉ đạo khắc phục các khó khăn trước ảnh hưởng của dịch Covid-19 để tạo thuận lợi cho việc xuất nhập khẩu nông sản, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của thị trường hai nước.

An Nhiên