Ấm áp, chân tình và mộc mạc như những người thân lâu ngày găp lại, đồng bào Khùa, Mày ở các bản làng sát đường biên giới miền Tây huyện Minh Hóa, Quảng Bình thật háo hức khi gặp đoàn công tác chúng tôi lên thực hiện Chương trình “Xuân Biên phòng  ấm lòng dân biên giới”. Những cái bắt tay thật chặt, nụ cười hồn nhiên của bà con dân bản khi đón nhận những món quà xuân tình nghĩa từ phía chúng tôi cùng các tổ chức và các nhà hảo tâm.

Già làng Hồ Thoong, người con trai cả của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Hồ Phòm, nguyên cán bộ chỉ huy Đồn Biên phòng Cha Lo trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cảm động: “Dân bản giờ đây đỡ khổ hơn so với trước đây. Có được sự đổi thay như ngày hôm nay cũng là nhờ vào BĐBP đó. Các chú Biên phòng xuống bản san núi, ngăn sông thành ruộng đồng rồi hướng dẫn, bày vẽ cho dân làm lúa nước, mùa màng bội thu, có cái ăn hôm nay và cái để ngày mai. Trước đây, đồng bào cứ chặt, đốt, cốt trỉa trên các triền núi cao chẳng được là bao mà còn phá rừng nhiều. Nghe các chú Biên phòng nói, thấy các chú làm, dân bản ưng cái bụng rồi làm theo, bây giờ biết làm ruộng rồi. Từ tình cảm và trách nhiệm với bà con dân bản, các chú BĐBP Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo còn kết nối với các tổ chức thiện nguyện, mang đến cho dân nhiều món quà ý nghĩa  nữa...”.

Cũng trong những ngày đầu xuân này, chúng tôi và cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo đưa Hồ Dưỡng về thăm quê em ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa. Bà con dân bản và những người thân đón em trong vòng tay yêu thương và ngập tràn những giọt nước mắt xen lẫn nụ cười. Câu chuyện về cuộc đời em là một câu chuyện cảm động và đầy tình nhân ái.

Cách đây 6 năm, khi em vừa lọt lòng thì mẹ qua đời. Bàn tay tử thần sắp cướp em đi, bởi hủ tục của đồng bào “Khi sinh, mẹ chết phải chôn con theo”, thì những người lính Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo đã có mặt. Bằng mọi cách thuyết phục đồng bào cho em được sống, được làm người, các anh đã giành lại sự sống cho em. Và, Hồ Dưỡng là một minh chứng sống để đồng bào vượt qua hủ tục man rợ này. Sự hiện diện của em hôm nay đã củng cố thêm tình đoàn kết, gắn bó keo sơn và niềm tin bền chặt của đồng bào các dân tộc trên biên giới với người lính Biên phòng.

Nhớ lại câu chuyện buồn ngày đó, bà Hồ Thị Xuân, người dì ruột của Hồ Dưỡng gạt đi giọt nước mắt, ngậm ngùi nói: “Khi bà con hiểu ra những điều BĐBP nói thì càng thương cháu nhiều hơn. Hồi trước, đồng bào ở đây cứ sợ khi sinh con nhỏ còn bú mẹ mà mẹ chết rồi để con lại thì mẹ nhớ rồi sẽ về quấy phá và bắt dân bản, nên phải chôn hắn đó. Nghĩ mà tội lắm”. 

Ký ức “miền đất lạnh” đã đi qua, hôm nay, đồng bào Mày ở bản Ka Ai đã biết tự tay mình gieo hạt lúa nảy mầm xanh và được hưởng trọn niềm vui trong ngày mùa với những bông lúa chín vàng nặng trĩu. Đến Xuân này, đồng bào Mày đã bước vào sản xuất vụ thứ 7 trên cánh đồng mang nghĩa lớn quân dân. Thành quả lao động của đồng bào Mày hôm nay chính là dấu mốc son nối nhịp bờ vui trên hành trình hòa nhập với cộng đồng, hòa nhập ánh sáng văn minh.

Chiều xuống vùng biên, trong cái giá lạnh se se, chúng tôi tìm về bản Xòn, bản nhỏ, xa nhất của tuyến biên giới huyện Minh Hóa. Trong ngôi nhà sàn cuối bản, già làng Hồ Mút, người đã gần 60 năm gắn bó với đường biên, cột mốc kể cho chúng tôi nghe bao câu chuyện đầy cảm động. Từ lâu, ông đã trở thành hình tượng “cột mốc sống” trong con mắt của những người dân, người lính Biên phòng. Con đường mang tên Hồ Mút giữa rừng sâu, núi thẳm là con đường đã trở nên quen thuộc, bởi có đến hàng ngàn dấu chân của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Biên phòng và người dân đi qua.

Cũng như các bản làng sát đường biên, cột mốc, những năm trở lại đây, được sự quan tâm hỗ trợ và đầu tư của Đảng và Nhà nước, bản Xòn quê hương ông giờ đây cũng đã phát triển hơn. Nay tuổi cao, sức yếu, nhưng trái tim già làng Hồ Mút vẫn luôn hướng về cột mốc nơi ông từng gắn bó và trao truyền lại cho con cháu của mình công việc mà ông đã tận tâm làm trong suốt bao năm. Tết đến, Xuân về, già Hồ Mút thật vui khi đón nhận món quà từ những tấm lòng. Bên bếp lửa hồng, quây quần cùng con cháu và các chiến sĩ trẻ Biên phòng, bà Hồ Thị Đăn, vợ già làng Hồ Mút phấn khởi bộc bạch: “Tết mô cũng có các chú Biên phòng về đây với bản vui Tết, đón Xuân, bà con vui lắm. Mẹ già rồi thì răng cũng được, nhưng thấy con cháu với bộ đội tổ chức nhiều trò chơi vui vẻ, tình quân dân gắn bó, mẹ mừng lắm, dân bản cũng thiệt mừng”.

Vừa gói bánh cùng bà con, Thiếu tá Hồ Sĩ Nhân, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Ra Mai vừa nói với chúng tôi: “Mấy năm gần đây, Tết nào Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Bình cũng tổ chức các chương trình vui Xuân cùng đồng bào và chiến sĩ nơi biên giới như Chương trình “Xuân Biên cương - Tết bánh chưng cho em”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân biên giới”; với các nội dung mới lạ đầy thú vị và bổ ích như tổ chức các đội thi gói bánh chưng theo đội hình tổng hợp có cả dân bản, bộ đội, giáo viên và học sinh, thi đấu các trò chơi dân gian, giao lưu văn nghệ, đốt lửa trại, tặng quà...

Các chương trình đã tạo không khí sôi nổi và tiếp thêm động lực mới cho đồng bào các dân tộc và đặc biệt là các hoạt động trong Chương trình “Xuân biên cương - Tết bánh chưng cho em”  thể hiện niềm mong muốn làm sao để các em học sinh là con em của đồng bào các dân tộc trên biên giới có được điều kiện học tập tốt nhất, làm sao đó để các em yêu trường, mến lớp cùng nhau thi đua học tập”.

Minh Lợi