Biên phòng - Với đặc thù công tác gắn bó với vùng biên giới, biển đảo, người lính mang quân hàm xanh còn có thêm trọng trách là chiến sỹ trên “mặt trận” tư tưởng văn hóa. Để xây dựng biên giới bình yên và phát triển thì phải ổn định an ninh chính trị ẩn chứa trong mỗi thôn xóm, làng bản, khu dân cư dọc hai tuyến biên giới đất liền và biển, đảo. Tuy nhiên, quản trị xã hội bằng văn hóa phải là một chuỗi hành động thực chất, uyển chuyển, tác động trực tiếp tạo ra sự chuyển biến tích cực trên diện rộng.
Nhìn lại những đóng góp của lực lượng BĐBP trên mặt trận văn hóa tư tưởng phải kể đến những bước chân không mệt mỏi của họ trên những con đường biên cương, hải đảo để tuyên truyền và vận động nhân dân. Với 2 mục đích, vừa tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, phổ biến kiến thức khoa học - kỹ thuật, vừa tận dụng nguồn lực con người tài năng, tâm huyết, son sắt với biên cương để lan tỏa sức cuốn hút của văn nghệ quần chúng đến với đồng bào, chiến sỹ cả nước.
Với đặc thù công tác gần gũi đồng bào và sát cánh với người dân biên giới, biển đảo, trong số các quân, binh chủng của QĐND Việt Nam chỉ có BĐBP là lực lượng có các Đội Tuyên truyền Văn hóa hoạt động hiệu quả nhất. Mỗi người lính đóng quân ở vùng miền nào thì mang theo đặc trưng văn hóa, nét truyền thống, bản sắc riêng của vùng đất đó. Họ trưởng thành từ con em đồng bào các dân tộc, nhập ngũ với cơ hội thể hiện tài năng và bản sắc cá nhân. Chính môi trường quân đội đã đào tạo và xây dựng nên những người con ưu tú của biên giới, hải đảo, trở thành những cán bộ tư tưởng văn hóa có kinh nghiệm, nắm bắt được sở thích, mong muốn của bà con, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào các dân tộc nơi biên giới.
Có thể nhận thấy, các Hội diễn Đội Tuyên truyền Văn hóa tuyến biên giới, biển, đảo thời gian qua đạt được hàm lượng chuyên môn cao, kỹ thuật thanh nhạc, âm nhạc và biểu diễn sân khấu đi dần đến chuyên nghiệp. Mỗi kỳ hội diễn lại trình diễn một hợp tuyển văn nghệ ca ngợi Tổ quốc, Đảng, Bác Hồ, quân đội, truyền thống anh hùng của lực lượng BĐBP, tình đoàn kết quân dân, tình hữu nghị với các quốc gia láng giềng. Các tác phẩm truyền tải thông tin tuyên truyền về pháp luật, chính sách, nhiệm vụ của BĐBP, nhưng lại mang đậm văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc. Đó là sân chơi, đồng thời là nhiệm vụ của các chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa, nơi họ thể hiện tài năng biên kịch, diễn kịch dí dỏm, đơn sơ, mộc mạc nhưng cũng đặc biệt hấp dẫn ở thể loại văn nghệ quần chúng.
Với những góc tiếp cận và lý giải vấn đề khác nhau, người lính không những phản ánh được các hoạt động quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới, biển đảo, mà còn tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị xã, phường biên giới, tham gia các chương trình phối hợp với các cấp, các ngành, các địa phương thực hiện chính sách xã hội, đấu tranh phòng chống các loại tội phạm, xây dựng nếp sống, gia đình văn hóa, phát triển kinh tế, tuyên truyền, vận động nhân dân tìm hiểu luật pháp, đối ngoại biên phòng. Có những chương trình, tiểu phẩm lay động trái tim, lấy nước mắt khán giả khi những hy sinh mất mát của người lính trong lịch sử cũng như trong đời thường được tái hiện. Bên cạnh đó, dấu ấn về trang sử, vùng đất, con người được khai thác đậm nét. Người dân thấy mình trong mỗi bước đi của BĐBP, càng dốc sức mình cùng với bộ đội xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, ổn định.
Có được kết quả đó chính là nhờ tài năng của các cá nhân điển hình trong BĐBP. Đó là những người lính không đơn thuần là bảo vệ mục tiêu một cột mốc, một đoạn biên giới, mà họ bảo vệ mặt trận lòng dân, ý chí chủ quyền, an ninh biên giới trong sự đoàn kết cộng đồng quốc gia, dân tộc. Bước chân của họ không chỉ ở một chỗ, một đồn Biên phòng, mà cả cuộc đời binh nghiệp, họ có cơ hội được tiếp xúc với bà con các tuyến biên giới thông qua các chương trình truyền thông, tuyên truyền, biểu diễn sân khấu.
Tài lẻ văn nghệ của người lính xưa nay vốn là “đặc sản”. Có những kỹ năng, ngay cả một người lính làm công tác chính trị ở đồn Biên phòng cũng phải thuộc lòng và nếu được đào tạo rèn giũa hơn nữa, họ có thể sử dụng tài năng đó cho công tác và đạt thành công trên cả mong muốn. Bất cứ chương trình truyền thông nào cũng cần phải dựa vào các cá nhân tiêu biểu điển hình. Muốn nuôi dưỡng, làm sáng lên, rạng danh các tên tuổi văn nghệ cho lực lượng Biên phòng đóng quân ở vùng biên giới cũng cần đào tạo, bồi dưỡng, để những tài năng kỹ hơn, tinh hơn, thông thạo phương pháp và thực hành tuyên truyền văn hóa, đồng thời giữ mãi bản sắc núi rừng, hải đảo - nét riêng có của người lính quân hàm xanh.
Thụy Văn