- Thưa đồng chí Tư lệnh, năm 2021, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, lực lượng BĐBP đã nỗ lực hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ “kép”, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới và phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Đồng chí đánh giá khái quát về những dấu ấn của BĐBP trong năm qua?

- Năm 2021, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, toàn lực lượng BĐBP luôn đoàn kết, quyết tâm cao, chủ động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành toàn diện, đồng bộ các mặt công tác Biên phòng, nhiều nhiệm vụ hoàn thành tốt, một số nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trên các mặt công tác. Trong đó, có thể điểm qua một số kết quả nổi bật:

Một là, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã thường xuyên nắm chắc, dự báo sát, đúng tình hình, phối hợp với các lực lượng chủ động thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Đảng, Nhà nước về các chủ trương, đối sách, xử lý kịp thời, nhạy bén, hiệu quả các vấn đề xảy ra trên biên giới, vùng biển, không để bị động, bất ngờ; hoàn thành xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị về các chiến lược quốc phòng, an ninh, các đề án về công tác Biên phòng và xây dựng lực lượng BĐBP bảo đảm chất lượng, tiến độ.

Hai là, trước diễn biến phức tạp của tình hình an ninh, chính trị thế giới, khu vực và trong nước, nhất là đại dịch Covid-19, quán triệt sâu sắc nhiệm vụ được giao, BĐBP đã tích cực, chủ động tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, triển khai thực hiện nhiệm vụ “kép”, vừa tổ chức quản lý, bảo vệ biên giới, vừa phòng, chống dịch Covid-19, phát huy vai trò nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Các đơn vị BĐBP tổ chức quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; thực hiện nhiều chủ trương, đối sách xử lý hiệu quả các tình huống trên biên giới; phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng duy trì hiệp định, nghị định, quy chế quản lý biên giới, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Toàn lực lượng đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu; duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo, xây dựng đơn vị chính quy “mẫu mực, tiêu biểu”, giữ nghiêm kỷ cương pháp luật; tích cực, chủ động tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn ở khu vực biên giới, biển, đảo.

Ba là, xác định phòng, chống dịch Covid-19 là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách, nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch; điều động, tăng cường lực lượng, phương tiện kiểm soát chặt chẽ các cửa khẩu, đường mòn, lối mở; thường xuyên duy trì trên 1.940 tổ, chốt với hơn 8.500 cán bộ, chiến sĩ ngày đêm bám trụ trên biên giới, được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao, góp phần tô thắm, lan tỏa hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Bốn là, triển khai đồng bộ các biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới. Chủ động xây dựng và thực hiện các phương án, kế hoạch đấu tranh phòng, chống hoạt động xâm nhập, móc nối, tập hợp lực lượng, kích động, chống phá Đảng, Nhà nước của các đối tượng phản động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, đối tượng cơ hội chính trị ở khu vực biên giới. Xây dựng kế hoạch nghiệp vụ, xác lập nhiều chuyên án đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, nhất là tội phạm về xuất, nhập cảnh trái phép, ma túy, mua bán người, buôn lậu và gian lận thương mại.

Năm là, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng điều chỉnh và thực hiện nghiêm quy trình kiểm tra, kiểm soát xuất, nhập cảnh trong điều kiện phòng, chống dịch Covid-19; tổ chức thực hiện hiệu quả thủ tục biên phòng điện tử cảng biển và cửa khẩu theo cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN; tích cực cải cách thủ tục hành chính kết hợp với ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý, kiểm soát xuất, nhập cảnh, bảo đảm chặt chẽ, thông thoáng.

Sáu là, đổi mới các hình thức hợp tác, giao lưu hữu nghị biên giới; kết hợp chặt chẽ giữa đối ngoại biên phòng với đối ngoại nhân dân, như: Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới; Giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị”; phát huy hiệu quả hoạt động kết nghĩa của 180 cặp đồn, trạm Biên phòng và 207 cặp cụm dân cư hai bên biên giới... Qua đó, góp phần củng cố lòng tin, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững với các nước láng giềng.

Bảy là, chăm lo xây dựng Đảng bộ BĐBP vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; gương mẫu thực hiện xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Toàn lực lượng vững vàng, kiên định, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết, thống nhất cao, gắn bó máu thịt với Nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Tám là, các đơn vị BĐBP chủ động, tích cực tham gia xây dựng, củng cố nền biên phòng toàn dân vững mạnh, thế trận biên phòng toàn dân vững chắc; thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 01/2015/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, xây dựng “thế trận lòng dân” ở khu vực biên giới; thực hiện nhiều chương trình, phong trào, mô hình, cuộc vận động giúp Nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, tạo sức lan tỏa sâu rộng trong xã hội.

- Sau 2 năm chiến đấu cam go với đại dịch Covid-19, những đóng góp to lớn của BĐBP được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội, các địa phương và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao, từ đó được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì cho BĐBP và cá nhân đồng chí Tư lệnh. Đề nghị Tư lệnh cho biết những bài học kinh nghiệm rút ra từ “cuộc chiến” chưa có tiền lệ này?

- 2 năm qua, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, toàn lực lượng BĐBP đã và đang khắc phục mọi khó khăn, gian khổ trên tuyến đầu phòng, chống dịch bệnh, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ “kép”... Trong “cuộc chiến” cam go này, chúng ta có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm quý báu:

Trước hết, toàn lực lượng luôn quán triệt, thực hiện nghiêm chủ trương, quy định của Đảng, Nhà nước về phòng, chống dịch Covid-19; kịp thời tham mưu, đề xuất, triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch; xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó với từng cấp độ dịch bệnh; dự báo đầy đủ các tình huống phức tạp, chủ động đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát, đúng, hiệu quả, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 với tinh thần “sớm hơn, cao hơn một bước”.

Xác định rõ: Quân đội nói chung, BĐBP nói riêng luôn là lực lượng xung kích, đi đầu, là chỗ dựa vững chắc của Ðảng, Nhà nước và Nhân dân. Qua đó, giáo dục cho bộ đội phát huy bản chất, truyền thống vẻ vang và phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, tình cảm quân dân cá - nước, truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái của dân tộc, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ an toàn sức khỏe, tính mạng và cuộc sống bình yên của Nhân dân. Đây không chỉ là bổn phận, trách nhiệm, mà còn xuất phát từ mệnh lệnh trái tim của mỗi cán bộ, chiến sĩ BĐBP đối với Nhân dân.

Thứ hai, cán bộ, chiến sĩ BĐBP luôn trong tâm thế sẵn sàng chiến đấu, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát biên giới, vùng biển, cửa khẩu; thường xuyên bám dân, bám địa bàn, nắm chắc diễn biến tình hình; tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương có phương án chỉ đạo ứng phó kịp thời, phù hợp với từng cấp độ dịch, ổn định đời sống, giữ vững “phên dậu” của Tổ quốc.

Cùng với đó, chú trọng tuyên truyền, vận động để mọi tầng lớp Nhân dân ở khu vực biên giới, vùng biển nâng cao nhận thức, trách nhiệm về nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các lực lượng, các cấp, các ngành, chính quyền các địa phương đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống dịch Covid-19 và xuất, nhập cảnh trái phép” ở khu vực biên giới, hải đảo, phát huy sức mạnh tổng hợp trong ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh, vừa bảo vệ sức khỏe, tính mạng Nhân dân, vừa giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên từng địa bàn và cả nước.

Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế, đối ngoại biên phòng, chủ động trao đổi, chia sẻ thông tin với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng để thống nhất biện pháp ngăn chặn, xử lý theo đúng quy định; điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng, đường dây tổ chức, đưa dẫn người xuất, nhập cảnh trái phép.

Thứ ba, quan tâm đầu tư công tác đảm bảo hậu cần, tài chính, phương tiện, trang thiết bị, vật tư y tế cho nhiệm vụ phòng, chống dịch, nhất là phương tiện phòng hộ, quân trang, điều kiện sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe cho lực lượng làm nhiệm vụ tại các tổ chốt phòng, chống dịch trên biên giới; bảo đảm vừa phòng, chống dịch tốt, vừa thực hiện tốt các nhiệm vụ công tác Biên phòng.

Thứ tư, thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với các lực lượng tham gia phòng, chống dịch; hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế hoạt động trong lĩnh vực ứng phó thiên tai, dịch bệnh. Trong đó, chú trọng đối với các lực lượng làm nhiệm vụ tuyến đầu phòng, chống dịch.

Các cơ quan, đơn vị trong BĐBP chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các đoàn thể địa phương kịp thời động viên, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ đang ở tuyến đầu chống dịch; đồng thời, quan tâm, chăm lo đời sống hậu phương quân đội để cán bộ, chiến sĩ thật sự yên tâm, dành hết tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm tham gia phòng, chống dịch... Kịp thời động viên, khen thưởng cán bộ, chiến sĩ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch. Qua đó, xây dựng, nhân rộng các điển hình tiên tiến, tạo thành cao trào hành động cách mạng mạnh mẽ, thi đua phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Thứ năm, thực hiện nghiêm các quy định phòng dịch, không để lây lan vào các cơ quan, đơn vị; tuyệt đối không chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch. Bảo đảm chăm lo tốt đời sống, sức khỏe bộ đội, giữ vững tỷ lệ quân số khỏe để học tập, công tác và sẵn sàng chiến đấu.

- Năm 2022, Luật Biên phòng Việt Nam (BPVN) chính thức có hiệu lực. Công tác Biên phòng và xây dựng lực lượng BĐBP sẽ có những điểm gì nổi bật để đóng góp vào sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, thưa Tư lệnh?

- Luật BPVN có hiệu lực thi hành từ ngày 01-01-2022 đã thể chế hóa toàn diện, đầy đủ chủ trương, quan điểm, đường lối, mục tiêu của Đảng về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia và xây dựng BĐBP; bao gồm các nhiệm vụ biên phòng, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của BĐBP; chính sách của Nhà nước về biên phòng và chế độ, chính sách đối với lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng...

Luật BPVN đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật Việt Nam tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, khi có hiệu lực sẽ phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, toàn dân và toàn quân trong xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu trong tình hình mới. Đồng thời, thúc đẩy hoạt động hợp tác quốc tế về biên phòng, đối ngoại biên phòng, ngoại giao nhân dân; thiết lập, phát triển quan hệ biên giới; đàm phán, thương lượng và giải quyết các vấn đề về biên giới, cửa khẩu; tuần tra biên giới; phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật...

Luật BPVN có hiệu lực là một vận hội mới, tạo sự yên tâm, phấn khởi, động viên toàn bộ cán bộ, chiến sĩ BĐBP và các cơ quan, tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang và Nhân dân ở khu vực biên giới trong tổ chức, thực hiện nhiệm vụ biên phòng, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu trong điều kiện hiện nay.

Để triển khai thực thi đồng bộ, thống nhất, hiệu quả Luật BPVN, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì xây dựng và tham mưu cho Chính phủ ban hành 2 nghị định, Bộ Quốc phòng ban hành 2 thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật BPVN.

Đưa Luật BPVN vào thực tiễn cuộc sống, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác Biên phòng trong tình hình mới, Bộ Quốc phòng đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành có liên quan trong việc hướng dẫn UBND cấp tỉnh nơi có biên giới quốc gia thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về biên phòng, biên giới quốc gia. Đặc biệt, Bộ Quốc phòng đã và đang quan tâm đầu tư xây dựng BĐBP chính quy, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng lên hiện đại đủ sức là lực lượng làm nòng cốt, chuyên trách trong xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Các bộ, ngành, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình đã tích cực phối hợp với Bộ Quốc phòng thực hiện quản lý Nhà nước về biên phòng; hướng dẫn nghiệp vụ đối ngoại biên phòng cho các lực lượng nòng cốt thực thi nhiệm vụ biên phòng; đảm bảo, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thực thi pháp luật ở khu vực biên giới một cách có hiệu quả nhất.

Cấp ủy, chính quyền các địa phương nơi có biên giới quốc gia tiếp tục thường xuyên quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện các quy định của Luật BPVN, nhất là công tác quản lý Nhà nước về biên phòng; quyết định và tổ chức thực hiện tốt các chủ trương, biện pháp, huy động các nguồn lực bảo đảm thực thi nhiệm vụ biên phòng, xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân; bảo đảm ngân sách, các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật để thực thi có hiệu quả nhiệm vụ biên phòng.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì phối hợp với các lực lượng thực hiện tốt các quy định của Luật BPVN và các quy chế khu vực biên giới đất liền, khu vực biên giới biển, các hiệp định, nghị định đã ký kết với các nước có chung đường biên giới và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên... Bộ Tư lệnh BĐBP đã và đang triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở khu vực biên giới”; Dự án “Tăng cường lực lượng; nâng cao năng lực; sửa chữa, trang bị, nâng cấp phương tiện chuyên dụng thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật của BĐBP giai đoạn 2020-2025”…

Thực hiện Quyết định số 3863/QĐ-BQP ngày 5-11-2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án “Tổ chức tập huấn chuyên sâu, tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết giai đoạn 2021-2025”, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương xây dựng kế hoạch đẩy mạnh công tác tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN đến mọi cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân, nhất là Nhân dân ở khu vực biên giới hiểu rõ nội dung cơ bản của Luật BPVN và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết.

Qua đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của các cấp, các ngành, các địa phương trong xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, củng cố cơ sở chính trị, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân ở khu vực biên giới... Công tác hợp tác quốc tế về biên phòng, đối ngoại biên phòng, ngoại giao nhân dân ngày càng hiệu quả, đi vào chiều sâu, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển.

- Nhân dịp đón Xuân Nhâm Dần 2022, Tư lệnh có thông điệp nào nhắn gửi đến cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng BĐBP?

- Đón chào Xuân Nhâm Dần 2022, thay mặt Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, tôi thân ái gửi tới cán bộ, chiến sĩ BĐBP và Nhân dân khu vực biên giới, hải đảo những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng năm mới mạnh khỏe, hạnh phúc, thành công. Với tinh thần vui Xuân mới nhưng không quên nhiệm vụ, chúc cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng BĐBP cùng đồng bào biên giới đón Tết vui tươi, đầm ấm, an toàn, tiết kiệm, kỷ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu cao, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Chúc năm mới thắng lợi mới!

- Trân trọng cảm ơn đồng chí Tư lệnh!

Tuấn Long (Thực hiện)