- Thưa đồng chí Tư lệnh, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Đảng, Nhà nước ban hành nhiều văn bản quan trọng lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng BĐBP vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới. Đề nghị đồng chí cho biết rõ hơn về vấn đề này?

- “Xây dựng Quân đội Nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng” là một chủ trương lớn, một quyết tâm chính trị được đề cập trong Văn kiện các kỳ Đại hội Đảng toàn quốc, Đại hội Đảng bộ Quân đội và tiếp tục được khẳng định nhất quán trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025.

Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực hiện nay tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, chủ nghĩa khủng bố, xung đột vũ trang, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, biển đảo xảy ra ở nhiều nơi. Trong nước, các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội; tình hình vi phạm chủ quyền, an ninh trên các tuyến biên giới, nhất là trên Biển Đông, tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định.

Những thách thức an ninh phi truyền thống cùng với tình hình hoạt động của các loại tội phạm xuyên quốc gia, xuyên biên giới như mua bán, vận chuyển ma túy; mua bán người... với những phương thức, thủ đoạn mới tinh vi, manh động và liều lĩnh, đa số các đối tượng tội phạm về ma túy đều sử dụng vũ khí nóng, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ.

Tình hình trên đã tác động trực tiếp đến nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia của lực lượng BĐBP. Do đó, để tiếp tục thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trong tình hình mới, yêu cầu đặt ra là cần quan tâm hơn nữa đến việc xây dựng BĐBP vững mạnh toàn diện theo đúng quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng.

Để đạt được mục tiêu đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 28/9/2018 về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 33-NQ/TW).

Nghị quyết số 33-NQ/TW bao hàm nhiều vấn đề lớn, toàn diện, có tầm chiến lược về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, trong đó xác định mục tiêu xây dựng “BĐBP là một quân chủng thuộc Bộ Quốc phòng, lực lượng chuyên trách, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới”.

Để đưa Nghị quyết số 33-NQ/TW vào cuộc sống, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 16/NQ-CP ngày 29/4/2020 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW; Quân ủy Trung ương ban hành Chương trình hành động số 88-CTr/QUTW, ngày 30/1/2019; Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 2460/QĐ-BQP ngày 7/8/2020 ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 16/NQ-CP ngày 29/4/2020 của Chính phủ.

Đến nay các bộ, ban, ngành, Tỉnh ủy, Thành ủy; Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố đã xây dựng nghị quyết và kế hoạch chuyên đề thực hiện Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, qua đó, huy động sức mạnh của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Đặc biệt, Bộ Tư lệnh BĐBP đã hoàn thành tốt nhiệm vụ tham mưu xây dựng Luật Biên phòng Việt Nam trình Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 10 ngày 11/11/2020. Luật Biên phòng Việt Nam gồm 6 chương, 36 điều, thể chế hóa chủ trương, quan điểm, tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia của Đảng, Nhà nước. Luật Biên phòng Việt Nam được ban hành tạo cơ sở pháp lý vững chắc, đầy đủ, tăng cường hiệu lực xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới, tạo điều kiện hội nhập và hợp tác quốc tế, xây dựng lực lượng nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Ngoài các văn bản quan trọng trên, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP còn tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Kết luận số 68-KL/TW ngày 5/2/2020 về tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã trên địa bàn biên giới, biển đảo, đã có 198 đồng chí tham gia cấp ủy huyện, 456 đồng chí tham gia cấp ủy xã; tham mưu, đề xuất xây dựng và quyết tâm, quyết liệt tổ chức thực hiện các đề án: “Tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo”, “Quy hoạch hệ thống đồn, trạm biên phòng đến năm 2021 và những năm tiếp theo”…

- Thưa đồng chí Tư lệnh, năm 2020 vừa qua, lực lượng BĐBP gặp không ít khó khăn, thách thức khi phải thực hiện nhiệm vụ “kép”: vừa quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, vừa tham gia phòng, chống dịch Covid-19. Đề nghị đồng chí Tư lệnh đánh giá khái quát về kết quả xây dựng lực lượng và thực hiện nhiệm vụ chính trị của BĐBP trong năm qua?

- Năm 2020, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng đồng sức, đồng lòng, đoàn kết, vượt qua khó khăn, hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ, nhiều nhiệm vụ hoàn thành tốt, một số nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc.

Nổi bật là, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã thực hiện tốt công tác nghiên cứu, nắm, dự báo tình hình; chủ động báo cáo với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước có chủ trương, đối sách xử lý hiệu quả các tình huống xảy ra trên biên giới và vùng biển, đảo của Tổ quốc, không để bị động, bất ngờ.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu; kịp thời điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch tổ chức, sử dụng lực lượng BĐBP trong tác chiến bảo vệ biển, đảo; chủ động phối hợp với các lực lượng xử lý tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam.

Đồng thời, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, xây dựng đơn vị chính quy, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong toàn lực lượng. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, buôn lậu, gian lận thương mại, nhất là tội phạm về ma túy đạt hiệu quả cao. Các đơn vị BĐBP đã triển khai 4 kế hoạch cao điểm, 5 kế hoạch chuyên đề chống tội phạm; chủ trì xác lập, phối hợp, đấu tranh thành công 121 chuyên án, xử lý 11.927 vụ với 40.920 đối tượng; thu giữ tang vật trên 3,1 tấn ma túy các loại, tạm giữ hàng hóa buôn lậu trị giá trên 100 tỷ đồng.

Lực lượng BĐBP tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tại các cửa khẩu theo chủ trương của Chính phủ như triển khai thực hiện thủ tục Biên phòng điện tử theo cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN; ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa kiểm soát xuất, nhập cảnh; đầu tư các cổng kiểm soát tự động và các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại tại các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý..., góp phần tạo điều kiện thông thoáng trong lưu thông hàng hóa, phục vụ cho phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Công tác đối ngoại Biên phòng được triển khai chủ động, tích cực, hiệu quả và có nhiều đổi mới. Bộ Tư lệnh BĐBP đã tổ chức gặp hẹp trên biên giới với các lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới của Lào, Campuchia; hoàn chỉnh dự thảo Thỏa thuận hợp tác Biên phòng với Bộ Tư lệnh Lục quân, Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội Hoàng gia và Tổng cục Công an quốc gia, Bộ Nội vụ, Vương quốc Campuchia. Ngoài ra, thiết lập cơ chế chia sẻ, trao đổi thông tin về công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ trang bị vật tư y tế cho các lực lượng bảo vệ biên giới, cửa khẩu của Trung Quốc, Lào, Campuchia.

Đặc biệt, trong năm 2020, Đảng ủy BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng trong BĐBP làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp trong BĐBP; tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ BĐBP lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025. Thông qua đại hội, đã lựa chọn được một thế hệ cán bộ lãnh đạo BĐBP nhiệm kỳ mới tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sự đoàn kết, thống nhất cả về ý chí và hành động.

Đứng chân trên địa bàn biên giới, biển, đảo của Tổ quốc, BĐBP luôn tích cực, chủ động, sáng tạo trong triển khai các chương trình, mô hình giúp dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh. Lực lượng BĐBP đã và đang góp phần xây dựng nền Biên phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Hiện nay, BĐBP đang tăng cường 321 cán bộ Biên phòng cho các xã biên giới; phân công 2.096 đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản biên giới; phân công 9.661 đảng viên các đồn Biên phòng phụ trách 47.247 hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới. Các đồn Biên phòng đang đỡ đầu 2.529 cháu học sinh theo Chương trình “Nâng bước em tới trường”; nhận nuôi 355 cháu là “Con nuôi đồn Biên phòng”.

Đối với các nhiệm vụ đột xuất như phòng, chống dịch Covid-19, với quyết tâm không để dịch bệnh xâm nhập qua biên giới vào nước ta, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ các biện pháp; xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách, nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình.

Bộ Tư lệnh BĐBP đã điều động, tăng cường lực lượng, phương tiện kiểm soát chặt chẽ tại các cửa khẩu, đường mòn, lối mở. BĐBP thường xuyên duy trì trên 1.600 tổ, chốt với trên 7.000 cán bộ, chiến sĩ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch trên biên giới. Các đơn vị BĐBP đã bàn giao cho cơ quan y tế địa phương theo dõi, cách ly trên 125.000 người. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, lực lượng chức năng thực hiện tốt nghiệp vụ kiểm soát xuất, nhập cảnh, phòng, chống dịch Covid-19 tại các cửa khẩu, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ “kép” theo chỉ đạo của Chính phủ.

Trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, lực lượng BĐBP luôn xung kích đi đầu và chủ động thực hiện nhiệm vụ. Tại đợt bão lũ lịch sử ở miền Trung vừa qua, các đơn vị BĐBP điều động trên 18.000 lượt cán bộ, chiến sĩ với 500 lượt phương tiện, sử dụng chó nghiệp vụ tham gia tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai. Các đơn vị BĐBP cũng rà soát các khu vực có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại khu vực đóng quân; chủ động di dời, đảm bảo an toàn tuyệt đối với cán bộ, chiến sĩ và trang thiết bị…

- Thời gian tới, lực lượng BĐBP sẽ có những chủ trương, giải pháp như thế nào để xây dựng lực lượng BĐBP theo mục tiêu Nghị quyết số 33-NQ/TW đã xác định, thưa đồng chí Tư lệnh?

- Để xây dựng BĐBP cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, lực lượng BĐBP cần tập trung thực hiện một số nội dung sau:

Một là, tiếp tục làm tốt công tác tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Biên phòng. Tham mưu xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến Luật Biên phòng Việt Nam và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Luật Biên phòng Việt Nam đảm bảo tiến độ, chất lượng, đúng thời gian Luật có hiệu lực. Triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động của các cấp, Kế hoạch của Bộ Quốc phòng thực hiện Nghị quyết số 16/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW; xây dựng “Chiến lược đảm bảo vũ khí, trang bị cho BĐBP đến năm 2025, năm 2030 và những năm tiếp theo của BĐBP, trong đó gồm nội dung xây dựng lực lượng trinh sát kỹ thuật, đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm, kiểm soát cửa khẩu hiện đại, tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”.

Hai là, xây dựng các cấp ủy, tổ chức Đảng trong BĐBP vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ BĐBP lần thứ XV. Bên cạnh đó, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng với lực lượng; phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ cán bộ, đảng viên; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng; tích cực đổi mới phong cách lãnh đạo, phương pháp công tác của các cấp ủy, tổ chức Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên theo hướng tập trung, sâu sát, đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả.

Ba là, tổ chức thực hiện có hiệu quả Đề án “Tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo”, đẩy mạnh sắp xếp, tinh giản tổ chức biên chế, cơ quan, đơn vị theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả. Đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống đồn, trạm Biên phòng, cửa khẩu, công trình bảo vệ biên giới, công trình chiến đấu liên hoàn, khép kín, kiên cố, vững chắc, bảo đảm đủ khả năng quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia và phòng thủ trong mọi tình huống.

Bốn là, tập trung xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch và cán bộ đồn Biên phòng; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới. Hoàn chỉnh, sắp xếp lại hệ thống nhà trường trong BĐBP và nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục, đào tạo tại học viện, nhà trường theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa. Trong đó, tập trung đầu tư xây dựng Học viện Biên phòng theo mô hình “Nhà trường thông minh, tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”.

Năm là, chủ động nghiên cứu, đề xuất đầu tư vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện hiện đại, đảm bảo cho hoạt động của BĐBP. Ưu tiên trang bị, phương tiện nghiệp vụ quản lý, bảo vệ biên giới, nhất là các phương tiện kỹ thuật hiện đại phục vụ cho công tác chỉ huy, quản lý, kiểm soát cửa khẩu, trinh sát kỹ thuật, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm; các phương tiện tuần tra, quan sát, công cụ hỗ trợ. Đồng thời, tiếp tục đổi mới phương thức đảm bảo hậu cần để thực hiện các nhiệm vụ công tác Biên phòng; hiện đại hóa đồng bộ các phương tiện thông tin liên lạc, đảm bảo thông suốt, kịp thời, vững chắc từ Bộ Tư lệnh BĐBP đến Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố và các đồn, trạm, các đơn vị trực thuộc. Kết hợp giữa hệ thống thông tin quân sự, công an với mạng thông tin các cấp, các ngành, các lực lượng trên địa bàn.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Tư lệnh!

Thành Chung (thực hiện)