Mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, thu hồi STC, VLN, nhưng hiệu quả chưa được như mong muốn.

Tìm hiểu thực trạng về STC, VLN trong cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh Gia Lai, chúng tôi thấy có 3 vấn đề rất đáng lo ngại. Thứ nhất, tình trạng chế tạo, mua bán STC, VLN diễn ra khá dễ dàng. Thứ hai, trong chiến tranh, Gia Lai là chiến trường ác liệt nên lượng vũ khí, vật liệu nổ còn sót lại trong cộng đồng một số lượng không nhỏ. Nhiều người dân vẫn còn tâm lý giữ vũ khí để làm vật phòng thân hoặc có thói quen dùng vũ khí, súng tự chế làm phương tiện săn bắn. Thứ ba, tình trạng thanh niên sử dụng vũ khí “nóng” để giải quyết mâu thuẫn cá nhân hay các nhóm đối tượng thanh toán lẫn nhau liên tiếp diễn ra. 

Trung tá Hoàng Vũ Thanh, Phó Đội trưởng Đội Quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, ngành nghề có điều kiện và con dấu thuộc Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh Gia Lai cho biết: “Trong 5 năm qua, Công an tỉnh Gia Lai xác định được 775 trường hợp mua bán linh kiện để chế tạo, lắp ráp súng qua các dịch vụ của bưu điện và đã điều tra xác minh 450 trường hợp, thu hồi 76 súng tự chế hoàn chỉnh, 5,5kg đạn bi sắt, 600 linh kiện các loại”. 

Tình hình an ninh, trật tự xã hội liên quan đến STC, VLN thời gian qua trên địa bàn tỉnh Gia Lai diễn biến rất phức tạp. Đêm 15-8-2018, tại thị trấn Đắk Đoa, do mâu thuẫn cá nhân, một nhóm đối tượng gồm 3 người đã mang súng đến nhà anh Nguyễn Đình Nghĩa (27 tuổi), trú tại tổ dân phố 6, thị trấn Đak Đoa bắn làm anh Nghĩa và 2 người khác bị thương nặng. Qua khám nghiệm hiện trường, Công an huyện Đắk Đoa đã thu giữ 3 vỏ đạn cùng một khẩu súng. Trước đó, cuối tháng 5-2018, đối tượng Vũ Anh Tuấn (26 tuổi) và Vũ Quốc Việt (28 tuổi), cùng trú tại thị trấn Kon Dơng, huyện Mang Yang mang súng ra đường bắn nhiều phát lên trời và có một phát trúng xe buýt đang chở gần 30 học sinh đến trường, làm vỡ kính xe, nhưng may mắn không có thương tích xảy ra.  

Tháng 5-2018, Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an tỉnh Gia Lai đã bắt 4 đối tượng trú tại huyện Chư Sê có hành vi chế tạo trái phép vũ khí, thu giữ 9 khẩu STC dạng Rulo ổ quay, 187 viên đạn và nhiều dụng cụ, máy móc dùng cho việc chế tạo vũ khí. Tiếp đó, ngày 19-10-2018, Công an thành phố Pleiku đã bắt khẩn cấp 4 đối tượng dùng súng đòi nợ và gây thương tích cho “con nợ”. Khám xét nơi ở của đối tượng tại số 25, đường Nay Der, thành phố Pleiku, Công an đã thu giữ 1 khẩu súng K59 cùng hộp tiếp đạn có 2 viên đạn, 1 khẩu súng bắn đạn bi và 1 súng tự chế dạng bút. 

Trước những hậu quả của việc tàng trữ, sử dụng trái phép STC, VLN trên địa bàn, cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai đã có nhiều biện pháp đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân để thu hồi, xử lý. Phong trào “Toàn dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ” phát triển rộng khắp từ thôn, làng đến tỉnh; lực lượng chức năng, nhất là Công an và BĐBP đã đến từng nhà dân để tuyên truyền, vận động giao nộp vũ khí, STC, VLN. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến vũ khí, STC, VLN được đẩy mạnh và đã đạt được kết quả ban đầu.  

Ông Rơ Lan Chim, Chủ tịch UBND xã Ia Mơ, huyện Chư Prông cho biết: Sau khi thu hồi 2 súng AR15, 37 STC các loại và 2 nòng súng kíp, cùng 35 viên đạn, trên địa bàn xã gần như không còn người dân nào tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, STC, VLN. Đây là kết quả phối hợp tuyên truyền, vận động giữa chính quyền địa phương và 2 Đồn Biên phòng Ia Mơ, Ia Lốp, BĐBP Gia Lai. Già làng Siu Bình, ở làng Sơn, xã Ia Nan, huyện Đức Cơ khẳng định: “Hiện nay, trong làng không còn người dân tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, STC, VLN như trước đây. Các loại STC dùng để săn bắn đã được bà con giao nộp hết cho Công an và BĐBP”.

Trao đổi với Trung tá Hoàng Vũ Thanh, chúng tôi được biết, kết quả tuyên truyền, vận động, thu hồi STC, VLN trong cộng đồng thời gian qua của tỉnh Gia Lai là rất đáng ghi nhận, song tình hình vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp, cần sự chung tay vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Trong đó, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, tuyệt đối không để ai vi phạm pháp luật vì thiếu hiểu biết. Phát huy vai trò của các tổ tự quản an ninh trật tự ở các thôn, làng, tổ dân phố; xây dựng mạng lưới thông tin từ cơ sở để kịp thời phát hiện, ngăn chặn mọi hành vi mua bán, chế tạo, tàng trữ vũ khí trái phép... 

Sơn Tùng