Theo kết quả sơ bộ do cơ quan kiểm phiếu liên bang Đức thông báo, với 299 khu vực bầu cử trên cả nước Đức, đảng Dân chủ xã hội (SPD) đã giành được 25,7% số phiếu bầu (tăng 5% so với cuộc bầu cử năm 2017), trong khi Liên minh Dân chủ/Xã hội cơ đốc giáo (CDU/CSU) được 24,1% (giảm 33% so với cuộc bầu cử năm 2017), đảng Xanh 14,8% và đảng Dân chủ Tự do (FDP) 11,5%. Thủ tướng đương nhiệm Angela Merkel sẽ tiếp tục điều hành nước Đức cho đến khi các đảng hoàn tất việc đàm phán thành lập liên minh cầm quyền.

Ở hầu hết các nước châu Âu, 2 đảng giành số phiếu sít sao sẽ cạnh tranh với nhau để tạo nên liên minh đảng cầm quyền và thành lập chính phủ mới. Với cuộc bầu cử tại Đức năm nay, do sự chênh lệch khá ít về tỷ lệ phiếu bầu, tiến trình đàm phán có thể kéo dài nhiều tháng. Để đảm bảo đa số trong Quốc hội, bất kỳ liên minh đảng cầm quyền nào cũng cần hơn một nửa trong tổng số 735 ghế hiện có tại Quốc hội Đức.

SPD và CDU/CSU lần lượt đang có 206 và 196 ghế. Vì vậy, 2 đảng này cần phải thành lập một liên minh với các đảng có số ghế lớn thứ ba và thứ tư để giành được đa số ghế. Kết quả kiểm phiếu cho thấy, SPD đang ở vị trí dẫn đầu so với các đảng khác và sẽ có nhiều vị thế trong các cuộc đàm phán liên minh. Tuy nhiên, CDU/CSU vẫn có khả năng giành cơ hội thành lập liên minh. Giới chuyên gia quốc tế phân tích, cuộc đàm phán sẽ có 2 khả năng xảy ra: Một là liên minh bao gồm SPD, FDP và đảng Xanh, hai là liên minh bao gồm CDU/CSU, FDP và đảng Xanh. Một khả năng khác nhưng chắc chắn khó xảy ra, đó là liên minh giữa SPD và CDU/CSU.

Phát biểu sau kết quả kiểm phiếu sơ bộ, lãnh đạo SPD Olaf Scholz (đồng thời là ứng cử viên Thủ tướng của SPD) bày tỏ việc sẵn sàng hợp tác với các đảng khác nhằm sớm thành lập một liên minh cầm quyền. Mặc dù kết quả bầu cử không được như mong đợi nhưng lãnh đạo CDU/CSU Armin Laschet (đồng thời là ứng cử viên thủ tướng của CDU/CSU) cho biết, đảng của ông vẫn muốn thành lập chính phủ mới. Đảng Xanh và FDP hiện là 2 đảng được cử tri trẻ tuổi tại Đức yêu thích, vì vậy, 2 đảng này cũng sẽ có nhiều lợi thế khi đưa ra yêu cầu trong đàm phán.

Hiến pháp Đức không yêu cầu Thủ tướng mới phải là thành viên của nhóm đảng có số ghế lớn nhất trong Quốc hội; Thủ tướng mới chỉ cần là ứng cử viên được liên minh đảng cầm quyền lựa chọn. Vì vậy, cả ông Olaf Scholz và ông Armin Laschet vẫn đang cạnh tranh cho vị trí chèo lái đất nước Đức. Ông Olaf Scholz (63 tuổi) từng là thị trưởng thành phố Hamburg, Đức trước khi trở thành Bộ trưởng Bộ Tài chính và Phó Thủ tướng Đức vào năm 2017. Ông Olaf Scholz từng được ca ngợi vì đã điều phối thành công quỹ cứu trợ 750 tỷ euro của chính phủ liên bang cho các doanh nghiệp và người lao động năm 2020.

Theo số liệu thăm dò dư luận, gần một nửa số cử tri bỏ phiếu cho SPD cho biết, họ chọn đảng này vì ứng cử viên Thủ tướng là ông Olaf Scholz. Đối thủ của ông Olaf Scholz là ông Armin Laschet (60 tuổi), lãnh đạo CDU/CSU. Từ năm 2017 đến 2021, ông Armin Laschet là thống đốc bang Bắc Rhine-Westphalia – bang đông dân nhất nước Đức. Mặc dù CDU/CSU đứng đầu các cuộc thăm dò dư luận trong chiến dịch bầu cử Quốc hội, nhưng số phiếu bầu giảm do sự ủng hộ của cử tri đối với ông Armin Laschet tụt giảm ở những tuần cuối sát ngày bỏ phiếu.

Các cuộc đàm phán thành lập liên minh dự kiến sẽ phức tạp trong các tháng tới đây, nhất là khi đảng Xanh và FPD thường có nhiều tranh luận về các vấn đề cơ bản như thuế và nợ công. Tuy nhiên, có thể SPD và CDU/CSU phải gạt sự khác biệt sang một bên để giành được cầm quyền, đáp ứng được mong mỏi của cử tri Đức và tiếp nối những di sản ấn tượng mà bà Angela Merkel để lại sau 16 năm chèo lái nước Đức.

Thu Minh