Cùng với việc công nhận trên, Việt Nam được bổ sung thêm doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu cá tra vào Mỹ (hiện nay là 13 doanh nghiệp). Trước đó, ngày 11-10-2019, Bộ Thương mại Mỹ cũng đã thông báo quyết định sơ bộ của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 15 (POR15) đối với sản phẩm cá tra, cá basa của Việt Nam. Theo đó, sắp tới có 4 doanh nghiệp Việt Nam (Công ty Vĩnh Hoàn, Công ty Biển Đông, Công ty Cổ phần Thủy sản NTSF và Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ - CASEAMEX) được phép xuất khẩu cá tra vào Mỹ với thuế suất 0USD/kg.

Các chuyên gia kinh tế đánh giá, 2 quyết định trên của Mỹ sẽ mở ra cơ hội cho cá tra Việt mở rộng thị trường, gia tăng sản lượng, giá trị xuất khẩu đến các thị trường trên thế giới, bởi hệ thống giám sát của Mỹ được đánh giá khắt khe nhất thế giới.

Thông tin trên được các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản và  người dân vui mừng đón nhận. Bởi, đến thời điểm này, hệ thống kiểm soát ATTP của Việt Nam đã tương đương với Mỹ về 3 nhóm tiêu chí: Hệ thống pháp luật trong kiểm soát chất lượng, ATTP; Năng lực thực thi pháp luật của cơ quan thẩm quyền; Điều kiện bảo đảm vệ sinh, ATTP trong toàn bộ quá trình từ sản xuất con giống, nuôi trồng, vận chuyển, sơ chế, chế biến, xuất khẩu cá tra vào Mỹ.

Việc khẳng định được năng lực kiểm soát chất lượng, ATTP chuỗi sản xuất, chế biến xuất khẩu của Việt Nam thực sự là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển ngành cá tra bền vững trong thời gian tới.

Dù đón nhận thông tin khả quan, nhưng ngành cá tra còn không ít việc phải làm để đảm bảo xuất khẩu ổn định, bền vững sang Mỹ hay các thị trường khác.

Theo quy định, sau khi công nhận tương đương, Bộ Nông nghiệp Mỹ tiếp tục giám sát, định kỳ thanh tra lại Hệ thống kiểm soát ATTP chuỗi sản xuất kinh doanh cá tra Việt Nam. Do vậy, Việt Nam cần tiếp tục rà soát hoàn thiện và triển khai hệ thống chính sách pháp luật và tổ chức tốt việc thực thi Chương trình kiểm soát ATTP trong sản xuất kinh doanh cá tra tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Đáng chú ý, cá tra Việt không còn giữ thế “một mình một chợ” như nhiều năm trước. Nhiều quốc gia đang đẩy mạnh nuôi cá tra, thậm chí có khả năng trở thành đối thủ cạnh tranh của chúng ta trong thời gian tới như: Ấn Độ đã đạt sản lượng 650.000 tấn, Bangladesh 450.000 tấn, Indonesia 110.000 tấn. 

Hiện, diện tích nuôi cá tra của Việt Nam khoảng 5.000ha, sản lượng đạt 1,3 triệu tấn, với kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1,8 tỷ USD. Nhưng tiềm năng, dư địa phát triển ngành cá tra đang rộng mở khi ngành nuôi cá tra nắm bắt thời cơ chuyển mạnh từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất lớn trên cơ sở kiểm soát có hệ thống từ con giống đến sản phẩm cuối cùng.

Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra là ngành cá tra phải thay đổi theo hướng tích cực cải thiện từ nuôi, chế biến, xuất khẩu, tổ chức sản xuất, đến tăng cường sự liên kết trong sản xuất, tiêu thụ. Các địa phương phải gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến với phát triển thị trường, ứng dụng công nghệ tiên tiến, gia tăng giá trị... để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường xuất khẩu, góp phần quan trọng vào việc thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Thanh Thảo