PV: Thưa Bộ trưởng, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm, đầu tư nguồn lực rất lớn cho vùng DTTS&MN. Đến nay, sự đầu tư đó đã mang lại hiệu quả như thế nào?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Có thể khẳng định, công cuộc xóa đói giảm nghèo và sự đầu tư phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS&MN thời gian qua đã đạt thành tựu quan trọng, đời sống của đồng bào các DTTS có sự thay đổi rất lớn so với trước đây. Hiện nay, 98% xã có đường ô tô đến trung tâm; 98,5% xã có trạm y tế; 94% xã có điện lưới quốc gia; 90% xã được phủ sóng, phát thanh truyền hình; 100% xã có trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; 92% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn khoảng 20%... Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các DTTS không ngừng được cải thiện.

PV: Để các sáng kiến về giảm nghèo phát huy hiệu quả trong những năm tới, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, theo Bộ trưởng, cần phải tác động gì tới người dân?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Giai đoạn từ 2017-2020, chúng ta tiếp tục triển khai  2 Chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có Chương trình giảm nghèo bền vững, bao gồm cả Chương trình 135 do UBDT chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, các địa phương thực hiện. Chúng tôi cho rằng, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước thì tính chủ động, phát huy nội lực, tinh thần vượt khó vươn lên của đồng bào các DTTS là một trong những yếu tố quyết định. Phải chuyển dần các chính sách từ cho không sang cho vay, khuyến khích đồng bào tiếp cận với khoa học công nghệ, nỗ lực phát triển sản xuất, tổ chức cuộc sống ngày một tốt hơn. Cái đích hướng đến là làm cho bà con không còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước.

PV: Trong thời gian tới, UBDT có chương trình hay chính sách gì để giúp bà con vùng DTTS &MN giảm nghèo tốt hơn nữa, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Thời gian qua, UBDT đã tham mưu cho Chính phủ ban hành rất nhiều chính sách về phát triển vùng DTTS&MN, trong đó có các chính sách tập trung vào việc giảm nghèo. Hiện nay, chúng tôi thay đổi cách tiếp cận mới, tích hợp các chính sách lại thành những chính sách khung, có tính chất bao quát hơn. Cụ thể, UBDT tham mưu Chính phủ ban hành Quyết định 2085 phê duyệt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS&MN giai đoạn 2017-2020 về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, vay vốn tín dụng ưu đãi...; Quyết định 2086 phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội cho vùng đồng bào DTTS rất ít người trong giai đoạn 2017-2025 và một số chính sách quan trọng khác. Chúng tôi hy vọng những chính sách này sẽ phát huy tác dụng, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước và sự cố gắng vươn lên của bà con thì chắc chắn vùng DTTS&MN thời gian tới sẽ có bước phát triển mới.

PV: UBDT vừa tổ chức lễ tuyên dương người có uy tín, nhân sĩ trí thức, doanh nhân DTTS năm 2017. Bộ trưởng cho biết, các đại biểu được tuyên dương có vai trò như thế nào trong sự phát triển bền vững vùng DTTS&MN cũng như sự phát triển của đất nước?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Đây là lần đầu tiên, UBDT tổ chức Lễ tuyên dương với sự tham gia của các thành phần được tuyên dương đủ 54 dân tộc ở 52 tỉnh, thành phố vùng DTTS&MN. 512 đại biểu được tuyên dương là những bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa rực rỡ, ngát hương, đa sắc màu của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Những đại biểu này có vai trò vô cùng to lớn trong sự phát triển của vùng DTTS&MN.

Những người có uy tín đã “đi từng ngõ, gọi cổng từng nhà, nắm tay từng người”, vận động bà con giúp nhau phát triển kinh tế; bài trừ tập tục lạc hậu; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp; hòa giải mọi vướng mắc, phát sinh trong cộng đồng; xây dựng thôn bản, buôn làng, phum sóc đoàn kết, bình yên, phát triển. Đội ngũ nhân sĩ, trí thức người DTTS là những tấm gương sáng để đồng bào học tập, noi theo. Họ là nguồn cảm hứng lớn, cổ vũ, động viên con em đồng bào DTTS nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu vươn lên. Họ đã góp phần làm giàu thêm trí tuệ, văn hóa, nhân cách con người Việt Nam, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Còn các doanh nhân người DTTS là những người tiên phong trong sản xuất kinh doanh. Họ là những “nốt son ban đầu” rất đáng trân trọng, tự hào, tạo hứng khởi lôi cuốn đồng bào “khởi nghiệp kinh doanh”, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương của mình.

PV: Bộ trưởng vừa nhắc tới “khởi nghiệp kinh doanh”. Vậy, UBDT đã triển khai những công việc gì để thúc đẩy đồng bào DTTS khởi nghiệp?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Hưởng ứng Chương trình “Quốc gia khởi nghiệp”, UBDT đã làm cầu nối để chuyển tải chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về hỗ trợ phát triển sản xuất đến với đồng bào DTTS. UBDT đã thành lập Tổ công tác gọi tắt là 569 để hệ thống hóa các chính sách về hỗ trợ ưu tiên phát triển vùng DTTS giúp cho đồng bào dễ tiếp cận hơn. Bên cạnh đó, Tổ công tác 569 còn thực hiện nhiệm vụ phát hiện những người có ý tưởng khởi nghiệp để hỗ trợ họ hiện thực hóa các ý tưởng, sáng kiến kinh doanh cũng như hỗ trợ về thông tin, tiếp cận thị trường, chuyển giao công nghệ và vốn trên cơ sở phát huy tốt nhất lợi thế của đồng bào trong sản xuất, kinh doanh. UBDT đã nhận được sự tài trợ của Ngân hàng thế giới, trong thời gian tới, UBDT sẽ tổ chức thi ý tưởng khởi nghiệp vùng DTTS&MN hỗ trợ những ý tưởng tốt để khích lệ đồng bào các DTTS trong khởi nghiệp kinh doanh.

PV: Thưa Bộ trưởng, nhân dịp năm mới Mậu Tuất 2018, thông điệp mà Bộ trưởng muốn gửi tới đồng bào DTTS là gì?

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến: Đồng bào các DTTS là máu thịt của dân tộc Việt Nam, bộ phận không thể tách rời của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tôi tin tưởng đồng bào các DTTS chúng ta sẽ trọn một lời thề, sắt son theo Đảng; quyết tâm thực hiện bằng được lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu: “Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai hay Ê Đê, Xê Đăng hay Ba Na và các DTTS khác đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau... Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng lòng đoàn kết của chúng ta không bao giờ giảm bớt”. Tôi mong muốn đồng bào các DTTS đoàn kết, cố gắng, nỗ lực hơn nữa trong cuộc sống. Nhân dịp năm mới, tôi xin chúc bà con các dân tộc trên mọi miền đất nước đón xuân vui Tết an lành, mạnh khỏe và nhiều may mắn

PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Nguyễn Bích (Thực hiện)