Luật BPVN gồm 6 chương, 36 điều, quy định chính sách, nguyên tắc, nhiệm vụ, hoạt động, lực lượng, bảo đảm và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân về biên phòng. Luật BPVN được ban hành đã thể chế toàn diện, đầy đủ chủ trương, quan điểm, đường lối, mục tiêu của Đảng về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia (BGQG) và xây dựng BĐBP, đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia; kế thừa, phát triển các quy định có giá trị của Pháp lệnh BĐBP và các văn bản pháp luật có liên quan. Luật BPVN khẳng định quan điểm bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh BGQG và xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, mở rộng quan hệ quốc tế với các nước trong khu vực và trên thế giới trong lĩnh vực hợp tác quốc tế biên phòng. Luật BPVN được Quốc hội thông qua, là hành lang pháp lý quan trọng, vững chắc, điều kiện thuận lợi để Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương, lực lượng có liên quan (trong đó có BĐBP) và mọi công dân thực hiện nhiệm vụ biên phòng, quản lý, bảo vệ BGQG, bảo đảm an ninh, trật tự ở KVBG, xây dựng KVBG vững mạnh.

Việc Quốc hội thông qua Luật BPVN đã được dư luận đánh giá cao, tạo sự yên tâm, phấn khởi, động viên toàn bộ cán bộ, chiến sĩ BĐBP và các cơ quan, tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang và nhân dân ở KVBG trong tổ chức, thực hiện nhiệm vụ biên phòng, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở KVBG, cửa khẩu trong điều kiện hiện nay.

Ngày 2-3-2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 286/QĐ-TTg về triển khai thi hành Luật BPVN. Thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, để triển khai Luật BPVN đồng bộ, thống nhất, hiệu quả, Bộ Tư lệnh BĐBP đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, các bộ, ngành, địa phương nơi có BGQG tổ chức soạn thảo và trình Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký ban hành 4 văn bản quy định chi tiết các điều, khoản Luật giao (2 nghị định, 2 thông tư) gồm: Nghị định số 02/2021/NĐ-CP ngày 2-12-2021 của Chính phủ quy định quản lý, sử dụng và danh mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ của BĐBP (có hiệu lực từ ngày 15-1-2022); Nghị định số 106/2021/NĐ-CP ngày 6-12-2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều Luật BPVN (có hiệu lực từ ngày 21-1-2022); Thông tư số 163/2021/TT-BQP ngày 14-12-2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định hình thức quản lý, bảo vệ biên giới thường xuyên và hình thức quản lý, bảo vệ biên giới tăng cường của BĐBP (có hiệu lực từ ngày 30-1-2022); Thông tư số 02/2022/TT-BQP ngày 7-1-2022 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định nhiệm vụ, quyền hạn của các lực lượng thuộc quyền trong quản lý, bảo vệ BGQG, KVBG; phối hợp giữa BĐBP và các lực lượng thuộc Bộ Quốc phòng trong thực thi nhiệm vụ biên phòng (có hiệu lực từ ngày 22-2-2022).

Cùng với Luật BPVN và 4 văn bản quy định chi tiết, trong năm 2021, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị và địa phương liên quan tham mưu cho Bộ Quốc phòng xây dựng 3 đề án, dự án triển khai thi hành Luật gồm: Đề án “Xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở KVBG”; Đề án “Tổ chức tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết”; Dự án “Tăng cường lực lượng; nâng cao năng lực; sửa chữa, trang bị, nâng cấp phương tiện chuyên dụng thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật của BĐBP giai đoạn 2021 - 2025”.

Trong đó, Đề án “Tổ chức tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết” đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt ngày 5-11-2021 tại Quyết định số 3863/QĐ-BQP. Bên cạnh đó, các tài liệu phục vụ công tác tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết đã được Ban Biên soạn của BĐBP tổ chức soạn thảo, xin và tiếp thu ý kiến của các cơ quan chức năng của Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, khẩn trương hoàn chỉnh gồm: Tập hệ thống văn bản pháp luật về biên phòng; sách hỏi, đáp về Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết; tập đề cương tuyên truyền, phổ biến Luật BPVN; sổ tay chiến sĩ BĐBP; dự kiến hoàn thiện, tổ chức in ấn phục vụ tập huấn cho các đối tượng thuộc ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương và cơ quan, đơn vị Quân đội trong quý I, quý II năm 2022.

Ngoài ra, kể từ khi Luật BPVN được ban hành, các cơ quan, đơn vị BĐBP đã tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp tổ chức tuyên truyền, phổ biến sâu rộng tinh thần, nội dung Luật BPVN đến tất cả các tầng lớp cán bộ và nhân dân với những nội dung, hình thức phong phú, phù hợp, nhất là với đồng bào các dân tộc thiểu số ở KVBG. Công tác tuyên truyền nội dung của Luật BPVN được đánh giá là đóng vai trò quan trọng trong thống nhất nhận thức pháp luật và trách nhiệm xây dựng BGQG, KVBG, BĐBP vững mạnh, chú trọng các địa bàn chiến lược, trọng yếu, biên giới, biển, đảo, vùng sâu, vùng xa.

Năm 2021, cùng với việc tham mưu xây dựng các văn bản quy định chi tiết Luật BPVN, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị BĐBP tổng rà soát toàn diện, đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật, quy phạm nội bộ đề xuất Chính phủ, Bộ Quốc phòng đưa vào Chương trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật năm 2022 nhằm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật về biên phòng, quản lý, bảo vệ BGQG, KVBG.

Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết là các văn bản pháp lý có ý nghĩa chính trị và vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng, quản lý, bảo vệ BGQG, KVBG, xây dựng lực lượng nòng cốt, chuyên trách; đồng thời, là một bước tiến quan trọng góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật theo Nghị quyết 48-NQ/TW ngày 24-5-2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020. Với sự quán triệt, triển khai nghiêm túc trên phạm vi cả nước và trong Quân đội, Luật BPVN và các văn bản quy định chi tiết sẽ nhanh chóng đi vào cuộc sống, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với sự nghiệp xây dựng, quản lý, bảo vệ BGQG, KVBG và thực thi nhiệm vụ biên phòng trong tình hình mới.

Thượng tá Trương Vũ Bình, Trưởng phòng Pháp chế BĐBP