Biên phòng - Xuất phát từ câu chuyện có thật về lá thư tình không kịp gửi của liệt sĩ Nguyễn Thái Hòa (người lính tham gia chiến tranh biên giới phía Bắc), sau 34 năm mới đến tay người nhận mà nhạc sĩ Kiên Ninh đã sáng tác ca khúc “Lá thư trong ba lô”. MV ca khúc cùng tên đã ra đời và giới thiệu đến công chúng trong những ngày giữa tháng 2/2023, qua giọng hát truyền cảm của Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hưng (Trưởng khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam).

Sau 2 năm lên ý tưởng và triển khai thì MV “Lá thư trong ba lô” đã hoàn thành và ra mắt khán giả vào chiều 15/2. Đó là một bức thư tình rất lãng mạn và xúc động mà người lính Nguyễn Thái Hòa gửi về cho người vợ sắp cưới trước lúc lên đường đi chiến đấu. Đằng sau bức thư là một câu chuyện dài đầy bi tráng. Lá thư được viết ngày 19/2/1979, vẫn để trong ba lô chưa kịp gửi thì 2 tuần sau, anh Hòa đã ngã xuống vào đúng khoảng thời gian hai người dự định tổ chức lễ thành hôn (tháng 3/1979). Lá thư đó vẫn nằm trong cuốn sổ để trong ba lô và phải đến 34 năm sau mới vô tình được phát hiện ra.
MV là câu chuyện tình lãng mạn mà bi tráng bằng âm nhạc của nhạc sĩ Kiên Ninh đã được Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Quốc Hưng cất lên da diết, tình cảm mà không bi lụy. Đây cũng là tác phẩm thứ 3 mà NSND Quốc Hưng kết hợp cùng nhạc sĩ Kiên Ninh. Là một nghệ sĩ tên tuổi gắn với nhiều ca khúc cách mạng, từng thể hiện rất nhiều bài hát về đề tài chiến tranh, nhưng khi hát “Lá thư trong ba lô”, NSND Quốc Hưng vẫn có được những cảm xúc rất mới mẻ. Theo nghệ sĩ thì tác phẩm của nhạc sĩ Kiên Ninh dù viết về chiến tranh nhưng vẫn có nét nhạc, giai điệu mang hơi thở, màu sắc hiện đại. Câu chuyện đã xảy ra hơn 40 năm, nhưng được Kiên Ninh viết theo cách mới, thể hiện rõ hơi hướng sức trẻ trong âm nhạc hiện đại.
Tại buổi họp báo, nhạc sĩ Kiên Ninh cho biết, trong quá trình tìm hiểu trong kho tàng những bức thư thời chiến, rất may mắn, anh đã tìm thấy bức thư của liệt sĩ Nguyễn Thái Hòa (sinh năm 1952, quê ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định).
“Bức thư của liệt sĩ Nguyễn Thái Hòa rất lãng mạn, nhưng cũng thể hiện được tinh thần và lý tưởng cách mạng của một thế hệ đã sẵn sàng gác lại tình riêng, chấp nhận hy sinh xương máu cho hòa bình, độc lập của đất nước. Những dòng thư và câu chuyện bối cảnh của lá thư cũng như hành trình trở về của “Lá thư kỷ vật” đã gây xúc động mạnh mẽ và tạo nên cảm xúc để tôi có thể viết ca khúc này. Hơn nữa, chủ đề tình yêu người lính thời chiến tranh đã được các nghệ sĩ điện ảnh khai thác mang lại rất nhiều thành công. Nhưng dưới góc độ âm nhạc thì những ca khúc sâu sắc về đề tài này cũng chưa nhiều. Chính vì vậy mà tôi đã cố gắng kể lại câu chuyện tình lãng mạn mà bi tráng này cho mọi người nghe bằng âm nhạc, lời ca cùng với hình ảnh minh họa về cuộc sống, chiến đấu của các chiến sĩ trong MV” - nhạc sĩ Kiên Ninh chia sẻ.
Thông thường, các ca khúc khác chỉ có một lời thì ca khúc này có hai lời được dẫn dắt thành một câu chuyện giống như kịch bản của một bộ phim. Trong khi lời một là nội dung chính của bức thư thì lời hai là bối cảnh phía sau bức thư. Đó cũng như là lời tuyên ngôn về lý tưởng cách mạng cao cả của bao lớp thế hệ đi trước đã hiến dâng cho Tổ quốc. Khi thực hiện MV, ê kíp đã phải tính toán rất kỹ để vẫn lột tả được câu chuyện mang hơi hướng điện ảnh. Và khi thực hiện thì đạo diễn đã khéo léo trong việc lên ý tưởng kịch bản và chọn bối cảnh quay, chọn hình ảnh để xây dựng câu chuyện đầy cảm xúc trong MV.

Thông qua MV này, nhạc sĩ Kiên Ninh muốn gửi lời tri ân của những người đang được sống trong hòa bình tới các thế hệ cha anh. Những con người với lý tưởng anh hùng cách mạng cao cả, thiêng liêng đã không tiếc máu xương, đã tạc nên những tượng đài, đã hóa thành những bản hùng ca bất diệt, trường tồn cùng non sông, đất nước.
“Tôi muốn thông qua hình ảnh cụ thể của một kỷ vật để tái hiện câu chuyện về tình yêu vô cùng tươi đẹp. Từ đó nói lên ý nghĩa to lớn hơn, đó chính là lý tưởng cách mạng, truyền thống đấu tranh giữ gìn độc lập và hòa bình cho Tổ quốc của cha ông ta. Tôi nghĩ rằng, MV này cũng là thể hiện trách nhiệm của thế hệ ngày nay với quá khứ. Qua đó, góp phần khơi gợi lòng tự hào về truyền thống cách mạng cũng như lòng tự tôn dân tộc đối với các thế hệ sau này. Và tôi tin rằng, các thế hệ mai sau sẽ đón nhận, bởi đó là truyền thống và cốt cách con người Việt Nam” - nhạc sĩ Kiên Ninh nhấn mạnh.
Cuộc chiến đã qua đi, nhưng nỗi đau vẫn còn đó, vẫn khắc khoải trong tâm trí những người đang sống hôm nay. Thông qua âm nhạc, nhạc sĩ Kiên Ninh, NSND Quốc Hưng và ê kíp đã làm nên một sản phẩm âm nhạc đầy xúc động về người lính ngã xuống nơi biên cương, hiến dâng cuộc đời mình cho nền độc lập, tự do của dân tộc. Tháng 2 vừa qua, được nghe và cảm nhận ca khúc “Lá thư trong ba lô”, nhiều khán giả đã không cầm được nước mắt. Ca khúc đã truyền thêm niềm tin, ý chí và quyết tâm cho nhiều người, nhất là thế hệ trẻ về lòng tự hào dân tộc, cố gắng học tập, lao động, sản xuất để Tổ quốc ngày càng giàu đẹp hơn.
Ngô Khiêm