Vào khoảng 22 giờ, ngày 7-5, trong lúc thực hiện nhiệm vụ tuần tra trên sông, Tổ công tác của Trạm Biên phòng cửa khẩu Nhà Rồng (Biên phòng cửa khẩu cảng TP Hồ Chí Minh, BĐBP TP Hồ Chí Minh) phát hiện một số phương tiện (ghe lặn) không mang biển kiểm soát, đang khai thác cát trái phép ở khu vực sông Đồng Nai, đoạn thuộc xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai (giáp ranh địa bàn phường Long Trường, quận 9, thành phố Hồ Chí Minh). Khi phát hiện thấy Tổ tuần tra, các đối tượng điều khiển phương tiện bỏ chạy, đồng thời, quyết liệt ngăn cản ca nô của lực lượng Biên phòng tiếp cận các phương tiện.

Đại úy Đặng Đình Tiến, cán bộ Trạm Biên phòng cửa khẩu Nhà Rồng trực tiếp chỉ huy Tổ tuần tra nhớ lại: “Khi phát hiện các phương tiện đang khai thác cát trái phép, anh em trong Tổ tuần tra tiến hành vây bắt, tuy nhiên, các đối tượng chống trả rất quyết liệt. Đến khi thấy không thể điều khiển phương tiện tẩu thoát, các đối tượng đã đánh chìm 4 phương tiện, rồi bơi vào bờ. Khi lên được bờ, chúng lại huy động khoảng hơn 40 đối tượng khác kéo đến chửi bới, lăng mạ, dùng gạch, đá ném vào cán bộ của Tổ công tác. Một số đối tượng còn điều khiển phương tiện nổ máy ầm ĩ và chạy lòng vòng để uy hiếp lực lượng chức năng rồi chạy trốn. Sáng hôm sau, đơn vị đã thuê thợ lặn tổ chức trục vớt các phương tiện khai thác cát trái phép để tiến hành điều tra, làm rõ”.

Cũng theo Đại úy Đặng Đình Tiến, trước đó, vào lúc 1 giờ 45 phút, ngày 24-4, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát tại khu vực ngã ba Bà Chèo và sông Đồng Nai (thuộc xã Tam An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai), Tổ công tác của Trạm Biên phòng cửa khẩu Nhà Rồng cũng đã phát hiện một phương tiện ghe gỗ không mang biển kiểm soát có dấu hiệu nghi vấn nên tiến hành theo dõi.

Qua công tác nghiệp vụ, Tổ công tác nhận định phương tiện trên có 8 đối tượng đang dùng “vòi bạch tuộc” dạng khủng để hút cát trái phép. Tuy nhiên, khi Tổ tuần tra tiến hành tiếp cận phương tiện để vây bắt, các đối tượng liền đánh chìm ghe và lợi dụng đêm tối nhảy xuống sông tẩu thoát.

“Các đối tượng “cát tặc” hoạt động chủ yếu về ban đêm, thời điểm từ 22 giờ đến 4 giờ sáng hôm sau. Bởi ban ngày, trên khu vực sông này có nhiều lực lượng chức năng hoạt động nên bọn chúng không xuất hiện. Vì thế, việc đấu tranh với tội phạm gặp phải không ít khó khăn. Như tháng 4-2019, anh em chúng tôi phải thức trắng 15 đêm để tuần tra, kiểm soát, bắt giữ các đối tượng khai thác cát trái phép” - Đại úy Đặng Đình Tiến chia sẻ.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Trạm Biên phòng cửa khẩu Nhà Rồng phụ trách địa bàn luồng hàng hải sông Đồng Nai với chiều dài 36,6km từ cầu Phú Mỹ đến khu vực cầu Đồng Nai. Phía bên phải hạ lưu sông Đồng Nai giáp ranh với thành phố Hồ Chí Minh gồm quận 2 và quận 9. Bên trái hạ lưu sông gồm các huyện Nhơn Trạch, Long Thành, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Trước năm 2016, tại khu vực này, hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra rất rầm rộ, làm sạt lở, xói mòn nhiều đoạn sông, gây bức xúc trong nhân dân.

Trước thực trạng đó, 2 năm trở lại đây, lực lương Biên phòng, Công an, Cảnh sát môi trường... đã tổ chức ra quân đồng loạt, đấu tranh quyết liệt nên hoạt động khai thác cát trái phép đã giảm khoảng trên 80%, tuy nhiên, tình trạng này vẫn còn diễn biến rất phức tạp. Trong quá trình khai thác cát trái phép, các đối tượng luôn cử “chim lợn” dùng các ghe lưới hay ghe câu canh đường các lực lượng chức năng. Bên cạnh đó, khu vực sông Đồng Nai có nhiều kênh, rạch, rất thuận tiện cho các đối tượng tẩu thoát khi gặp lực lượng tuần tra. 

Chia sẻ với phóng viên, Trung tá Phan Vĩnh Phú, Trạm trưởng Trạm Biên phòng cửa khẩu Nhà Rồng cho biết: “Trong quá trình tuần tra, khi anh em trong Tổ công tác phát hiện các phương tiện khai thác cát trái phép, thì lập tức triển khai phương án tiếp cận. Tuy nhiên, khi các đối tượng vừa phát hiện thấy lực lượng Biên phòng, chúng lập tức nổ máy cho ghe chạy khỏi hiện trường và tìm mọi cách không cho ca nô của lực lượng Biên phòng tiếp cận phương tiện để kiểm tra. Nếu cảm thấy không thể điều khiển phương tiện trốn thoát, bọn chúng tiến hành đánh chìm ghe để phi tang tang vật. Bên cạnh đó, nhiều đối tượng còn có những hành vi hung hãn, chống trả, lăng mạ lực lượng tuần tra. Thời gian qua, đơn vị luôn cử các Tổ tuần tra 24/24 giờ trên địa bàn. Vì thế, từ đầu năm 2019 đến nay, đơn vị đã bắt giữ 31 phương tiện với 32 đối tượng, tịch thu 145m3 cát, xử phạt hành chính hơn 100 triệu đồng”.

“Hầu hết các phương tiện hút cát là ghe lặn, khi không thoát khỏi vòng vây của lực lượng tuần tra, đều bị các đối tượng đánh chìm. Để đưa được phương tiện vi phạm về đơn vị xử lý, anh em cắt cử người canh tại hiện trường cả đêm. Đến sáng sớm mới thuê thợ lặn và phương tiện trục vớt. Mặc dù chi phí để trục vớt cao, từ 10 đến 20 triệu đồng một phương tiện, nhưng chúng tôi vẫn kiên quyết thực hiện để đưa phương tiện về đơn vị, tiến hành điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật” - Trung tá Phan Vĩnh Phú chia sẻ thêm. 

Hồ Phúc