Ông Trump là vị tổng thống Mỹ đầu tiên chọn Saudi Arabia là điểm đến nước ngoài đầu tiên sau khi vào Nhà Trắng. Đây là một sự khác biệt rõ ràng so với các chính quyền tiền nhiệm bởi hầu hết các đời tổng thống Mỹ đều chọn Mexico hoặc Canada là điểm dừng chân trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên sau khi nhậm chức.

Sở dĩ lựa chọn quốc gia Trung Đông này là bởi Saudi Arabia là cái nôi của Hồi giáo, là trung tâm kinh tế lớn của khu vực và thế giới, cũng như đi đầu trong cuộc chiến chống khủng bố, cực đoan và có ảnh hưởng quan trọng đối với các vấn đề lớn của khu vực. Do đó, Mỹ muốn khôi phục quan hệ với đồng minh chiến lược quan trọng ở khu vực với Saudi Arabia sau những rạn nứt trong quan hệ song phương dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama. 

Ngoài ra, việc ông Trump chọn Saudi Arabia còn nhằm xóa bỏ suy nghĩ lâu nay của dư luận về việc ông chủ trương chống Hồi giáo cũng như gửi đi một thông điệp cứng rắn gửi tới Iran.

Trong cuộc hội đàm tại Ryiadh, Tổng thống Donald Trump và Quốc vương Salman Bin Abdul Aziz đã tái khẳng định mối quan hệ hữu nghị lâu đời, nhất trí tăng cường các mối quan hệ gần gũi về chính trị, kinh tế và văn hóa giữa hai nước, đồng thời tập trung thảo luận một loạt vấn đề song phương. Hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với tổng trị giá khoảng 380 tỷ USD, trong các lĩnh vực như phát triển cơ sở hạ tầng ở Mỹ và đầu tư cho ngành công nghiệp quốc phòng của Saudi Arabia trong 10 năm tới. Đây được xem là sự khởi đầu khá thành công với Tổng thống Trump.

Trong khuôn khổ chuyến công du Saudi Arabia, ngày 21-5, Tổng thống Donald Trump đã có cuộc gặp với lãnh đạo các nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), Saudi Arabia, Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Đây đều là những đồng minh truyền thống của Washington.

Tại cuộc gặp, lãnh đạo GCC và Tổng thống Donald Trump đã nhất trí về một bản ghi nhớ nhằm thiết lập trung tâm chống hỗ trợ tài chính cho chủ nghĩa khủng bố. Tổng thống Mỹ đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Arab cùng góp sức vào cuộc chiến chống chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan, đồng thời kêu gọi sự đoàn kết giữa các tôn giáo trong cuộc chiến này. Bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump được tiết lộ từ Nhà Trắng cho biết, nhà lãnh đạo Mỹ mô tả cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố là một cuộc chiến giữa cái thiện và cái ác, chứ không phải là một cuộc xung đột giữa các nền văn minh.

Theo lịch trình, Tổng thống Mỹ cũng sẽ có bài diễn thuyết trước các nhà lãnh đạo từ 50 quốc gia Hồi giáo. Tổng thống Mỹ hy vọng, bài phát biểu của ông tại hội nghị sẽ “tạo được sự đồng cảm” với thế giới Hồi giáo và cũng cho thế giới thấy tầm nhìn của Mỹ về hòa bình, tiến bộ và sự thịnh vượng chung.

Sau Saudi Arabia, Tổng thống Donald Trump sẽ tới Israel, Vatican, Bỉ và Italy để gặp gỡ các nhà lãnh đạo những nước này, đồng thời tham dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7). Với chuyến công du kếo dài hơn một tuần này, ông Trump hy vọng sẽ lấy lại hình ảnh của mình trên trường quốc tế sau những chỉ trích của dư luận trong nước khi sa thải Giám đốc Cục Điều tra Liên bang (FBI) James Comey.

Ngọc Oanh