Chuyến thăm của bà Meloni tới Ấn Độ diễn ra trong dịp hai nước kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Tuy nhiên, điều ẩn sâu bên trong chuyến thăm này là nguyện vọng hội tụ được nguồn lực gắn kết để quan hệ có thể đạt được những bước đột phá mạnh mẽ trong thời gian tới.

Ấn Độ và Italia từng gạt bỏ hiềm khích để ngày càng thân thiện với nhau hơn trong những năm gần đây. Nhu cầu đặt ra vào thời điểm hiện tại là cần một động lực đủ để tạo ra những bước đột phá trong quan hệ đối tác song phương, đặc biệt là bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều thách thức lịch sử phức tạp.

Quan hệ đối tác Italia - Ấn Độ được các nhà lãnh đạo khẳng định là dựa trên nguyên tắc cùng có lợi, thông qua tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực chính trị, thương mại, kinh tế, quốc phòng, khoa học, công nghệ, năng lượng, y tế, lãnh sự và văn hóa. Italia và Ấn Độ đã nâng cấp quan hệ lên tầm đối tác chiến lược và ký kết các thỏa thuận song phương mới, chính thức chấm dứt hơn một thập kỷ căng thẳng.

Một trong những vấn đề quan trọng bậc nhất trong quan hệ Ấn Độ - Italia là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Cả hai đều có chung tầm nhìn và mối quan tâm mạnh mẽ trong việc duy trì sự ổn định của khu vực, nguyên tắc luật pháp quốc tế và các tuyến đường biển tự do, rộng mở và bao trùm giữa Ấn Độ Dương và Địa Trung Hải. Phát biểu trong chuyến thăm Thủ tướng Italia cho biết, động lực để nước này thúc đẩy quan hệ hữu nghị với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là nhận thức về tầm quan trọng của khu vực đối với nền kinh tế Italia. Trong đó bao gồm các tuyến hàng hải chiến lược và trao đổi thương mại với các bên tham gia trong khu vực.

Thống kê từ các cơ quan quốc tế cho biết, khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đóng góp khoảng 60% tổng GDP thế giới và có 3 trong số các nền kinh tế lớn nhất toàn cầu là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản. Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cũng là trung tâm đổi mới công nghệ quan trọng. Các tiến trình chuyển đổi sinh thái và xây dựng các mô hình chính trị xã hội mới cũng đang diễn ra ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Bình luận về tương lai quan hệ Ấn Độ - Italia, giới chuyên gia cho rằng, trước mắt, hai nước sẽ thúc đẩy hơn nữa khả năng kết nối của các lực lượng vũ trang trong khuôn khổ tầm nhìn an ninh hàng hải tổng thể chung. Trên thực tế, Ấn Độ và Italia có thể dễ dàng hỗ trợ lẫn nhau trong việc tiếp cận các khu vực mà hai nước đang bị hạn chế hiện diện. Ấn Độ và Italia chắc chắn sẽ thúc đẩy đà phát triển quan hệ đối tác, với trọng tâm tăng cường chính là khám phá các lĩnh vực hợp tác cụ thể ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Đặc biệt trong đó, Ấn Độ luôn cho thấy sự ủng hộ tích cực đối với quá trình chuyển đổi của Italia sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bởi Ấn Độ có tầm nhìn toàn diện về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để tạo ra không gian hợp tác với các đối tác có cùng chí hướng nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng và an ninh chung. Về phần mình, Italia có thể có đóng góp lớn trong nhiều lĩnh vực, từ an ninh hàng hải và chuyển đổi năng lượng đến tái cấu trúc chuỗi cung ứng, bao gồm cả phát triển công nghệ và kinh tế, trong các sáng kiến hiện có như Sáng kiến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPOI) và Hiệp hội Vành đai Ấn Độ Dương (IORA).

Cũng theo giới chuyên gia, chuyến thăm của bà Meloni là sự tiếp nối quan trọng của các nỗ lực gắn kết Italia với Ấn Độ mà người tiện nhiệm của bà đã thực hiện trong những năm gần đây. Một thị trường Ấn Độ to lớn cho hàng hóa Italia sẽ là lợi ích trước mắt dễ thấy nhất. Từ đó, một chiến lược mang tính toàn cầu cũng sẽ có được cơ sở vững chắc để tìm kiếm “chìa khóa vàng” cho tương lai của hợp tác Liên minh châu Âu (EU) - Ấn Độ.

Thanh Trúc