Đánh giá về tổng thể tình hình Trung Đông thời gian gần đây, giới quan sát nhìn nhận, khu vực vốn gắn với nhiều bất ổn bậc nhất thế giới đang có những chuyển biến tích cực hiếm có. Đặc biệt là nhiều quốc gia dẹp bỏ hiềm khích để đẩy mạnh đoàn kết khu vực trước các thách thức hiện hữu. Trong đó, mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ - UAE đang có nhiều bước tiến lớn, mang nhiều triển vọng tươi sáng.

Trong thập kỷ qua, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE đã ở thế đối đầu trong hầu hết các bất đồng, xung đột lớn tại Trung Đông. Một số căng thẳng điển hình nhất là năm 2011, Thổ Nhĩ Kỳ công khai ủng hộ tổ chức Anh em Hồi giáo khi Mùa Xuân Arab bùng nổ đã châm ngòi cho những mâu thuẫn giữa hai nước. Năm 2016, Thổ Nhĩ Kỳ tố cáo UAE hỗ trợ đảo chính tại nước này. Năm 2019, Thổ Nhĩ Kỳ công khai ủng hộ Qatar chống lại chiến dịch tẩy chay của các nước Vùng Vịnh...

Tuy nhiên, giới chuyên gia chính trị Trung Đông đánh giá, từ giữa năm 2021 đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE đã hóa giải những bất đồng, hàn gắn các “rạn nứt” với tốc độ đáng kinh ngạc. Hàng loạt các chuyến thăm, điện đàm song phương đã diễn ra với tinh thần hữu hảo. Đặc biệt là chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ của Hoàng Thái tử UAE Mohammed bin Zayed al-Nahyan vào tháng 11 năm ngoái đã chính thức giúp quan hệ hai nước “phá băng”. Đây là tiền đề tạo nên chuyến thăm UAE của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan diễn ra vào đầu tuần này như một động thái đáp lại thiện tình của UAE. Giới chuyên gia chính trị đánh giá, chuyến thăm UAE của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh dấu mốc quan trọng đầy tích cực trong quan hệ song phương.

Trong chuyến thăm UAE vào đầu tuần này, hai nước đã ký kết 13 thỏa thuận về quốc phòng, y tế, công nghiệp, thương mại, công nghệ... Các nhà lãnh đạo hai nước tuyên bố tăng cường quan hệ song phương, chung sức trong các diễn biến quốc tế và khu vực, tiếp tục chia sẻ tầm nhìn chung về hòa bình, tăng cường hợp tác, củng cố an ninh và ổn định khu vực...

Dẫn các phân tích từ giới chuyên gia chính trị, nhiều tờ báo lớn của Trung Đông cùng cho rằng, lợi ích chung là động lực để Thổ Nhĩ Kỳ và UAE nhanh chóng hàn gắn “rạn nứt”. Bởi cả hai nước đang ngày càng đối mặt nhiều hơn với các thách thức đối nội và đối ngoại.

Đối với UAE, hàng loạt thách thức như đại dịch Covid-19, cạnh tranh kinh tế với các nước láng giềng, chi phí quân sự khu vực tăng cao... đã khiến nước này phải áp dụng nhiều điều chỉnh lớn trong chính sách đối ngoại. Mặt khác, UAE đang mong muốn nâng tầm vị thế quốc tế của mình thông qua việc đóng vai trò ngoại giao tích cực hơn tại khu vực. Trong các vấn đề này, Thổ Nhĩ Kỳ là “người bạn đồng hành” hữu hảo nhất mà UAE không thể bỏ qua.

Tương tự, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang chịu nhiều áp lực từ trong lẫn ngoài và việc hợp tác với UAE có nhiều tiềm năng lớn để Thổ Nhĩ Kỳ củng cố lại sức mạnh của mình. Một trong những minh chứng rõ nét nhất là sau những động thái hàn gắn quan hệ trong những tháng gần đây, ngay lập tức, dòng vốn đầu tư khổng lồ trị giá hàng chục triệu USD từ UAE đã “đổ bộ” vào Thổ Nhĩ Kỳ. Cùng với đó, lượng du khách từ Vùng Vịnh đến Thổ Nhĩ Kỳ tăng mạnh đã thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của lĩnh vực du lịch vốn là cấu phần quan trọng của nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ.

Giới chuyên gia chính trị Trung Đông bình luận, chỉ trong chuyến thăm 2 ngày ngắn ngủi, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE đã đạt được nhiều bước tiến vô cùng quan trọng, đáng hoan nghênh với mục đích chính là xây dựng lòng tin khi khu vực tiếp tục đối mặt với hậu quả của tình trạng bất ổn trên diện rộng. Chuyến thăm UAE của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã cho thế giới thấy rằng, mối quan hệ song phương quan trọng nhất của Trung Đông đang trên con đường phát triển mạnh mẽ, bình đẳng, đặc biệt là đã phác họa bức tranh hợp tác trong tương lai đầy màu sắc tươi sáng.

Thanh Trúc