Biên phòng - Thanh niên các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cần phát huy bản sắc, sức mạnh tuổi trẻ để đóng vai trò tích cực, nâng cao trách nhiệm trong nỗ lực thích ứng với các thách thức của khu vực cũng như toàn cầu.

Phát huy sức mạnh tuổi trẻ
ASEAN đặt chủ đề năm nay là “Cùng nhau lớn mạnh”, nêu cao thông điệp về giá trị của tình đoàn kết trong nỗ lực chung giải quyết các hệ lụy do đại dịch Covid-19 gây nên. Năm nay cũng là Năm Thanh niên ASEAN với mục tiêu hỗ trợ sự phát triển và gắn kết thanh niên theo Kế hoạch hoạt động Thanh niên ASEAN giai đoạn 2021-2025.
Một trong những dấu ấn của Năm Thanh niên ASEAN là Đối thoại Thanh niên ASEAN lần thứ nhất được tổ chức vào tháng 7 vừa qua, quy tụ khoảng 200 nhà lãnh đạo trẻ cùng thảo luận về các vấn đề của khu vực. Đặc biệt, đây cũng là diễn đàn quan trọng để thanh niên các quốc gia ASEAN cùng tìm kiếm cách thức hợp tác trong nỗ lực giải quyết những thách thức của khu vực.
Đáng chú ý, các đại diện thanh niên các nước ASEAN cùng chung lời khẳng định, thế hệ trẻ cần nhận thức rõ hơn về các thách thức toàn cầu hiện hữu, nổi cộm như an ninh lương thực, lạm phát, biến đổi khí hậu… Đây cũng là những lĩnh vực rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn của lực lượng thanh niên vốn giàu nhiệt huyết.
Các đại biểu đại diện cho lực lượng thanh niên của các nước ASEAN khẳng định, hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu do lực lượng thanh niên lãnh đạo đóng góp hiệu quả cho nỗ lực cải thiện hoạt động môi trường của khu vực Đông Nam Á thông qua các nỗ lực khắc phục, giảm thiểu hậu quả của biến đổi khí hậu. Đồng thời, giúp ASEAN thúc đẩy sự phát triển kinh tế ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19 và đạt mục tiêu Đông Nam Á là khu vực thân thiện với môi trường.
Nhằm hỗ trợ tăng cường kết nối và cơ hội cho thanh thiếu niên, năm 2021 đã diễn ra cuộc họp trực tuyến do Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN, Hội đồng Kinh doanh Liên minh châu Âu (EU) - ASEAN, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) Đông Á và Thái Bình Dương đồng tổ chức. “Chương trình trao quyền cho thanh niên khu vực ASEAN” chứng kiến sự ra đời của Generation Unlimited (Thế hệ Không giới hạn), quan hệ đối tác đa lĩnh vực toàn cầu nhằm giải quyết nhu cầu bức thiết về giáo dục, đào tạo và cơ hội việc làm cho thanh niên.
Theo truyền thông khu vực, việc thúc đẩy vai trò của thanh niên đã và đang được các quốc gia ASEAN dành nhiều sự quan tâm. Tại Indonesia, Cộng đồng Chính sách đối ngoại đang đưa ra quan điểm của thanh niên về các vấn đề trong quan hệ quốc tế. Malaysia đang ghi nhận việc hình thành các phong trào thanh niên như Ngoại giao Thanh niên Malaysia (MyDiplomacy), bổ sung các diễn đàn cho thanh niên tranh luận và nhận thức các chủ đề liên quan đến chính sách đối ngoại, ngoại giao và các vấn đề quốc tế. MyDiplomacy cũng nỗ lực tăng cường năng lực ngoại giao của quốc gia và mang đến cho thanh thiếu niên Malaysia thuộc mọi tầng lớp xã hội cơ hội tham gia vào lĩnh vực ngoại giao ở cả trong và ngoài nước.
Khẳng định vai trò của thanh niên ASEAN trong khu vực
Ngày 24/8, tại tỉnh Quảng Bình, Việt Nam đã diễn ra Lễ khai mạc Diễn đàn Thanh niên tình nguyện ASEAN mở rộng và Giải thưởng Thanh niên tình nguyện ASEAN mở rộng năm 2022, với sự tham gia của 50 thanh niên tình nguyện đến từ các nước ASEAN và Nhật Bản. Diễn đàn do Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam, Trung ương Đoàn tổ chức trên cơ sở thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch hoạt động Thanh niên ASEAN giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, triển khai các nội dung Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè của Trung ương Đoàn; sáng kiến về thúc đẩy các hoạt động thanh niên tình nguyện trong ASEAN.

Chương trình này là hành động thiết thực để thanh niên các nước chia sẻ kinh nghiệm, kết nối, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực tình nguyện, góp phần giới thiệu với bạn bè quốc tế về đất nước, con người, văn hóa Việt Nam, đặc biệt là về những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và thế mạnh trong lĩnh vực tình nguyện của thanh niên Việt Nam. Mặt khác, đây cũng là cơ hội quý báu để nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.
Bí thư Trung ương Đoàn, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam Nguyễn Tường Lâm đánh giá, trong 3 năm gần đây, khu vực trải qua những thách thức không thể lường tới bởi đại dịch Covid-19. Việc quan trọng bậc nhất là phải cùng nhau thích ứng và vượt qua các thách thức và hoạt động tình nguyện là điều không thể thiếu trong mọi nỗ lực chung. Trên thực tế, thanh niên tình nguyện đã và đang dấn thân rộng khắp mọi lĩnh vực trên toàn khu vực, cũng như toàn cầu.
Đặc biệt, lực lượng thanh niên Việt Nam đã chủ động, xung kích triển khai các đội hình thanh niên tình nguyện với quy mô hợp lý, hoạt động thiết thực, thực hiện các sáng kiến vì cộng đồng, chú trọng các hoạt động trên nền tảng số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông. Hình ảnh thanh niên Việt Nam tham gia phòng, chống dịch bệnh và ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận và đánh giá cao.
Trong thời gian tới, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Tường Lâm kỳ vọng, sự kết nối, chia sẻ của lực lượng thanh niên tình nguyện Việt Nam, các nước ASEAN và các nước đối tác sẽ tiếp tục đạt nhiều đột phá, xây dựng được mạng lưới tình nguyện hiệu quả trong khu vực, từ đó lan tỏa và thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần xung kích, tình nguyện cùng đóng góp cho sự phục hồi, phát triển thịnh vượng chung.
Theo giới chuyên gia chính trị ASEAN, một trong những vấn đề quan trọng quyết định cho tương lai của khu vực là cần đánh giá đúng mức vai trò của thanh thiếu niên. Điều này không chỉ tạo ra cầu nối giúp thu hẹp khoảng cách trong khu vực, mà còn có thể là cách thức tốt nhất để tìm kiếm các nhà lãnh đạo tiềm năng trong tương lai có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội vì sự tiến bộ của toàn khu vực. Năm Thanh niên ASEAN 2022 phù hợp với tầm nhìn phát triển thanh niên ASEAN của thập kỷ mới, trong đó tập trung vào việc bồi dưỡng kỹ năng kỹ thuật số. Đây cũng là phương hướng quan trọng trong Kế hoạch hoạt động Thanh niên ASEAN giai đoạn 2021-2025. Song hành với đó, các chương trình thanh niên khác cũng đóng vai trò hướng dẫn thể chế hóa các cơ chế tham gia của thanh niên, nhằm mang lại cho thanh niên cơ hội lớn hơn để phát huy tiềm năng và đóng vai trò tích cực vào việc giải quyết các thách thức thời đại.
Thanh Trúc