Đón chúng tôi là Thiếu tá Đặng Văn Tuấn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng A Pa Chải. Anh Tuấn mới 37 tuổi nhưng mái tóc đã bạc gần nửa. Tôi biết anh từ khi còn là Đại úy, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng Nậm Nhùn, phụ trách Trạm Biên phòng Na Cô Sa, lúc địa bàn này được coi là “chảo lửa” bởi tình trạng di cư tự do và hoạt động đạo trái pháp luật. Anh là con trai của liệt sĩ Đặng Quang Trung, nguyên Đồn trưởng Đồn Biên phòng Pa Thơm, BĐBP Điện Biên. Sau này, có dịp tâm sự, anh nói với tôi rằng, chính sự hy sinh của cha khiến anh quyết định chọn con đường binh nghiệp để cống hiến ngay trên mảnh đất biên cương mà cha đã nằm xuống. 

Dù mới nhận công tác chưa lâu, nhưng qua cách giới thiệu về đơn vị mới thấy Đồn trưởng Đặng Văn Tuấn rất sâu sát với công việc. Đơn vị quản lý 40,5km đường biên giới tiếp giáp với nước Lào và Trung Quốc, trong đó có cột mốc đặc biệt - mốc giao điểm đường biên giới giữa 3 nước Việt Nam - Lào - Trung Quốc. Chính điều này làm nên sự khác biệt cho mảnh đất biên cương này. Cũng bởi quản lý đường biên giới tiếp giáp với 2 nước nên công tác đối ngoại biên phòng của đồn, cũng “nhân đôi” so với các đơn vị khác.

Những năm qua, đơn vị đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng bảo vệ biên giới đối diện tiến hành hội đàm định kỳ, đột xuất đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định, giữ vững quan điểm, đường lối, nguyên tắc đối ngoại của Đảng, Nhà nước, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển. 

Địa bàn quản lý của Đồn Biên phòng A Pa Chải là xã Sín Thầu, gồm 7 bản: Tá Miếu, Pờ Nhù Khồ, Tạ Cô Ky, A Pa Chải, Lỳ Mà Tá, Tả Xú Lình và Tả Cố Khừ, 99% dân số là dân tộc Hà Nhì. Do nhiều yếu tố khách quan, chủ quan nên cuộc sống của nhân dân trên địa bàn vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Cũng chính bởi vậy mà những người lính Đồn Biên phòng A Pa Chải thấy mình phải có trách nhiệm hơn với người dân trên địa bàn.

Thực ra, mối quan hệ quân - dân nơi đây luôn khăng khít, bền chặt và đã được bắt đầu từ 60 năm trước, khi những người lính Công an nhân dân vũ trang (nay là BĐBP) đến dựng đồn ở Sín Thầu và câu chuyện về người Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Thọ vẫn luôn là câu chuyện chưa bao giờ cũ, dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Và những người lính Biên phòng hôm nay vẫn tiếp tục là “anh Thọ”, "cầm tay chỉ việc", hướng dẫn đồng bào trồng giống ngô lai cho năng suất cao, chuyển đổi mô hình nuôi cá có giá trị kinh tế cao; trồng giống cỏ voi để làm thức ăn chăn nuôi cho trâu bò; trồng khoai tây vụ Đông trên diện tích cấy  lúa một vụ; trồng chuối tiêu hồng, trồng cây keo và sa mu... Đến nay, BĐBP và nhân dân xã Sín Thầu đã khai hoang được thêm gần 50ha ruộng nước, nạo vét gần 20km kênh mương phục vụ tưới tiêu. Những mái nhà lợp tôn xanh, tôn đỏ như điểm nhấn trong bức tranh đầy sắc màu giữa mùa Xuân biên giới.

Hằng năm, Đồn Biên phòng A Pa Chải chủ động kết nối với nhiều tổ chức chính trị - xã hội, cá nhân hảo tâm hỗ trợ nhiều phần quà có giá trị cho nhân dân và giúp kinh phí sửa đường liên bản, làm nhà, tu sửa khuôn viên cho Trường mầm non. Đơn vị đã vận động, kết nối với các nhà hảo tâm xây dựng công trình sinh hoạt tặng Trường Tiểu học bán trú xã Sín Thầu trị giá 100 triệu đồng; trao quà cho các học sinh nghèo và các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách, người có công với cách mạng với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng.

Nhờ làm tốt công tác vận động quần chúng, xây dựng mối đoàn kết quân dân, Đồn Biên phòng A Pa Chải đã được nhân dân cung cấp hàng trăm tin có giá trị để xử lý các vụ việc trong công tác bảo vệ biên giới, giữ gìn an ninh trật tự địa bàn. Điển hình là việc phối hợp và tham mưu cho địa phương xử lý 4 vụ tranh chấp dân sự; chủ trì phối hợp với Phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP Điện Biên và Công an huyện Mường Nhé bắt 1 vụ/2 đối tượng về hành vi mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tang vật thu 1,271kg thuốc phiện.

Mỗi năm, A Pa Chải đón rất nhiều nhóm bạn trẻ từ khắp mọi miền Tổ quốc đến tham quan, du lịch. Mỗi đoàn chinh phục mốc ngã ba biên giới trên đỉnh Khoang Phu San luôn có sự đồng hành của người lính Biên phòng. Cảm mến những người lính làm nhiệm vụ ở đây, khi về, họ vẫn giữ liên lạc và từ đó nảy sinh thêm những câu chuyện đầy nhân văn. 

Chuyện về cậu bé Vù Bích Nhật, ở bản Pờ Nhù Khồ là một điển hình. Từ nhỏ, Vừ Bích Nhật thường xuyên ốm đau và không được nhanh nhẹn như các bạn. Trong một lần đang chơi với các bạn thì em bị ngất. Khi đó, quân y đồn khám cho em và chẩn đoán em bị tim bẩm sinh. Vì gia đình quá khó khăn nên Nhật phải sống chung với những đợt lên cơn đau bất chợt. Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng A Pa Chải đã liên lạc và có lời nhờ nhóm bạn trẻ ở Hà Nội từng đi “phượt” lên A Pa Chải giúp Vừ Bích Nhật. 3 tháng sau, Vừ Bích Nhật được đưa về Hà Nội để mổ tim miễn phí. Và sau hơn 1 tháng nằm viện, Vù Bích Nhật trở về với trái tim lành lặn, khỏe mạnh. Nhìn Vù Bích Nhật với đôi mắt trong veo, cười tươi, đôi bàn tay nhỏ nhắn vẫy chào tạm biệt, chúng tôi ai ấy đều cảm thấy thật ấm lòng trong cái lạnh giữa miền biên giới.

Trúc Hà