Việt Nam và Trung Quốc có chung đường biên giới trên bộ dài khoảng 1.450km (trong đó, gần 384km biên giới trên sông, suối; hơn 1.065km biên giới đất liền). Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây và tỉnh Vân Nam, Trung Quốc giáp với 7 tỉnh của Việt Nam là Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu và Điện Biên.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, Hiệp ước biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc, 3 văn kiện pháp lý về biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc (gồm Nghị định thư phân giới cắm mốc, Hiệp định về quy chế quản lý biên giới trên đất liền và Hiệp định về cửa khẩu và quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc), các quy định, hướng dẫn của Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam về tuần tra song phương trên biên giới, thời gian qua, BĐBP Việt Nam đã tích cực phối hợp chặt chẽ với lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc tổ chức tuần tra song phương.

Theo đó, hoạt động tuần tra song phương được triển khai nhằm duy trì hòa bình, ổn định và trật tự, an ninh ở khu vực biên giới hai nước. Hai bên cùng nhau trao đổi thông tin, các biện pháp và kinh nghiệm liên quan đến nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới; cùng nhau kiểm tra tình hình đường biên, mốc giới, đường mòn qua lại biên giới và các công trình liên quan đến biên giới.

Trong năm 2021, trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, lực lượng bảo vệ biên giới hai bên đã tuần tra song phương được 45 đợt với 578 cán bộ, chiến sĩ tham gia. Trong quá trình phối hợp tuần tra, kiểm soát, duy trì an ninh trật tự trên khu vực biên giới, hai bên đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm các hiệp định về biên giới đã ký kết giữa hai nước. Đồng thời, hai bên cũng phối hợp giải cứu 9 nạn nhân mua bán người; trao trả hàng trăm đối tượng nhập cảnh trái phép trong năm 2021. Nhờ đó, tình hình biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc cơ bản ổn định; đường biên giới và hệ thống mốc quốc giới được giữ vững, trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới được đảm bảo.

Bộ Chỉ huy BĐBP Lào Cai là một trong các đơn vị đầu tiên thí điểm thực hiện tuần tra song phương với lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc kể từ năm 2010. Từ đầu năm 2020, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhưng hoạt động tuần tra song phương giữa các đơn vị thuộc BĐBP Lào Cai và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc vẫn được duy trì tổ chức. Để thực hiện phòng, chống dịch Covid-19, lực lượng của hai bên không cử sĩ quan liên lạc sang tuần tra trong đội hình của nhau mà tuần tra theo hình thức điểm đối điểm, biên đối biên, thông báo cho nhau về tình hình trong quá trình tuần tra.

Tại Lễ ra quân tuần tra liên hợp năm 2021 giữa Bộ Chỉ huy BĐBP Lào Cai (Việt Nam) và lực lượng quản lý biên giới ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc (gồm: Chi đội Quản lý biên giới Hồng Hà, Chi đội Quản lý biên giới Mã Quan, Trạm Kiểm soát Biên phòng xuất nhập cảnh Hà Khẩu), Đại tá Nguyễn Phi Khanh, Chỉ huy trưởng BĐBP Lào Cai cho biết: Khi dịch Covid-19 bùng phát, Bộ Chỉ huy BĐBP Lào Cai (Việt Nam) và lực lượng quản lý biên giới ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) đã kịp thời trao đổi, phối hợp chặt chẽ, nỗ lực thực hiện nghiêm túc, hiệu quả cơ chế phối hợp, vận dụng linh hoạt các hình thức giao tiếp, thường xuyên trao đổi tình hình dịch bệnh để có biện pháp ngăn chặn dịch lây lan qua biên giới. Hai bên đã duy trì nghiêm công tác tuần tra liên hợp thi hành pháp luật trên biên giới; kịp thời phát hiện, phối hợp xử lý các trường hợp xuất, nhập cảnh trái phép; đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự ở khu vực biên giới?.

Bên cạnh việc cùng nhau kiểm tra, kiểm soát đoạn biên giới được phân công phụ trách, trao đổi thông tin về tình hình dịch bệnh Covid-19, trong quá trình tuần tra, lực lượng bảo vệ biên giới Việt Nam và Trung Quốc còn kết hợp tuyên truyền cho nhân dân hai bên biên giới nâng cao nhận thức, chấp hành nghiêm pháp luật về biên giới.

Theo Trung tá Dương Hồng Phong, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Phó Bảng, BĐBP Hà Giang, dù quá trình tuần tra gặp nhiều địa hình khó khăn, hiểm trở, nhưng đơn vị và Phân trạm Kiểm soát Biên phòng Đổng Cán (thuộc Trạm Kiểm soát Biên phòng xuất nhập cảnh Thiên Bảo, châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) vẫn luôn động viên nhau hoàn thành nhiệm vụ tuần tra. Đồng thời, trên đường tuần tra, hai bên đã kết hợp phát tờ rơi, tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cư dân hai bên biên giới. Tính từ cuối năm 2021 đến nay, Đồn Biên phòng Phó Bảng và Phân trạm Kiểm soát Biên phòng Đổng Cán đã phát được 120 tờ rơi, tuyên truyền pháp luật cho hàng trăm lượt người dân hai bên biên giới.

Là đơn vị dự kiến thực hiện hoạt động tuần tra chung với lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc trong khuôn khổ Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 7, năm 2022 (tổ chức tại tỉnh Cao Bằng, Việt Nam và tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc), Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tà Lùng, BĐBP Cao Bằng đang gấp rút chuẩn bị các công tác liên quan để hoạt động tuần tra chung diễn ra đảm bảo an toàn, chu đáo.

Trung tá Nguyễn Hữu Thảo, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tà Lùng chia sẻ: “Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tà Lùng được giao nhiệm vụ quản lý gần 23km đường biên giới với Trung Quốc, trong đó, có hơn 18km biên giới trên sông. Những năm qua, hoạt động tuần tra song phương với lực lượng biên giới nước bạn được đơn vị duy trì định kỳ và có nền nếp. Trong mỗi lần tuần tra chung trên bộ hoặc trên sông, hai bên đã trực tiếp trao đổi để có các biện pháp quản lý biên giới, nhất là những nơi thường xảy ra tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép. Sau mỗi đợt tuần tra, hai bên đều ký biên bản tuần tra, trong đó, nêu rõ phương hướng, nhiệm vụ cho những lần tuần tra tiếp theo nhằm tăng cường phối hợp, trao đổi kịp thời thông tin trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới”.

Những kết quả thiết thực từ hoạt động tuần tra song phương đem lại đã góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại khu vực biên giới. Thông qua các hoạt động đối ngoại biên phòng nói chung, hoạt động tuần tra song phương nói riêng, lực lượng bảo vệ biên giới Việt Nam và Trung Quốc càng thúc đẩy, thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị, tạo sự tin tưởng, hiểu biết lẫn nhau. Qua đó, quan hệ hợp tác giữa hai bên từng bước đi vào thực chất và hiệu quả trên tinh thần “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai”.

Thu Minh