Là một trong 2 cửa khẩu quốc tế của tỉnh Quảng Trị, cửa khẩu quốc tế La Lay ngày càng được đầu tư về hạ tầng, trang thiết bị cũng như con người nhằm đáp ứng với yêu cầu thực tế. Sau gần 2 năm hạn chế để phòng, chống dịch, ngày 9/5/2022, Chính phủ Lào đã ra thông báo mở cửa lại tất cả các hoạt động tại các cửa khẩu, bởi vậy, cửa khẩu quốc tế La lay cũng dần nhộn nhịp trở lại.

Theo báo cáo, năm 2022, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay đã làm thủ tục xuất, nhập cảnh cho 98.845 lượt người; xuất, nhập khẩu 635.296 tấn hàng hóa (trong đó, hàng hóa chủ yếu là tạp hóa, vật liệu xây dựng, than đá, gỗ xẻ, hàng nông sản); 51.035 lượt phương tiện và làm thủ tục quá cảnh cho 60.777 tấn hàng. Trong 3 tháng đầu năm 2023, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay đã làm thủ tục xuất, nhập cảnh cho gần 40.000 lượt người, gần 200 tấn hàng hóa với gần 10.000 lượt phương tiện.

Như vậy, so sánh những tháng đầu năm 2023 với cùng kỳ năm trước thì lưu lượng xuất, nhập cảnh, xuất, nhập khẩu đều tăng. Tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 23,939 tỷ đồng, tăng 155% (cùng kỳ năm trước là 9,351 tỷ đồng); kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 12,707 triệu USD, tăng 22,91%; hành khách xuất, nhập cảnh tăng 300%. Nguyên nhân được đánh giá là do từ khi có chủ trương mở cửa trở lại của Chính phủ hai bên, nhu cầu trao đổi hàng hóa, thăm thân, du lịch, chữa bệnh tăng và việc triển khai các gói kích cầu kinh tế đã thúc đẩy quá trình lưu thông. Tuy nhiên, theo Thượng tá Phan Thanh Hoàng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay, đồng nghĩa với đó là những thách thức mới đặt ra trong công tác phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh, an toàn cửa khẩu trong tình hình mới.

Trên thực tế, việc lợi dụng hoạt động xuất, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất để trà trộn hàng hóa không đúng với chủng loại, số lượng khai báo, thực hiện hành vi gian lận trong khai báo thủ tục xuất khẩu đối với hải quan không chỉ là nguy cơ mà đã diễn ra tại cửa khẩu quốc tế La Lay. Tháng 8/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế La Lay, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay, Đoàn Đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm miền Trung (Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm BĐBP) đã phối hợp khám xét 7 phương tiện vận tải đầu kéo do Công ty An Trần mở tờ khai nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu quốc tế La Lay có dấu hiệu vi phạm.

Kết quả: lực lượng chức năng đã phát hiện Công ty An Trần khai báo gian lận vượt 84m³ gỗ so với tờ khai nhập khẩu hàng hóa và hơn 77m³ gỗ cẩm lai, gỗ trắc, cùng 10.941kg đá phấn được giấu trong các container không có tờ khai nhập khẩu hàng hóa. Đây được coi là vụ vận chuyển trái phép hàng hóa “khủng” nhất được phát hiện qua cửa khẩu ở tỉnh Quảng Trị.

Cũng tại cửa khẩu quốc tế La Lay, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay và các đơn vị phối hợp đã triệt phá đường dây làm giả giấy tờ để đưa người xuất cảnh trái phép. Ngày 4/12/2021, Trạm kiểm soát Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay tiếp nhận làm thủ tục xuất cảnh cho 50 công dân Việt Nam sang Lào do Phạm Quốc Hoàng Vũ (sinh năm 1969, trú tại xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) trực tiếp làm thủ tục. Qua kiểm tra hồ sơ, cán bộ Biên phòng phát hiện dấu hiệu làm giả hồ sơ xuất cảnh. Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay đã phối hợp với Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP tỉnh lập biên bản phạm tội quả tang về hành vi tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép đối với Phạm Quốc Hoàng Vũ.

Qua quá trình đấu tranh, lực lượng chức năng đã làm rõ được thủ đoạn của đối tượng là lợi dụng kẽ hở trong quá trình thủ tục cấp Visa để làm giả hồ sơ, tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép qua biên giới để trục lợi. Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, hoàn chỉnh hồ sơ, bàn giao người cùng tang vật cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Qua công tác trao đổi tình hình với lực lượng chức năng của bạn Lào, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay nhận định, hoạt động của tội phạm và các hành vi vi phạm phía Lào vẫn diễn biến phức tạp, nhất là hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy gia tăng về tính chất. Các đối tượng luôn tìm mọi cách thiết lập, hình thành các đường dây khép kín nhằm vận chuyển ma túy vào Việt Nam tiêu thụ và sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả khi bị phát hiện, bắt giữ. Và phương thức “ký gửi ma túy” theo xe khách từ Lào về Việt Nam đã xuất hiện qua cửa khẩu quốc tế La Lay.

Mới đây nhất, trong 2 ngày 7 và 8/3/2023, qua soi chiếu một số vật dụng trên xe nhập cảnh từ Lào vào Việt Nam, nhân viên Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế La Lay phát hiện bao gói hành lý gửi trên các phương tiện xe khách có nghi vấn cất giấu ma túy. Kiểm tra chi tiết, lực lượng Hải quan đã phát hiện ma túy các loại được gia cố rất tinh vi trong lòng các nồi nướng điện, trong các cuộn lá xanh giả dạng các đòn chả, trong các bao cà phê, bao gói nhựa với nhiều kích cỡ được bọc kỹ trong nhiều lớp nilon. Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị đã phối hợp với Công an và BĐBP Quảng Trị, tổ chức lực lượng phối hợp đánh án. Kết quả, chiều ngày 9/3/2023, lực lượng phối hợp đã bắt một đối tượng tại địa bàn huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế, thu giữ khoảng 7kg ma túy tổng hợp.

Cũng theo Thượng tá Phan Thanh Hoàng, sự phục hồi về kinh tế sau đại dịch Covid-19 sẽ đẩy mạnh quá trình lưu thông người, phương tiện, hàng hóa qua cửa khẩu là tín hiệu mừng, nhưng các đối tượng sẽ lợi dụng những kẽ hở để vi phạm pháp luật. Thời gian qua, bên cạnh việc nâng cao năng lực, nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay đã chủ động nắm tình hình, phối hợp với Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP tỉnh và các lực lượng chức năng để xác minh thông tin, xác lập các chuyên án, kịp thời phát hiện, ngăn chặn cũng như chủ động phòng ngừa hành vi phạm tội. Không chỉ lực lượng Biên phòng mà các lực lượng chức năng khác tại cửa khẩu cũng nỗ lực, phối hợp chặt chẽ trong công tác để khẳng định thương hiệu an toàn, an ninh tại cửa khẩu quốc tế La Lay.

Trúc Hà