Biên phòng - Bộ trưởng Nội vụ Tây Ban Nha Fernando Grande-Marlaska ngày 14-6 cam kết sẽ dỡ bỏ dây thép gai khỏi hàng rào biên giới ở vùng lãnh thổ Ceuta và Melilla của nước này nhằm giảm số người tị nạn bị thương khi tìm cách xâm nhập vào châu Âu qua con đường này. Đây là một động thái rất nhân văn trong bối cảnh một số nước thành viên châu Âu hiện nay đang “lơ là” trách nhiệm đối với người di cư.
Ceuta và Melilla - Cửa ngõ của người di cư vào châu Âu
Trả lời phỏng vấn đài phát thanh Cope, Bộ trưởng Fernando Grande-Marlaska nêu rõ: "Tôi sẽ làm mọi điều có thể để những dây thép gai tại cửa khẩu vào Ceuta và Melilla được dỡ bỏ", nhấn mạnh đây là vấn đề ưu tiên. Ông Fernando Grande-Marlaska cho biết, việc nhìn người nhập cư nhảy lên những hàng rào đầy dây thép gai là vô lý và không thể chấp nhận được.
Theo ông Fernando Grande-Marlaska, trong khi kiểm soát lượng người nhập cư vẫn cần nêu cao sự thống nhất, tôn trọng phẩm hạnh của con người. Ông Fernando Grande-Marlaska nhận định, những người di cư đi qua vùng lãnh thổ này cũng phải được đối xử tương tự như hơn 9.000 người đã nhập cư vào Tây Ban Nha qua đường biển trong năm nay.
Ceuta và Melilla là hai vùng lãnh thổ của Tây Ban Nha nằm ở khu vực Bắc Phi và tiếp giáp với Morocco. Đây là vùng đất duy nhất nối lục địa châu Âu và châu Phi. Nhiều người châu Phi coi thành phố này là “cửa ngõ” để nhập cư trái phép và buôn lậu vào châu Âu. Chính vì vậy, từ cuối thế kỷ XX, Tây Ban Nha quyết định xây hàng rào ở Ceuta (dài 8,2km) và Melilla (dài 12 km). Các hàng rào tường đôi cao 3m bằng dây thép gai và có lính vũ trang canh gác cẩn mật để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp và buôn lậu.
Tuy nhiên, kể từ khi thảm họa di cư bùng phát năm 2014, những người di cư thường tìm cách cắt dây thép gai hoặc trèo lên hàng rào cao để xâm nhập vào 2 vùng lãnh thổ này. Tình trạng này khiến chính quyền Tây Ban Nha phải hiện đại hóa hàng rào biên giới, theo đó, chiều dài mỗi bờ rào được kéo lên sáu mét. Một mê cung dây cáp và gai nhọn đợi chờ những ai trèo qua được đỉnh hàng rào đầu tiên.
Trong khi một số người bỏ cuộc khi nhìn vào hàng rào thép gai sừng sững ở biên giới thì một số người di cư vẫn tìm mọi cách leo rào, bất chấp sự nguy hiểm luôn rình rập, để có thể vào được lãnh thổ Tây Ban Nha. Trong năm 2017, hàng trăm người di cư đến từ Morocco đã bị thương do vướng hàng rào thép khai ở cửa khẩu ở khu vực Ceuta và Melilla. Tại Ceuta, tính từ đầu năm đến nay, đã có 25 người di cư bị thương do hàng rào thép gai, trong đó có 10 người cần nhập viện điều trị.
Vì một biên giới ổn định
Việc Tây Ban Nha cam kết sẽ dỡ bỏ dây thép gai khỏi hàng rào biên giới ở vùng lãnh thổ Ceuta và Melilla được cho là một động thái mẽ nhằm đáp ứng lời kêu gọi của EU trong việc hỗ trợ nhiều hơn cho người di cư. Trước đó, ngày 11-6, Madrid đã có hành động đáng khen ngợi khi đồng ý tiếp nhận gần 630 người di cư châu Phi trên con tàu cứu hộ Aquarius mà Italy và Manta từ chối mở cảng cho tàu này vào. Cuối tháng 5 vừa qua, lực lượng cứu hộ bờ biển của Tây Ban Nha cũng giải cứu thành công 408 người di cư trên biển Địa Trung Hải.
Theo báo chí Tây Ban Nha, an ninh biên giới ở nước này đặc biệt quan trọng vì hầu hết các đường biên giới của nước này đều tiếp giáp biển. Theo thống kê, Tây Ban Nha là quốc gia "cửa ngõ" đón số lượng người vượt biển để di cư tới châu Âu đông thứ 3, sau Italy và Hy Lạp. Những người di cư châu Phi, trong đó phần đông là người Libya, tìm cách vượt Địa Trung Hải để vào châu Âu với hy vọng tìm được một cuộc sống tốt hơn.
Theo Tổ chức Di trú quốc tế (IOM), trong năm 2017, đã có trên 3.100 người thiệt mạng khi tìm cách vượt Địa Trung Hải để vào châu Âu. Cũng trong năm này, ước tính có hơn 22.400 người đến Tây Ban Nha qua đường biển, gần gấp 3 con số trong năm 2016. Trong đó có khoảng 223 người thiệt mạng trên đường do phương tiện cũ nát và hành trình nguy hiểm.
Bên cạnh việc thường xuyên tổ chức các tàu tuần tra, cứu hộ trên biển, Tây Ban Nha thường xuyên tổ chức tuần tra biên giới đất liền. Tuy nhiên, việc nhiều người bị thương do trèo rào khi vượt qua biên giới ở Ceuta và Melilla đã khiến chính quyền Madrid quyết định “cởi bỏ” dây thép gai ở hàng rào tại khu vực này. Quyết định trên được nhiều người hoan nghênh và kêu gọi các quốc gia khác cũng học tập theo gương của Tây Ban Nha nhằm tránh những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra đối với người di cư.
Tuy nhiên, một số người cũng cho rằng, hành động “tốt bụng” này sẽ khiến người di cư đổ dồn về Tây Ban Nha và đến một lúc nào đó, xứ sở bò tót sẽ không tránh khỏi tình trạng an ninh lộn xộn do số lượng lớn người di cư xâm nhập thành công vào quốc gia này từ đường biên giới trên bộ Ceuta và Melilla.
Thu Uyên
