Giao lưu HNQPBG Việt Nam - Trung Quốc lần đầu tiên diễn ra vào tháng 3-2014. Đến nay, qua 5 lần tổ chức, chương trình giao lưu đã có nhiều thay đổi, phát triển với những hình thức, mức độ, nội dung đa dạng, phong phú như: Tọa đàm hữu nghị, diễn tập chung về cứu trợ thảm họa, dịch bệnh ở khu vực biên giới Việt-Trung; giao lưu văn hóa, văn nghệ giữa lực lượng bảo vệ biên giới, chính quyền địa phương và nhân dân hai bên biên giới; lễ chào cột mốc và tuần tra chung trên biên giới...

Những lần giao lưu diễn ra đã đem lại những hiệu quả đáng ghi nhận trên nhiều lĩnh vực dọc tuyến biên giới đất liền Việt Nam-Trung Quốc, trong đó có những bước đột phá mới trong hợp tác giữa lực lượng bảo vệ biên giới hai nước. Nhiều mô hình hợp tác bảo vệ biên giới đã được triển khai và phát huy hiệu quả rõ nét, thực chất. Trong số đó, đáng chú ý là mô hình kết nghĩa “Đồn - trạm - tiểu đoàn hữu nghị, biên giới bình yên” giữa các đơn vị thuộc BĐBP khu Mông Tự với các đồn Biên phòng thuộc BĐBP Lào Cai.

Ngoài ra, lực lượng BĐBP tại 7 tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam tiếp giáp với 2 tỉnh Vân Nam và Quảng Tây (Trung Quốc) cùng với lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn còn đưa ra nhiều mô hình hợp tác hữu nghị như: “Xây dựng đường biên giới kiểu mẫu”, “Tuần tra đoàn kết”, trồng “Vườn cây hữu nghị biên phòng Việt-Trung”, diễn tập cứu trợ thảm họa qua biên giới, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với chủ đề “Tăng cường hợp tác, thực thi pháp luật cùng nhau xây dựng biên giới bình yên”...

Những hoạt động này đã giúp lực lượng bảo vệ biên giới của Việt Nam và Trung Quốc phối hợp tốt hơn trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới, bảo đảm an ninh, trật tự, đem lại sự bình yên cho người dân toàn tuyến biên giới chung, đồng thời, xây dựng mối quan hệ gần gũi, giúp đỡ nhau trong công tác cũng như trong đời sống hằng ngày.

Bên cạnh lĩnh vực hợp tác quốc phòng, Giao lưu HNQPBG Việt Nam - Trung Quốc còn đem lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước ở khu vực giáp biên. Chương trình đã xây tặng nhân dân các công trình Nhà văn hóa hữu nghị biên giới Việt - Trung tại xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai; thôn Chi Ma, xã Yên Khoái, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn và bản Pô Tô, xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu; Trung tâm Văn hóa hữu nghị Tà Lùng tại thị trấn Tà Lùng, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng.

Thông qua chương trình, một số địa phương dọc tuyến biên giới hai nước Việt Nam - Trung Quốc cũng đã triển khai xây dựng thêm nhà văn hóa hữu nghị biên giới, các trung tâm giao lưu văn hóa thương mại, du lịch. Đây đã trở thành nơi nhân dân, chính quyền địa phương hai bên biên giới giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm cùng phối hợp quản lý, bảo vệ biên giới và giúp nhau phát triển sản xuất, nâng cao đời sống các thôn bản biên giới.

Tại cuộc hội đàm tổng kết 5 năm Giao lưu HNQPBG Việt Nam - Trung Quốc trong khuôn khổ Giao lưu HNQPBG Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5 (diễn ra từ ngày 19 đến 21-11-2018, tại tỉnh Cao Bằng, Việt Nam và tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam - Trung Quốc đã thống nhất về tầm quan trọng, ý nghĩa đặc biệt của hoạt động giao lưu HNQPBG giữa hai nước.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam cho rằng, những hoạt động diễn ra trong Giao lưu HNQPBG Việt-Trung thực sự đã tạo ra động lực, xung lực mới, thúc đẩy quan hệ quốc phòng giữa hai nước, góp phần tiếp tục khẳng định vai trò của Quân đội trong quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước.

Thượng tướng Ngụy Phượng Hòa, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc đánh giá, qua 5 năm, các hoạt động hợp tác giữa hai nước và Quân đội hai nước đã góp phần viết thêm những trang sử sinh động trong hợp tác song phương. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng, các chương trình giao lưu qua mỗi năm đã được thực hiện ngày càng tốt hơn, góp phần làm sâu sắc và tiếp tục tăng cường hữu nghị, hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên. Thượng tướng Ngụy Phượng Hòa khẳng định, các chương trình giao lưu đã kế thừa truyền thống lịch sử hữu nghị Trung Quốc - Việt Nam, đáp ứng sự mong mỏi của nhân dân hai nước, khơi dậy nguồn động lực không bao giờ cạn kiệt trong hợp tác biên giới.

Có thể khẳng định rằng, qua 5 năm triển khai sáng kiến tổ chức Giao lưu HNQPBG Việt Nam-Trung Quốc, chương trình đã xây dựng tình hữu nghị, đoàn kết giữa chính quyền địa phương, nhân dân và lực lượng bảo vệ biên giới hai nước. Qua đó, tăng cường sự tin cậy chính trị, thúc đẩy quan hệ hai nước cũng như lực lượng bảo vệ biên giới hai nước phát triển ổn định, bền vững, góp phần xây dựng, củng cố niềm tin của nhân dân hai nước về biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển lâu dài.

Tiếp nối thành công qua 5 lần tổ chức, Giao lưu HNQPBG Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 6 sẽ diễn ra vào cuối tháng 4-2021, tại huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh.

Thu Minh