Biên phòng - Từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện và bùng phát trên phạm vi toàn cầu, công tác quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu của BĐBP càng trở nên khó khăn, phức tạp và nguy hiểm hơn. Toàn lực lượng BĐBP đã phải tập trung nỗ lực và quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ "kép”, vừa bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu, vừa tham gia phòng, chống dịch (PCD) Covid-19, tạo môi trường ổn định, an toàn, thuận lợi cho phát triển kinh tế đất nước.
Linh hoạt các biện pháp trong quản lý cửa khẩu
Ngay từ những ngày đầu dịch Covid-19 xuất hiện tại Vũ Hán (Trung Quốc), Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chủ động nắm chắc, dự báo sớm và sát đúng tình hình trên các tuyến biên giới, vùng biển; tổ chức quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về PCD Covid-19; tích cực tham mưu, đề xuất Bộ Quốc phòng những chủ trương, giải pháp về quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, cửa khẩu phù hợp với diễn biến tình hình thực tế; chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp PCD Covid-19 với tinh thần “chống dịch như chống giặc”.
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo PCD Covid-19 các cấp; chỉ đạo tăng cường công tác nắm tình hình dịch Covid-19 trên thế giới, khu vực, trong nước và các biện pháp PCD bệnh trong kiểm soát xuất, nhập cảnh (XNC) của các nước có chung đường biên giới; chủ động tạm dừng các hoạt động XNC tại các cửa khẩu phụ, lối mở không đảm bảo điều kiện về PCD Covid-19 trên tuyến Việt Nam - Trung Quốc; thực hiện hạn chế, tạm dừng hoạt động XNC theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tại các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính, BĐBP chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng tại cửa khẩu điều chỉnh (kích hoạt) dây chuyền kiểm soát XNC (Theo khoản 2, Điều 14, Nghị định số 112/2014/NĐ-CP ngày 21-11-2014 của Chính phủ quy định về quản lý cửa khẩu biên giới đất liền), đưa lực lượng kiểm dịch y tế lên trước luồng nhập cảnh đảm bảo mọi đối tượng phải được kiểm tra y tế, chấp hành các quy định PCD trước khi vào làm thủ tục Biên phòng.
Sau khi hoàn chỉnh thủ tục nhập cảnh, lực lượng kiểm soát cửa khẩu BĐBP phối hợp với các cơ quan chức năng phân loại, bàn giao đưa khách đi cách ly tập trung 14 ngày theo quy định; đồng thời điều chỉnh việc bố trí lực lượng, phương tiện, nhiệm vụ của các đơn vị cho phù hợp với diễn biến tình hình từng cấp độ dịch; tổ chức Hội nghị hai đầu Bắc, Nam để quán triệt, triển khai công tác quản lý, bảo vệ biên giới, kiểm soát XNC và PCD Covid-19; phối hợp các cơ quan, đơn vị tham mưu cho Bộ Quốc phòng xây dựng kế hoạch diễn tập PCD Covid-19 theo các cấp độ, tình huống.
Tại các cửa khẩu cảng, khi dịch Covid-19 mới xuất hiện, lực lượng kiểm soát cửa khẩu BĐBP phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành chủ động nắm thông tin, tình hình tàu thuyền đến, rời cảng để bố trí triển khai lực lượng kiểm tra, giám sát hoạt động của tàu, thuyền viên, hành khách lên, xuống tàu đảm bảo tuyệt đối an toàn về an ninh, trật tự và PCD Covid-19; bố trí lực lượng kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu, thuyền viên, hành khách trong thời gian neo đậu tại cảng.
Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP, lực lượng kiểm soát cửa khẩu BĐBP đã tham mưu phối hợp triển khai thực hiện nghiêm việc tạm dừng nhập cảnh đối với tất cả hành khách nước ngoài, không giải quyết cho thuyền viên nước ngoài đi bờ, thực hiện cách ly tại tàu đối với thuyền viên Việt Nam (trừ các trường hợp đặc biệt như: Thuyền viên đi cấp cứu, hết hạn hợp đồng lao động phải hồi hương...); phối hợp với cơ quan Kiểm dịch y tế quốc tế thành lập các tổ công tác thường trực 24/24 giờ tại cửa khẩu cảng để kiểm tra y tế và tăng cường tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ địa bàn, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp thuyền viên trốn cách ly, tự ý rời tàu đi bờ...
Kết quả, từ ngày 2-2-2020 đến ngày 15-9-2021, tại các cửa khẩu quốc tế đường bộ, BĐBP đã làm thủ tục nhập cảnh cho 1.971.793 người (là các nhân viên ngoại giao; công vụ; chuyên gia, lao động kỹ thuật cao; lưu học sinh Lào, Campuchia...); tại cửa khẩu cảng, làm thủ tục XNC cho 29.969 khách, 1.367.328 thuyền viên, 72.106 tàu đảm bảo an toàn, đúng quy định (làm thủ tục XNC nhưng không đi bờ); đưa đi cách ly 2.625 thuyền viên hồi hương (hết hạn hợp đồng). Đến nay, tại tất cả các cửa khẩu do BĐBP quản lý chưa phát hiện để sót lọt người nhập cảnh không thực hiện cách ly theo quy định.
Tạo “hành lang” thông thoáng cho hàng hóa
Thực hiện chủ trương của Chính phủ, vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, vừa PCD Covid-19 hiệu quả trong điều kiện bình thường mới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các đơn vị tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất, nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu theo Công văn số 808/VPCP-KTTH ngày 5-2-2020 của Văn phòng Chính phủ. Đồng thời, chủ động tham mưu cho UBND các tỉnh biên giới tuyến Việt Nam - Trung Quốc quyết định việc mở hoạt động trở lại đối với các cửa khẩu phụ, lối mở biên giới trên cơ sở cân nhắc cẩn trọng, kỹ lưỡng, đảm bảo tối đa công tác PCD bệnh Covid-19, tình hình dịch bệnh và thực tế của địa phương.
Theo đó, tại các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính và các cửa khẩu phụ có lưu lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu lớn, các đơn vị Biên phòng cửa khẩu đã phối hợp với Ban quản lý cửa khẩu của địa phương thống nhất với lực lượng quản lý cửa khẩu phía đối diện thành lập đội lái xe chuyên trách của mỗi bên để vận chuyển hàng hóa, được trang bị quần áo bảo hộ PCD, phun thuốc khử khuẩn, tiêm đủ 2 mũi vaccine, xét nghiệm RT-PCR 3 ngày/lần, test nhanh Covid-19 hằng ngày trước khi XNC.
Kết quả, từ ngày 2-2-2020 đến ngày 15-9-2021, các trạm Biên phòng cửa khẩu đã làm thủ tục XNC vùng biên giới cho 1.039.269 lái xe, với 1.367.328 phương tiện (đi và về trong ngày). Giải pháp trên đã giúp cho hàng hóa tại các cửa khẩu, đặc biệt là hàng nông sản Việt Nam (vải, thanh long...) được xuất, nhập khẩu bình thường, thúc đẩy kim ngạch xuất, nhập khẩu hai bên biên giới, góp phần phát triển kinh tế đất nước mà vẫn đảm bảo PCD Covid-19.
Cùng với việc tăng cường chỉ đạo quản lý, kiểm soát chặt chẽ tại các cửa khẩu, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tập trung chỉ đạo tăng cường tuần tra, kiểm soát, siết chặt các đường mòn, lối mở trên biên giới, vùng biển, thành lập các tổ, chốt thường trực 24/24 giờ nhằm kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn, phát hiện kịp thời các đối tượng XNC trái phép. Trên các tuyến biên giới, BĐBP luôn duy trì 1.977 tổ, chốt, với 13.638 người, với 8.403 cán bộ, chiến sĩ Biên phòng và 5.235 người thuộc lực lượng khác tham gia, như dân quân, Công an xã, kiểm dịch... thường xuyên tuần tra, kiểm soát cơ động ngăn chặn XNC trái phép. Kết quả, qua tuần tra, kiểm soát trên biên giới đã phát hiện và bắt giữ 11.421 vụ, với 60.377 trường hợp nhập cảnh trái phép, phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra y tế, đưa đi cách ly.
Có thể nói, với những giải pháp nhanh, mạnh, kiên quyết của Chính phủ và sự vào cuộc nhanh chóng của các cơ quan, bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương, trong đó có BĐBP, tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam sau 4 đợt bùng phát đến nay cơ bản đã dần được khống chế. Việc lưu thông hàng hóa tại các cửa khẩu vẫn duy trì trạng thái ổn định.
Đức Anh