Khu vực biên giới đất liền tỉnh Nghệ An tiếp giáp với địa bàn 3 tỉnh Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Bô Ly Khăm Xay của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Đây là địa bàn sinh sống chủ yếu của đồng bào các dân tộc (Thái, Mông, Khơ Mú, Thổ, Hoa, Ơ Đu…). Do trình độ dân trí, nhận thức về pháp luật của người dân nhìn chung còn nhiều hạn chế, đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội còn nhiều khó khăn, nên đây là địa bàn luôn tiềm ẩn những diễn biến phức tạp về hoạt động của TPMBN.

Vào đầu tháng 3/2022, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, BĐBP Nghệ An nhận được đơn tố cáo của chị H, trú tại xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An về việc bản thân bị một số đối tượng lừa bán ra nước ngoài. Tiến hành điều tra, xác minh, thấy có dấu hiệu đường dây hoạt động của TPMBN, đơn vị đã báo cáo cấp trên và đề nghị xác lập Chuyên án mang bí số NA 322 để đấu tranh, triệt phá.

Các đơn vị: Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn phối hợp với Phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, Đồn Biên phòng Mường Ải và Công an huyện Kỳ Sơn tập trung điều tra, làm rõ. Cơ quan chức năng nhanh chóng xác định kẻ chủ mưu trong đường dây là Kha Thị Vân, sinh năm 1981, quê quán xã Bình Chuẩn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An, hiện đang trốn ở nước ngoài. Đối tượng Lê Thị Ngọc, trú tại bản Cầu Tám, xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An là người dắt mối và Lô Văn Cầu - chú ruột của Ngọc, sinh năm 1981, trú tại bản Chon, xã Xiêng My, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An là đối tượng chuyển giao nạn nhân.

Qua đấu tranh, các đối tượng Lê Thị Ngọc và Lô Văn Cầu đã thừa nhận hành vi mua bán người qua biên giới. Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn đã tiến hành khởi tố vụ án hình sự, bàn giao đối tượng Lô Văn Cầu cho cơ quan chức năng xử lý theo quy định; còn đối tượng Lê Thị Ngọc, do đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi nên được bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý.

Vào tháng 9/2022, thực hiện kế hoạch đấu tranh Chuyên án mang bí số NA 922, lực lượng Phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP Nghệ An phối hợp với Đồn Biên phòng Keng Đu và Đồn Biên phòng Na Loi bắt giữ 2 đối tượng về hành vi mua bán người. Hai đối tượng là Xeo Văn Thôn và Moong Văn Dục, cùng trú tại bản Đồn Boọng, xã Na Loi, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.

Theo lời khai của các đối tượng, năm 2014, 2 đối tượng lợi dụng sự thiếu hiểu biết của công dân đã lừa chị Moong Thị M đi làm công nhân ở tỉnh Bình Dương, nhưng sau đó đã bán chị M với số tiền 40 triệu đồng rồi chia nhau. BĐBP Nghệ An đã bàn giao 2 đối tượng cho cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Trên đây chỉ là 2 trong số các chuyên án, vụ án liên quan đến hoạt động mua bán người mà BĐBP Nghệ An chủ trì phát hiện, đấu tranh, triệt xóa trong thời gian qua. Thực tiễn công tác đấu tranh phòng ngừa TPMBN cho thấy, tình hình TPMBN trên địa bàn biên giới vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, với quy mô, tính chất và thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, có tổ chức chặt chẽ cả trong nước và nước ngoài, với sự tham gia của nhiều đối tượng, trên nhiều địa bàn khác nhau.

Quá trình thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng mua bán người thường tổ chức thành các đường dây khép kín, có sự cấu kết chặt chẽ từ địa bàn nội địa, khu vực biên giới và ở nước ngoài; núp bóng dưới nhiều vỏ bọc, bằng nhiều chiêu thức khác nhau như môi giới xuất khẩu lao động, tuyển người đi làm trong các công ty, thông qua các trang mạng xã hội (Zalo, Facebook, Wechat...) để tán tỉnh, hẹn hò, giả vờ yêu đương, hoặc qua người thân để tiếp cận, rủ rê..., sau đó, lừa bán ra nước ngoài.

Bên cạnh đó, các đối tượng còn tìm cách dụ dỗ phụ nữ miền núi có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, ly thân, ly hôn... mang thai từ 6-8 tháng tuổi đưa sang Trung Quốc sinh con, sau đó bán với giá từ 70-100 triệu đồng. Đặc biệt, gần đây còn nổi lên hoạt động của các đối tượng người Việt Nam tại nước ngoài móc nối với đối tượng ở trong nước, sử dụng “chiêu bài” quảng cáo trên các trang mạng xã hội để tuyển lao động “việc nhẹ, lương cao”; sau đó đưa ra nước ngoài (bao gồm cả xuất cảnh hợp pháp và trái phép) rồi ép buộc làm việc trong các casino, công ty đánh bạc trực tuyến, tổ chức lừa đảo sử dụng công nghệ cao...

Thượng tá Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP Nghệ An cho biết, qua theo dõi các chuyên án, vụ án do BĐBP Nghệ An phát hiện, bắt giữ, nạn nhân trong các vụ mua bán người chủ yếu là phụ nữ, trẻ em gái độ tuổi từ 14 đến 25 tuổi.

Thành phần của loại tội phạm này cũng hết sức đa dạng, từ đối tượng có tiền án, tiền sự đến công dân có nhân thân, lai lịch rõ ràng. Đặc biệt, đáng chú ý, một số đối tượng trước đây là nạn nhân bị lừa bán, sau một thời gian ở nước ngoài đã có mối quan hệ với các đối tượng có nhu cầu lấy vợ Việt Nam, chủ các nhà hàng, quán bar... đã móc nối với các đối tượng ở trong nước, hình thành các đường dây mua bán người hoặc tự quay trở về nơi cư trú trước đây tìm người lừa đưa ra nước ngoài để bán.

Với tinh thần quyết tâm, quyết liệt trong phòng, chống TPMBN, các đơn vị BĐBP tỉnh đã tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan, ban, ngành, các lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn khu vực biên giới. Năm 2022, BĐBP Nghệ An đã chủ động phối hợp với Cục Chính trị BĐBP, Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng bộ phim tài liệu “Dấu vết vụ mua bán người qua biên giới”. Qua đó, đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác của người dân trên địa bàn khu vực biên giới, tích cực tham gia tố giác, đấu tranh với hoạt động của TPMBN.

Bên cạnh đó, BĐBP Nghệ An còn chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp triển khai có hiệu quả các chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục, từng bước củng cố hệ thống chính trị cơ sở, góp phần hạn chế các nguyên nhân, điều kiện phát sinh của TPMBN.

Đại tá Dương Hồng Hải, Phó Chỉ huy trưởng BĐBP Nghệ An nhận định: “Trong thời gian tới, tình hình hoạt động của các loại tội phạm nói chung, TPMBN nói riêng trên địa bàn khu vực biên giới của tỉnh còn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp. Để phát huy sức mạnh tổng hợp trong phòng ngừa, đấu tranh với TPMBN, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành, của mọi người dân”.

Phương Linh