Quảng Bình có hơn 7.600 tàu cá, trong đó có 1.199 tàu cá từ 15m trở lên, 497 tàu cá từ 12-15m. Số lao động khai thác thủy sản là 24.100 người, với 9.700 lao động vùng khơi và 3.522 lao động ở vùng lộng. Toàn tỉnh có 2 cảng cá (Sông Gianh, Nhật Lệ) với quy mô 80 tàu/ngày, 22.000 tấn/năm, có 2 cảng cá đang đầu tư xây dựng (Roòn với quy mô 60 tàu/ngày, 9.000 tấn/năm và Nhật Lệ mới với quy mô 80 tàu/ngày, 25.000 tấn/năm).

98% tàu cá được đánh dấu

Xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với ngành thủy sản Việt Nam, Tỉnh ủy Quảng Bình đã ban hành Công văn số 908-CV/TU ngày 15/4/2020 về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống khai thác IUU. Cùng với đó, UBND tỉnh Quảng Bình ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện, đồng thời, khẩn trương tổ chức đợt kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Đến tháng 10/2022, toàn tỉnh Quảng Bình có 3.267/3.721 tàu đăng ký, đạt 87,8%; 3.025 tàu cá được cấp phép, đạt 81,3%; 1.324 tàu cá đã thực hiện đăng kiểm, đạt 78,1%. Có 3.648 tàu cá đã thực hiện đánh dấu tàu cá, đạt 98%; 945 tàu cá được cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tàu cá, đạt 78,8%. Tỉnh Quảng Bình cũng đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho 1.133/1.199 tàu cá, đạt 94,5%, còn 66 tàu cá trên 15m chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Để đảm bảo quản lý tàu cá đạt hiệu quả, UBND tỉnh Quảng Bình ban hành quy trình xử lý số liệu giám sát hành trình đối với tàu cá từ 15m đến dưới 24m mất tín hiệu kết nối, vượt ranh giới cho phép trong quá trình hoạt động trên biển. Chi cục Thủy sản phân quyền cho các đồn Biên phòng tuyến biển, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện, Phòng Kinh tế thành phố, thị xã cùng tham gia giám sát hoạt động tàu cá.

Ban Quản lý cảng cá Quảng Bình đã tổ chức, bố trí nhân lực, trang thiết bị, ban hành Quy chế giám sát tàu cá bốc dỡ thủy sản thực hiện giám sát 100% tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản qua cảng theo đúng quy định. Kết quả, đã giám sát được 4.741 lượt tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản, khối lượng giám sát 31.630 tấn, tuy nhiên, chỉ có 2.668 lượt tàu có thông báo trước 1 giờ, đạt 56%; đã thu 2.308 sổ nhật ký, báo cáo khai thác, đạt 48,6% số lượt tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản.

Để phù hợp với điều kiện, đặc thù nghề cá của tỉnh, UBND tỉnh Quảng Bình giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành lập Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá thực hiện kiểm tra tàu cá cập cảng tại cảng cá Nhật Lệ, Sông Gianh, xuất bến tại cửa sông Nhật Lệ, Gianh, Roòn. Từ năm 2018 đến nay, văn phòng đã kiểm tra được 5.872 lượt tàu, cơ bản bảo đảm tỷ lệ kiểm tra theo quy định.

Tiếp tục điều tra, xử lý tàu cá vượt ranh giới cho phép

Trong 4 năm qua, BĐBP Quảng Bình xử lý 213 tàu cá vi phạm các quy định về IUU, phạt hơn 1,3 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 1 vụ với 4 đối tượng vận chuyển, tàng trữ chất nổ. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xử lý 167 trường hợp, xử phạt hơn 1,3 tỷ đồng, tịch thu 42 kích điện. Các địa phương đã kiểm tra, xử lý 59 trường hợp vi phạm, xử phạt 149 triệu đồng trên địa bàn phân cấp.

Theo kết quả giám sát, thời gian qua, Quảng Bình không có tàu cá vi phạm khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển nước ngoài bắt giữ, xử lý. Tuy nhiên, tình trạng vượt ranh giới qua vùng biển nước ngoài còn xảy ra. Kết quả theo dõi từ năm 2020 đến nay, có 4.703 lượt tàu mất kết nối, có 269 lượt tàu vượt ranh giới. Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình đã kiểm tra, xác minh 181 lượt tàu, hầu hết đều do di chuyển, trôi dạt qua ranh giới, không khai thác thủy sản.

Nhằm ngăn chặn triệt để tình trạng tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, cơ quan chức năng và các địa phương ven biển tỉnh Quảng Bình đã lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU để thực hiện theo dõi, giám sát chặt tàu cá nhằm ngăn chặn vi phạm từ sớm. UBND tỉnh Quảng Bình cho biết, sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp phòng, chống khai thác IUU, nâng cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ về chống khai thác IUU. Đồng thời, tiếp tục điều tra, xác minh, xử lý các tàu cá vi phạm vượt ranh giới cho phép trên biển, sử dụng thiết bị giám sát hành trình không đúng quy định, tăng cường xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU.

Xác định truyền thông có vai trò quan trọng trong nâng cao nhận thức dẫn tới chuyển đổi hành vi của ngư dân, trong 4 năm qua, UBND tỉnh Quảng Bình đã tổ chức 8 hội nghị, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh tổ chức 32 hội nghị tuyên truyền về biển, đảo cho hơn 3.000 lượt ngư dân; cấp phát 8.000 tờ dán, 500 sổ tay pháp luật về chống khai thác IUU. Trong khi đó, BĐBP Quảng Bình tổ chức 32 buổi tuyên truyền cho gần 4.900 lượt ngư dân, cấp phát gần 9.000 tờ gấp, tờ rơi về chống khai thác IUU; tổ chức cho hơn 4.600 lượt thuyền trưởng, chủ tàu ký cam kết không khai thác IUU. Các sở, ban, ngành khác cũng tổ chức tuyên truyền cho hàng ngàn lượt ngư dân.

Trong thời gian tới, bên cạnh việc quản lý, giám sát, kiểm tra tàu cá, tỉnh Quảng Bình cũng sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các chủ tàu cá, thuyền trưởng và ngư dân tuân thủ nghiêm các quy định về tàu cá, kiểm soát khai thác IUU.

Xuân Hương