Theo lời giới thiệu của anh Nguyễn Quang Duẩn, Bí thư Đảng ủy xã Bản Máy, chúng tôi tìm đến thôn Bản Máy để gặp ông Hoàng Xín Phủ. Ông không ở nhà. Chúng tôi đành thất vọng ra về nhưng may mắn thay, trên đường trở ra huyện, chúng tôi lại gặp được ông khi ông đang dong trâu.

Đã nghe kể về chuyện ông Phủ khéo chăm trâu, nhưng chúng tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên khi nhìn đàn trâu của gia đình ông, con nào cũng béo tròn. Lùa 2 con trâu to vào chuồng, thả rơm cho trâu ăn xong, ông Phủ lấy khăn lau mồ hôi rồi cười nói: “Nhà có 9 con trâu tất cả, nhà có việc, vừa bán 3 con rồi!”. 

Ông Phủ kể, gia đình ông lúc nào cũng có 5 đến 7 con trâu trong chuồng, vừa để phục vụ việc cày kéo, vừa để có khoản tích lũy khi có công, có việc. Nuôi trâu không khó, chỉ mất công chăn chứ không tốn kém nhiều, nhưng quan trọng nhất là phải làm chuồng, tránh rét và phòng bệnh cho trâu. Được biết, nhờ chăn thả trâu và nuôi gia súc, gia cầm, mỗi năm gia đình ông Phủ thu về cả trăm triệu đồng – số tiền không nhỏ đối với hộ dân tộc Tày ở xã giáp biên giới còn nhiều khó khăn này.

Đáng nói là, trong lúc ở Hoàng Su Phì vẫn còn rất nhiều hộ nhốt trâu ngay cạnh nhà, rất mất vệ sinh thì chuồng trâu nhà ông Phủ lại ở rất xa nhà, cả 2 khu chuồng được vệ sinh khá sạch sẽ. “Nhà tôi tách chuồng trâu ra khỏi nhà lâu rồi. Mình làm trước, mới vận động được bà con làm theo chứ” - Ông Phủ trò chuyện.

Theo anh Nguyễn Quang Duẩn, vận động bà con di dời chuồng trâu ra xa nhà chỉ là một trong số rất nhiều công việc mà ông Phủ đã làm giúp thôn, xã. Sinh ra và lớn lên tại thôn Bản Máy, xã Bản Máy, ông Hoàng Xín Phủ tham gia công tác xã hội từ năm 1975 với nhiều chức vụ từ Bí thư Đoàn xã đến Chủ tịch UBND, Bí thư Đảng ủy xã Bản Máy và nghỉ hưu năm 2010. 

Là xã biên giới, Bản Máy có 4 thôn, bản tiếp giáp với Trung Quốc, đường biên giới dài 19,615km, gồm 27 cột mốc. Dân cư sinh sống ở khu vực biên giới chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số, đời sống còn nhiều thiếu thốn, giao thông đi lại khó khăn. Trước đây, do thiếu hiểu biết và chưa được tuyên truyền thường xuyên nên hiện tượng người dân vi phạm các quy định về xuất, nhập và quá cảnh, hoạt động của các loại tội phạm, nhất là tội phạm mua bán người, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép hàng cấm... ở Bản Máy vẫn còn diễn biến phức tạp.

Trong thời gian còn công tác, ông Phủ thường xuyên tham mưu, phối hợp với Đồn Biên phòng Bản Máy, BĐBP Hà Giang thành lập mô hình thôn tự quản đường biên, cột mốc với nhiều gia đình tham gia. Riêng gia đình ông Phủ và 3 hộ dân ở thôn Bản Máy còn tình nguyện nhận bảo vệ cột mốc 206. Đến nay, mô hình này vẫn hoạt động ổn định, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. “Trong năm 2018, cá nhân ông Phủ đã cung cấp cho Đồn Biên phòng Bản Máy 7 tin có liên quan đến an ninh trật tự, góp phần hạn chế tình trạng người dân vượt biên đi làm thuê trái phép” - Anh Nguyễn Quang Duẩn cho biết.

35 năm công tác, ở vị trí, vai trò nào, ông Phủ cũng luôn nhiệt tình, năng nổ và được đồng bào Tày, Mông, Nùng trong xã rất tin tưởng, yêu mến. Sau khi nghỉ hưu, ông Phủ tiếp tục được người dân trong thôn tín nhiệm, bầu chọn là người có uy tín của thôn Bản Máy. Tuổi cao, nhưng ông Phủ vẫn rất tích cực tham gia các hoạt động của Hội Nghệ nhân dân gian, Hội Người cao tuổi... của xã. 

Không nói nhiều về mình, nhưng trò chuyện cùng ông Hoàng Xín Phủ, chúng tôi dễ dàng nhận thấy ở ông sự hiểu biết, thông tỏ của người đàn ông lớn tuổi, từng trải, tâm huyết với công việc cộng đồng. Với trách nhiệm của người đảng viên, đến nay, ông Hoàng Xín Phủ vẫn luôn tích cực vận động, giáo dục con cháu trong gia đình, dòng họ người dân tham gia lao động, phát triển kinh tế gia đình, xây dựng đời sống văn hóa mới, giữ gìn an ninh trật tự thôn, xóm. Ông tâm niệm: “Thôn, xã có bình yên, đời sống bà con có no ấm thì mới vui được. Già rồi, không góp được sức nhiều thì cho con cháu kinh nghiệm hay, ý kiến hữu ích...”. 

Tạm biệt Bản Máy khi bóng chiều đã tắt, vương mãi hình ảnh ông già người Tày không nề hà tuổi tác, không ngại việc khó - Hoàng Xín Phủ. Mong ông luôn dồi dào sức khỏe để cùng xây đắp và chứng kiến xã biên giới Bản Máy đang đổi thay tích cực từng ngày.

Mai Hoàng