Ở vùng cao thôn 1, xã vùng cao Trà Kót, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam, ai cũng biết già Trần Văn Trân, 80 tuổi, dân tộc Cor, người luôn ngày đêm nỗ lực gìn giữ, bảo tồn, từ đó, góp phần làm hồi sinh nền văn hóa truyền thống của đồng bào Cor trên dãy Trường Sơn hùng vĩ.
Vượt quãng đường gần 73km từ thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, chúng tôi về thăm thôn 1, nằm bên bờ Bắc của dòng sông Kót, thuộc xã Trà Kót, một xã vùng sâu thuộc huyện Bắc Trà My để tìm hiểu những cống hiến của nghệ dân dân tộc Cor nơi đây trong việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.
Vào ngày đầu tháng 5-2019, tôi về xã Trà Kót, huyện Trà My, tỉnh Quảng Nam trong cơn mưa chiều nặng hạt. Sau cơn mưa, bầu trời vùng cao trở nên thoáng mát và con đường dẫn về nhà già Nguyễn Thanh Nghĩa (76 tuổi), ở thôn 2 ngút ngàn một màu xanh của những vườn keo lai lá tràm mát rượi. Ở đó, chúng tôi còn được khám phá nét văn hóa truyền thống của dân tộc Cor do già Nghĩa đang ngày đêm tâm huyết gìn giữ và bảo tồn…
Ngoài các món ẩm thực, trang phục độc đáo rực rỡ sắc màu cùng những làn điệu dân ca đến điệu múa kađấu của phụ nữ Cor làm xao xuyến lòng người, thì nghề đan lát truyền thống - một nghề có từ rất lâu đời đến nay vẫn còn được lưu giữ đã tạo nên những nét đặc sắc riêng biệt.
Trong sự phát triển chung của xã hội, hiện nay, bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc đang dần bị mai một, tuy nhiên, những năm qua, cộng đồng các dân tộc ở huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) đã phát huy sức mạnh đoàn kết, khơi dậy nội lực và tiềm năng, phát triển kinh tế gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa, mang đậm đà bản sắc riêng.
Cũng như đồng bào các dân tộc thiểu số sống trên dãy Trường Sơn, tộc người Cor ở huyện miền núi Bắc Trà My (Quảng Nam) có riêng một nền văn hóa đặc sắc. Những tiếng cồng, tiếng chiêng, tiếng trống và các loại nhạc cụ khác như đàn vơró, đàn kađlóc, kèn amáp, sáo tà lía, kèn ra ngoái (kèn môi)... hay những làn điệu dân ca mộc mạc chân tình và đặc biệt là điệu Xađru đã làm nên một bản sắc văn hóa riêng biệt của người Cor.
Cách dòng sông Kót hơn 500m, nằm ẩn mình dưới chân núi Răng Cưa, bao đời nay, người Cor thôn 2A, xã Trà Kót, huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) tự hào khi được thiên nhiên ban tặng cho vẻ đẹp hoang sơ, cùng sắc màu độc đáo của những lời ca, tiếng đàn níu giữ bước chân những người đến từ phương xa...
