“Trước đây, chủ tàu đánh cá như tôi ước mơ, làm sao đang ở trong bờ mà vẫn biết rõ tàu của mình hoạt động ở chỗ nào ngoài Biển Đông. Máy giám sát hành trình tàu đánh cá ra đời, tôi ngồi uống cà phê bên hè phố vẫn biết chính xác tàu của mình đang nằm tại tọa độ nào”.
“Hợp tác xã thủy sản Vạn Giã đang làm đơn gửi lên UBND huyện Vạn Ninh xin giải thể tự nguyện, do hoạt động nghề lưới đăng không hiệu quả. Hợp tác xã sẽ ra nghị quyết bán miếng đất để trả khoản nợ hơn 2,5 tỷ đồng vay nóng bên ngoài và nợ của cổ đông” - ông Nguyễn Văn Nguyện, Giám đốc Hợp tác xã thủy sản Vạn Giã, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, mở đầu câu chuyện về hiện trạng ngành nghề lâu đời nhất ở vùng biển trù phú này.
“Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã có dự thảo lần thứ 3 về sửa đổi Nghị định 67 và tiếp tục xin ý kiến các bộ, ngành và các địa phương để đánh giá những khó khăn, vướng mắc, đồng thời đưa ra giải pháp tháo gỡ” - ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT thông tin với chúng tôi.
Chiều 4-5, BĐBP tỉnh Bình Định cho biết, tàu cá PY 91207 TS, do ông La Văn Bí (ở Tuy Hòa, Phú Yên) làm thuyền trưởng đã vớt được 9 thuyền viên của tàu cá BĐ 93069 TS gặp nạn trên biển đang trên đường về cảng Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.
Có một thực trạng hiện nay, đó là đa số thuyền trưởng tàu đánh cá xa bờ kiêm luôn thợ máy, dẫn đến nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng trên biển, do không biết kỹ thuật chăm sóc máy. Máy bị hỏng ở giữa biển khơi, thuê tàu bạn đến kéo về bờ, công ty bảo hiểm “chê” máy quá cũ để từ chối thanh toán bảo hiểm. Đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước cần thay đổi quy trình giám sát đại tu máy và cấp phép hoạt động tàu đánh cá.
Máy thủy được ví như “trái tim” của nghề đánh cá ở biển khơi, ngư dân sắm máy cũ, mạng mình như “treo” đầu ngọn sóng dữ. Khoảng 80% tổng số tàu đánh cá ở miền Trung lắp máy cũ, người dân quen gọi là máy bãi. Họ chạy khoảng 5-10 năm, chủ tàu bán máy theo giá sắt vụn, thợ máy mua về độ chế thành máy khá hơn, rồi bán tiếp cho chủ tàu khác chạy.
Hàng chục năm trước, ngư dân sử dụng chiếc đèn măng xông để thu hút cá vào lưới, sau đó, ánh sáng được tăng dần lên từ chiếc đèn, đến chùm đèn và giờ đây là những ngọn đèn pha cực mạnh. Tôi xuôi ngược trên biển với ngư dân thì thường nghe thuyền trưởng nói “đèn nào sáng hơn thì nơi đó cá mới tới gần tàu”.
Chiều 9-2, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Bình Định cho biết, các lực lượng chức năng tỉnh Bình Định đã kêu gọi các phương tiện đánh bắt tại vùng biển Trường Sa hỗ trợ tìm kiếm ngư dân Nguyễn Thành Tâm (42 tuổi, trú tại thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) đang mất tích.
Để tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, năm 2022 và các năm tiếp theo, các bộ, ngành, địa phương phải có trách nhiệm bảo đảm nguồn lực để thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc. Trong đó, ưu tiên thực hiện các chương trình, dự án giải quyết những vấn đề cấp bách ở khu vực này.
“Cuối năm 2019, tôi lấy sổ ghi chép các khoản thu chi của 3 chiếc tàu khai thác, tính toán lời lỗ như thế nào, thì phát hiện những tháng cá sinh sản là làm thua lỗ. Do đó, năm 2020, tôi cho tàu nghỉ biển vào mấy tháng cá sinh sản, chỉ tập trung làm mạnh 5 tháng thôi, tính toán tổng thể thấy hiệu quả hơn hẳn năm 2019”- Chủ tàu, đồng thời là thuyền trưởng Lê Văn Quyền, phường Vĩnh Trường, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa chia sẻ.
“Ông Thơ sắm chiếc tàu dài 32m, công suất máy gần 1.000CV, mỗi lần ra biển phải sắm tổn ngót nghét 250 triệu, gần hai năm hạ thuỷ tàu đi biển, cứ gặp điệp khúc: Đủ - lỗ - đủ - lỗ. Lưới rách nhiều không có tiền gọi thợ tới vá, tôi thấy ông chủ Thơ cũng “rách” như lưới mành chụp của ông vậy”.
Nghề câu cá ngừ đại dương ở Nam Trung bộ có “tuổi đời” trên 30 năm, nay có nguy cơ bên bờ “vực thẳm”, trước tình cảnh tàu đi đánh bắt liên tục bị thua lỗ nặng nề. Làm cách nào để cứu nghề này, là vấn đề cấp bách của người dân và chính quyền 4 tỉnh (Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa) khi bài học 300 chiếc tàu câu mực khơi của thành phố Đà Nẵng bị xóa sổ 100% vẫn còn nguyên giá trị.
“Biển đói”, “biển cạn kiệt” là cụm từ ngư dân sử dụng nhiều nhất trong những năm gần đây. Mặc dù thời gian qua, Nhà nước đã có những chính sách hỗ trợ ngư dân đóng tàu lớn, tiền dầu, phí bảo hiểm thân tàu,... giúp ngư dân đủ sức vươn ra khơi xa đánh bắt phát triển kinh tế, tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo, nhưng qua thực tiễn cho thấy, nhiều tàu đánh bắt xa bờ đã lâm vào cảnh nợ nần, do làm ăn thua lỗ nặng nề.
Sáng 15-10, tàu cá KH 99789 TS do ông Cao Văn Thơ, trú tại Hòn Rớ, xã Phước Đồng, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa làm chủ đã lai dắt tàu cá QNg 96317 TS do ông Nguyễn Ngọc Khánh, trú tại Lý Sơn, Quảng Ngãi làm thuyền trưởng cùng 10 thuyền viên gặp nạn trên biển cập cảng Hòn Rớ, thành phố Nha Trang an toàn.
Mỗi chiếc tàu đánh cá xa bờ giống như ngôi nhà, “hàng xóm” của nhau có khi cách xa cả trăm hải lý, nhờ “truyền miệng” qua hệ thống Icom (bộ đàm), lúc “tối lửa tắt đèn” đến hỗ trợ nhau. Đây là cách tương tác, trao đổi giữa các tàu đánh cá ở ngoài biển khơi mênh mông sóng dữ.
