Chị Lý Mẩy Chạn (thứ hai từ trái sang) đang giới thiệu sản phẩm thổ cẩm cho du khách.

"Khách sạn nhân dân"

Mỗi ngôi nhà của người dân xã Tả Van đều được coi là một "khách sạn" thu nhỏ với đầy đủ các vật dụng. Không quá cầu kỳ, trong những ngôi nhà truyền thống bằng gỗ, gia chủ chỉ cần mua thêm những tấm đệm, chăn màn và ga, gối, sửa sang hoặc xây mới khu vệ sinh là đã mời được du khách tới ăn nghỉ ngay trong nhà mình. Trước các ngôi nhà nhìn ra thung lũng Mường Hoa, gia chủ bày sẵn những chiếc ghế mây để khách ngồi uống cà phê và ngắm cảnh rừng núi.

Khách đến đây sẽ được cùng gia chủ làm những món ăn mình yêu thích bằng thực phẩm do chính chủ nhà làm ra. Họ cùng nấu món canh rau được trồng ngoài nương, món gà, vịt, cá do nhà tự nuôi, cùng nhau dọn bữa ăn, một công việc thường làm của mọi người Việt. Đối với đồng bào Giáy, món ăn thể hiện sự thân thiện, vui vẻ và là cách mở rộng kết giao trong sinh hoạt cộng đồng. Đêm đến, du khách có một chiếc nệm gòn, mền, màn, gối ấm áp được chủ nhà chuẩn bị ngăn nắp sạch sẽ, sắp xếp sẵn trên khu vực gác lửng bao quanh ngôi nhà, có đèn sáng và không khí rất ấm cúng, xua tan giá lạnh của Sa Pa khi đêm xuống. Nếu du khách nào muốn thưởng thức các điệu múa, điệu hát đặc trưng của người Giáy thì người dân nơi đây sẵn sàng phục vụ.  

Người dân Tả Van vẫn làm công việc ruộng nương là chính. Khi khách đến, có nhu cầu ăn, nghỉ, họ tạm gác công việc đồng áng, sẵn sàng "đóng vai" những người làm du lịch, giúp du khách phương xa có nơi ăn, chốn nghỉ để tìm hiểu, khám phá văn hóa bản địa của dân tộc mình. Còn du khách thoải mái và tự do khám phá vùng đất họ đặt chân đến.

Cú hích du lịch

Có thể nói, Tả Van đang là điểm đến hấp dẫn của nhiều khách du lịch hiện nay bởi nét nguyên sơ vùng cao, bởi món ăn độc đáo, mới lạ và văn hóa truyền thống đặc sắc. Theo tiếng địa phương, Tả Van có nghĩa là "đường quành lớn", thuộc tiểu vùng 2 của huyện Sa Pa. Đây là tiểu vùng nằm trên bậc thềm thứ 2 của đỉnh Phan Xi Păng, với độ cao trung bình từ 1.200-1.500m, nhiệt độ trung bình hàng năm từ 15-160C. Sở hữu cảnh quan thung lũng hấp dẫn nằm trong "top 5 thung lũng đẹp và rộng lớn nhất Việt Nam" có ruộng bậc thang trải dài theo thung lũng Mường Hoa hùng vĩ; có rừng già nguyên sinh gắn với khu bảo tồn Hoàng Liên - Vườn di sản ASEAN; có suối Mường Hoa như một dải lụa có thể khai thác các loại hình du lịch. 

Bí thư Đảng ủy xã Tả Van, ông Lục Văn Thượng cho biết: Trước đây, trong hành trang dã ngoại của khách du lịch đến Tả Van, không thể thiếu bánh mì và nước suối. Đơn giản vì chưa có các dịch vụ phục vụ, nên khách đến một lần là không quay trở lại. Khi xã thực hiện dự án du lịch cộng đồng, nhiều người tỏ ra hoài nghi về tính khả thi. Xã đã phối hợp với Phòng Văn hoá - Thể thao và Du lịch huyện tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào thay đổi nếp nghĩ, đổi mới phương thức làm dịch vụ để giải quyết việc làm và tăng thu nhập, đồng thời quảng bá ẩm thực và nét văn hóa dân tộc Giáy. Từ đó, người dân đầu tư vốn xây dựng nhà, mở dịch vụ, học ngoại ngữ để giao tiếp với khách.

Theo số liệu thống kê của xã Tả Van, bình quân mỗi tháng ở đây đón trên 1.000 khách du lịch đến lưu trú qua đêm. Từ khi dịch vụ homestay nở rộ, người dân Tả Van đã biết cách làm giàu từ chính mảnh đất của mình. Từ chỗ chỉ dệt những chiếc khăn, chiếc áo thổ cẩm đủ để mặc, phụ nữ Tả Van giờ đã dành thời gian dệt, thêu thêm khăn quàng cổ, váy xòe; đàn ông thì chế tác cung, nỏ, khèn, mõ trâu làm quà lưu niệm bán cho khách du lịch.

Ông Lục Văn Thượng chia sẻ: "Thời gian tới, trên cơ sở quy hoạch, sẽ đầu tư đồng bộ xây dựng trung tâm thông tin du lịch, các quầy bán sản vật địa phương của bà con dân tộc thiểu số, khu trưng bày, triển lãm. Khi đó, tuyến du lịch Sa Pa - Lao Chải - Tả Van sẽ trở thành tour du lịch hấp dẫn đối với du khách đến từ châu Âu, châu Mỹ".