“Thời cuộc và văn hóa” có độ dày hơn 500 trang, với 56 bài báo được nhà báo Hồ Quang Lợi viết trong khoảng thời gian 20 năm. Cuốn sách viết về những vấn đề thời sự nóng bỏng như: Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu; hai cuộc chiến tranh vùng Vịnh; cuộc chiến Kosovo; cú đánh 11-9-2001 và cách thức chống khủng bố; các vấn đề sắc tộc, tôn giáo, nhân quyền, kỷ nguyên số với nỗi ám ảnh mạng xã hội “siêu quyền lực” và không thể kiểm soát... Đồng thời, cuốn sách cũng đề cập đến những vấn đề văn hoá thế giới, Việt Nam…

Cuốn sách thu hút độc giả khi đề cập đến những vấn đề, sự kiện chấn động đời sống nhân loại để chỉ ra cái lõi văn hóa trong cuộc sống. Xuyên suốt cuốn sách là vô vàn những sự kiện lớn, tạo nên một bức tranh tổng thể về diện mạo văn hóa của thời chúng ta đang sống. Từ đó, chúng ta có thể thấy rằng, dù đời sống có thay đổi ra sao thì điều quan trọng nhất là cốt cách văn hóa không bao giờ thay đổi.

Tác giả đã kết hợp thành công hai nội dung tưởng chừng ít liên quan này một cách hài hòa, nhuần nhuyễn, song lại không kém phần sâu sắc, tinh tế và vô cùng hấp dẫn, lột tả được mối quan hệ biện chứng thời cuộc và văn hóa. Những con chữ khô khan vào tay ông lại trở nên có ma lực, sống động, có hồn để tạo nên phong cách Hồ Quang Lợi hút hồn người đọc.

Trong bài “Hồ Quang Lợi - một cây bút chính luận xuất sắc”, Tiến sĩ Phạm Quang Nghị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội nhận xét: “Tôi có cảm nhận đó là một sự thăng hoa cả về tư duy lẫn ngôn từ. Những câu chữ và ngôn từ của anh cứ như những cánh buồm no gió lướt trên mặt sóng”.

Thùy Trang