Trước thực trạng các ca nhiễm tăng nhanh, nhu cầu sử dụng kit test và thuốc điều trị Covid-19 của người dân là rất lớn, trong khi các mặt hàng này chủ yếu phụ thuộc vào việc nhập khẩu từ nước ngoài và bắt buộc phải có giấy phép của Bộ Y tế. Tuy nhiên, trên thị trường và các trang mạng xã hội xuất hiện nhan nhản các mặt hàng trôi nổi, nhập lậu chưa được kiểm định chất lượng và chưa được phép lưu hành tại Việt Nam thực sự là mối nguy hiểm đối với công tác phòng, chống dịch. Người sử dụng những trang thiết bị, vật tư y tế không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng không những bị đe dọa đến tính mạng, sức khỏe, mà còn gây nguy cơ lây nhiễm ra cộng đồng.

Trước tình trạng trên, Bộ Y tế đã có công văn đề nghị các địa phương và yêu cầu các đơn vị trực thuộc đẩy mạnh rà soát các hoạt động cấp phép sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh các mặt hàng như: Thuốc phòng bệnh, chữa bệnh, mỹ phẩm, thực phẩm, hóa chất, thiết bị và các mặt hàng phục vụ công tác phòng dịch như trang phục bảo hộ, găng tay, khẩu trang y tế... để ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng.

Thời gian qua, các đơn vị trong lực lượng BĐBP đã tăng cường lực lượng, duy trì hơn 1.900 chốt quản lý, bảo vệ biên giới và phòng, chống dịch Covid-19. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị đã kịp thời phát hiện nhiều vụ việc nhập lậu, buôn bán các mặt hàng phòng, chống dịch Covid-19 không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Điển hình, ngày 4-3-2022, tổ công tác của Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh phối hợp với Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP Cao Bằng thực hiện nhiệm vụ tại khu vực xóm Lũng Tung, xã Xuân Nội, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đã phát hiện một xe bán tải chở hàng có biểu hiện nghi vấn. Qua kiểm tra, tổ công tác xác định, Nông Văn Dù, sinh năm 1994, trú tại xóm Bảo Biên, xã Tri Phương, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng là người điều khiển phương tiện chở 2 thùng hàng chứa 800 bộ kit test nhanh Covid-19 không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Trước đó, vào ngày 2-3-2022, tại khu vực mốc 1092, thuộc khu 2, xã Tân Thanh, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn, tổ công tác của Đồn Biên phòng Tân Thanh phối hợp với Đội Đặc nhiệm, Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP Lạng Sơn phát hiện một tốp người đang vận chuyển hàng hóa có biểu hiện nghi vấn. Khi thấy sự xuất hiện của lực lượng chức năng, các đối tượng đã bỏ lại hàng hóa, lợi dụng đêm tối, địa hình hiểm trở, bỏ chạy vào rừng.

Quá trình truy đuổi, tổ công tác đã bắt giữ đối tượng Dương Thị Nhân, sinh năm 1986, trú tại xã Vũ Lăng, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, đồng thời thu giữ 15 thùng hàng (do các đối tượng bỏ lại). Qua kiểm tra sơ bộ, bên trong 15 thùng hàng chứa 7.500 bộ kit test nhanh Covid-19, trị giá ước tính khoảng 300 triệu đồng. Làm việc với cơ quan chức năng, Dương Thị Nhân khai nhận, Nhân đã cùng các đối tượng khác vận chuyển thuê số hàng này cho một người đàn ông tên Thi (không rõ địa chỉ cụ thể) để lấy tiền công 300 nghìn đồng/thùng hàng.

Cùng với kit test nhanh, thuốc điều trị Covid-19 cũng là mặt hàng phổ biến được các đối tượng lựa chọn để nhập lậu, buôn bán trái phép. Cụ thể, tối 17-2, trong lúc làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát tại khu vực cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (Lào Cai), tổ công tác của Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai phát hiện, kiểm tra xe ô tô hiệu Mazda, biển kiểm soát 21A-130.21, thu giữ 400 hộp thuốc tân dược dạng viên, vỏ in chữ nước ngoài. 2 đối tượng đi trên xe ô tô gồm Hoàng Thị Mẫu, trú tại phường Kim Tân, thành phố Lào Cai và Tằng Văn Chính, trú tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái khai nhận đã mua gom số lượng thuốc điều trị Covid-19 này (không rõ nguồn gốc, xuất xứ), sau đó, mang ra thị trường tiêu thụ.

Thiếu tá Vũ Minh Chiến, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh, BĐBP Cao Bằng cho biết: “Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các ca F0 tăng nhanh, thời gian qua, nhu cầu tiêu dùng mặt hàng dược phẩm, vật tư y tế của người dân tăng cao, đặc biệt là mặt hàng kit test nhanh, thuốc điều trị Covid-19. Bất chấp sự kiểm tra, kiểm soát gắt gao của lực lượng chức năng, nhiều đối tượng vẫn cố tình kinh doanh, vận chuyển hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không đảm bảo chất lượng... để thu lời bất chính. Dự báo, trong thời gian tới, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép các mặt hàng liên quan đến vật tư y tế phòng, chống dịch qua biên giới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, đặt ra nhiều thách thức đối với các cơ quan chức năng, trong đó có BĐBP”.

Theo Thiếu tá Vũ Minh Chiến, để loại bỏ các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực thiết bị y tế, mỗi người dân phải nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm trong việc tham gia phát hiện, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật; không bao che, tiếp tay cho hoạt động mua bán, tiêu thụ hàng hóa chưa được kiểm định, cấp phép. Đặc biệt, người dân cần tỉnh táo khi mua và sử dụng các sản phẩm thuốc chữa bệnh, trang thiết bị y tế, trong đó có kit test nhanh Covid-19; kiên quyết không sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không được phép lưu hành đang được quảng cáo tràn lan trên các trang mạng xã hội.

Viết Lam