Không thể phủ nhận, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang bùng phát tại nhiều địa phương trên cả nước thì việc tạo luồng xanh để lưu thông hàng hóa được cho là sáng tạo kịp thời để vận chuyển hàng hóa thiết yếu, không làm đứt gãy sản xuất. Quản lý vận tải bằng luồng xanh góp phần tháo gỡ ách tắc tại những chốt kiểm dịch và giải tỏa ùn ứ hàng hóa tại các địa phương thực hiện giãn cách.

Tuy vậy, càng ngày, luồng xanh vận tải càng bộc lộ những bất cập, khó khăn cho doanh nghiệp vận tải hàng hóa và phát sinh những hệ lụy tiêu cực trong quản lý phương tiện...

Luồng xanh quốc gia đã được Tổng cục Đường bộ Việt Nam và các địa phương công bố rất cụ thể. Theo đó, xe được cấp mã QR code khi qua chốt vào luồng xanh sẽ nhanh hơn do không phải kiểm tra. Các xe không có mã QR code vẫn có thể đi vào luồng xanh nếu đảm bảo các điều kiện khai báo y tế, giấy xét nghiệm âm tính và chở hàng hóa thiết yếu.

Thế nhưng, nhiều địa phương, doanh nghiệp đang hiểu sai về luồng xanh khi bắt buộc xe phải có mã QR code mới cho vào luồng xanh.

Mặt khác, phương tiện ưu tiên theo luồng xanh đã không được thực hiện nhất quán như tinh thần của văn bản chỉ đạo, bởi các biện pháp giãn cách xã hội, hạn chế lưu thông của các địa phương không thống nhất, nhất là vướng mắc trong việc xác định danh mục hàng hóa thiết yếu.

Lủng củng trong quản lý luồng xanh đã nảy sinh hiện tượng trục lợi, thậm chí phạm pháp từ luồng xanh, làm gia tăng áp lực chống dịch và ngăn ngừa tội phạm. Sau hơn 1 tháng triển khai, các lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý gần 1 nghìn trường hợp lợi dụng xe được cấp thẻ nhận diện luồng xanh để chở người thu tiền, chở hàng hóa không rõ nguồn gốc, đi không đúng luồng tuyến đã đăng ký, thậm chí mua bán thẻ nhận diện, sử dụng mã QR giả...

Như vậy, đối với cả sứ mệnh khơi thông vận tải và nhiệm vụ phòng chống dịch, luồng xanh đều đang bộc lộ nhiều bất cập.

Các chuyên gia logistics cho rằng, cần tính một phương án khác cho quản lý vận tải, chứ không thể trông chờ luồng xanh cả trên phương diện lưu thông hàng hóa cũng như phòng chống dịch bệnh. Bởi thực chất, thẻ nhận diện luồng xanh là quy ước những tuyến xe chạy nhằm hạn chế số lượng phương tiện tham gia giao thông, hạn chế tiếp xúc không cần thiết giữa tài xế và lực lượng kiểm soát dịch. Nhưng việc quy định luồng xanh như hiện nay vô tình làm hạn chế hoạt động vận tải và đảm bảo mục tiêu “kép” phát triển sản xuất và an sinh xã hội.

Mặc dù mục tiêu chống dịch được đặt lên hàng đầu, song để đảm bảo cung ứng đầy đủ thực phẩm, nhu yếu phẩm thiết yếu cho người dân thực hiện giãn cách xã hội, duy trì sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, rõ ràng cần tạo điều kiện thuận lợi nhất để lưu thông hàng hóa, dịch vụ thiết yếu. Nếu không sớm có các giải pháp khắc phục tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, sẽ không tránh khỏi nguy cơ đứt gãy chuỗi sản xuất trong nước.

Đồng tình quan điểm trên, nhiều chuyên gia kinh tế kiến nghị, không cần thẻ nhận diện luồng xanh, phải cho các loại hàng hóa lưu thông bình thường trong điều kiện dịch bệnh còn có thể kéo dài.

Theo đó, giao quyền và trách nhiệm phòng chống dịch cao nhất cho doanh nghiệp vận tải để tự quản lý, kiểm soát chặt chẽ sức khỏe của người lái xe, tự bố trí các phương án từ lưu thông đến bốc xếp sao cho giảm thiểu nguy cơ, đảm bảo an toàn phòng dịch và coi đó là điều kiện quyết định để doanh nghiệp được phép hoạt động.

Khi trách nhiệm chống dịch gắn với cơ hội tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ tự giác thực hiện. Lực lượng chức năng cũng không phải căng mình kiểm soát mà chỉ cần tăng cường kiểm tra, giám sát, hậu kiểm với các doanh nghiệp. Khi đó, luồng vận tải tự khắc sẽ xanh, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế đất nước.

Thanh Thảo