Hội thảo diễn ra trong bối cảnh du lịch Lý Sơn đang phát triển “nóng”. Tính riêng trong năm 2016, đã có 164.000 khách du lịch đến Lý Sơn. Ông Nguyễn Viết Vy, Bí thư Huyện ủy Lý Sơn cho biết, từ sau sự kiện Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, lượng du khách ra đảo đã tăng đột biến.

Đảo Lý Sơn có 6 miệng núi lửa ở đảo Lớn, 1 miệng ở đảo Bé, 3 miệng núi lửa ngầm, là nguồn “tài nguyên” du lịch vô giá. Vì vậy, chủ đề về bảo tồn và tham quan miệng núi lửa được nhiều ý kiến đề cập. Tiến sĩ Lê Quốc Quân, chuyên gia về di sản văn hóa lo ngại việc nguồn nước ngầm trên đảo cạn kiệt vì khai thác quá mức. Phó Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Vũ Cao Minh, Viện Địa chất thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam đề cập đến việc xây dựng các công trình, bờ kè sẽ phá vỡ giá trị di sản, đồng thời đề xuất các loại hình du ngoạn ngắm núi lửa ngầm dưới nước.

Một số ý kiến đề cập những tồn tại trong phát triển du lịch của huyện đảo Lý Sơn, đó là rác thải, sản phẩm du lịch còn đơn điệu, chèo kéo khách. Tiến sĩ Nguyễn Đăng Vũ, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi cho rằng: "Di sản địa chất khi đã bị phá hủy thì không bao giờ phục hồi được. Do vậy, phát triển du lịch cần phải hướng đến bền vững và bảo tồn”.

Du lịch cộng đồng là một trong những nội dung được đề cập nhiều tại hội thảo, Tiến sĩ Lê Ngọc Tuấn, Vụ Khách sạn, Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng, du lịch cộng đồng được xem là một xu hướng trải nghiệm du lịch mới mẻ đầy trách nhiệm và mang lại lợi ích cho cả du khách lẫn dân bản địa. Du lịch cộng đồng có 3 đặc điểm chính, đó là lãnh đạo và khởi xướng do người bản địa, phát triển bền vững và trải nghiệm văn hóa.

Trên đảo Lý Sơn hiện có khoảng 30 hộ làm du lịch cộng đồng. Tiến sĩ Lê Ngọc Tuấn cũng đề xuất: "Lý Sơn cần phát triển hình thức du lịch cộng đồng để cho người dân được hưởng lợi. Nếu cho quá nhiều doanh nghiệp xây khách sạn, resort, khu giải trí, người dân nơi đây không chỉ mất đất đai mà còn có nguy cơ trở thành người làm thuê trên chính mảnh đất của họ".

Văn Chương