Năm 2018, thiên tai xảy ra liên tiếp trên các vùng miền cả nước, với 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới; 212 trận giông, lốc; 14 trận lũ quét, sạt lở đất; 4 đợt rét đậm, rét hại; 23 đợt không khí lạnh; 11 đợt nắng nóng; 30 đợt mưa lớn trên diện rộng; lũ lớn tại đồng bằng sông Cửu Long sau 7 năm (kể từ năm 2011); triều cường vượt mốc lịch sử tại các sông thuộc Nam bộ; sạt lở bờ sông, bờ biển nghiêm trọng tại các tỉnh miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long.

Thiên tai đã làm chết và mất tích 595 người, bị thương 256 người, gây hư hỏng 324 phương tiện, cháy 69 nhà và 375,7ha rừng; làm ngập hàng ngàn nhà dân và nhiều điểm trường học, trạm y tế; làm hư hỏng trên 7.100ha hoa màu và cây trồng; hơn 7.500 con gia súc, gia cầm bị cuốn trôi; hàng chục km đê, kè bị sạt lở, hư hỏng; gây thiệt hại lớn về người, tài sản của nhân dân, Nhà nước.

Trước tình hình trên, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chủ động nắm tình hình, điều tra cơ bản, triển khai có hiệu quả phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ; hậu cần tại chỗ) trong PCTT, TKCN, kịp thời tham mưu, xử lý các vụ việc xảy ra do thiên tai trên khu vực biên giới, bờ biển. Đồng thời, các đơn vị BĐBP tuyến biển đã tổ chức huấn luyện chuyên sâu thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn; tổ chức lực lượng cơ động, thường trực sẵn sàng xử lý các tình huống PCTT, TKCN. Khi xảy ra thiên tai, sự cố, các đơn vị BĐBP chủ động điều động cán bộ, chiến sĩ và các loại phương tiện phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng khác ứng cứu, TKCN, khắc phục hậu quả thiên tai theo các phương án được luyện tập.

Đồng thời, Bộ Tư lệnh BĐBP đã đầu tư, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống thông tin vô tuyến điện cho BĐBP các tỉnh, thành phố ven biển. Các đài canh, trạm thông tin liên lạc cứu hộ, cứu nạn luôn hoạt động 24/24 giờ trong ngày. 

Qua hệ thống đài canh, trạm thông tin cứu hộ, cứu nạn, các đơn vị BĐBP đã kịp thời thông báo kêu gọi tàu thuyền di chuyển phòng tránh bão, áp thấp nhiệt đới và xử lý tình huống. Đội ngũ cán bộ, nhân viên phụ trách công tác này được đào tạo bài bản, đảm bảo tiếp nhận thông tin từ ngư dân và hỗ trợ ứng cứu kịp thời, hạn chế đến mức thấp nhất những tổn thất của ngư dân.

Bên cạnh những phương tiện hiện đại trong PCTT, TKCN, BĐBP luôn quan tâm bồi dưỡng, tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực, chủ động tham gia cùng BĐBP cứu hộ, cứu nạn. Từ đó, nhân dân đồng tâm hiệp lực với BĐBP ứng phó kịp thời với các tình huống PCTT, TKCN. Các tổ tàu thuyền an toàn chính là cánh tay nối dài giúp BĐBP xử lý các tình huống do thiên tai, tai nạn gây ra. Nhờ chủ động làm tốt công tác chuẩn bị, tham mưu tốt cho chính quyền địa phương và hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, thời gian qua, BĐBP trở thành lực lượng nòng cốt trong công tác cứu hộ, cứu nạn ở khu vực biên giới, biển đảo, góp phần hạn chế thấp nhất các thiệt hại do thiên tai gây ra. 

Trong năm 2018, các đơn vị BĐBP đã điều động 9.457 lượt cán bộ, chiến sĩ/299 lượt phương tiện các loại phối hợp với chính quyền địa phương, các đơn vị tại chỗ; huy động 590 người/263 phương tiện của ngư dân tổ chức ứng cứu, TKCN, khắc phục hậu quả thiên tai được 401 vụ/943 người/87 phương tiện; di dời 2.394 hộ/9.072 người đến nơi trú tránh an toàn. Thông báo, kiểm đếm hướng dẫn 740.626 lượt phương tiện/3.336.482 lượt ngư dân biết diễn biến, hướng di chuyển của bão, áp thấp nhiệt đới để chủ động di chuyển vòng tránh thoát khỏi khu vực nguy hiểm. Tổ chức tuyên truyền PCTT cho ngư dân được 3.306 buổi/104.559 người tham gia.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng BĐBP cho biết: “Thời gian tới, trước diễn biến khó lường của tình hình thời tiết, khí hậu các đơn vị BĐBP cần quán triệt nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về công tác PCTT, TKCN; bổ sung, điều chỉnh kế hoạch PCTT, TKCN; chủ động nắm chắc tình hình thời tiết, thiên tai, tai nạn xảy ra trên khu vực biên giới, vùng biển, kịp thời tham mưu cho Bộ Tư lệnh BĐBP điều động lực lượng, phương tiện tham gia xử lý có hiệu quả các tình huống lụt bão, cháy nổ, cháy rừng và TKCN.

Các đơn vị cần tổ chức thực hiện nghiêm công tác tập huấn, huấn luyện nghiệp vụ cứu hộ, cứu nạn; đẩy mạnh tuyên truyền cho ngư dân về công tác PCTT, TKCN. Đặc biệt, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương, đảm bảo “4 tại chỗ” trong công tác PCTT; tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để cán bộ, chiến sĩ khắc phục khó khăn, chủ động sáng tạo, tích cực tham gia PCTT, TKCN...”. 

Thành Chung