Biên phòng - Lào Cai là tỉnh miền núi phía Bắc, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, hệ thống cửa khẩu được quy hoạch đồng bộ tiếp giáp với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Trong những năm qua, BĐBP Lào Cai đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh đề ra các chủ trương, đối sách trong quản lý Nhà nước về chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội khu vực biên giới. Đặc biệt, việc quy hoạch hệ thống cửa khẩu, lối mở, đã góp phần thúc đẩy kinh tế đối ngoại thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai luôn xác định, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển là nhiệm vụ quan trọng quyết định thắng lợi trong triển khai chiến lược phát triển của tỉnh; trong đó, quan tâm xây dựng lực lượng BĐBP tỉnh theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng vai trò nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Ngay khi Pháp lệnh BĐBP được công bố, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo, tổ chức các hội nghị quán triệt đầy đủ các nội dung của Pháp lệnh đến các sở, ban, ngành, đồng thời, chỉ đạo các huyện, thành phố tổ chức quán triệt sâu rộng đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào các dân tộc nắm chắc và triển khai thực hiện có hiệu quả.
Thời gian qua, BĐBP Lào Cai thường xuyên quan tâm, củng cố xây dựng và đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” gắn với phong trào “Quần chúng tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc”; tổ chức phong trào “Quần chúng tự quản đường biên, cột mốc và giữ gìn an ninh, trật tự thôn, bản khu vực biên giới”; tổ chức cho nhân dân ở 86 thôn, bản, tổ dân phố giáp biên giới đăng ký tham gia quản lý, bảo vệ đường biên, cột mốc; 389 thôn, bản, tổ dân phố trên khu vực biên giới thành lập Tổ an ninh tự quản; kiện toàn 357 Tổ tự quản về an ninh trật tự với 1.667 thành viên, 91 Tổ tự quản đường biên, cột mốc với 1.331 hộ dân ký kết tự quản đường biên, cột mốc. Qua đó, đã động viên và phát huy được vai trò, trách nhiệm của nhân dân tham gia bảo vệ biên giới và đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm.
Trong những năm qua, nhân dân trên địa bàn đã tích cực tham gia cùng BĐBP Lào Cai tuần tra bảo vệ biên giới với hơn 87.000 ngày, phát quang đường biên, mốc giới với hơn 74.000 ngày; cung cấp cho BĐBP 5.600 tin, trong đó, 1.478 tin có giá trị phục vụ công tác đấu tranh với các hoạt động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, vi phạm pháp luật và quy chế biên giới. BĐBP Lào Cai phối hợp với dân quân, công an, nhân dân các thôn, bản, tổ dân phố giáp biên giới tuần tra được 5.032 lần. Qua công tác tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới, đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý 675 vụ với 1.074 đối tượng vi phạm pháp luật; đấu tranh thành công 76 chuyên án, khởi tố điều tra 290 vụ với 470 đối tượng về tội phạm ma túy, mua bán người, mua bán trái phép vũ khí quân dụng, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; giải cứu 2.026 nạn nhân; thu giữ trên 40 bánh hê-rô-in, 7,4kg thuốc phiện, 12.138 ống diazepam, 9.154 viên ma túy tổng hợp...
Lào Cai là một trong 7 tỉnh biên giới Việt - Trung, có đặc thù trung tâm tỉnh lỵ là thành phố biên giới (duy nhất của cả nước); hệ thống cửa khẩu tương đối đồng bộ, hiện đại. Trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã phát huy có hiệu quả thế mạnh về biên giới, cửa khẩu để phát triển kinh tế, thương mại, du lịch, dịch vụ, trở thành một cửa ngõ giao thương quan trọng lớn nhất vùng Tây Bắc; là địa phương đi đầu, về đích sớm nhất, vượt chỉ tiêu, kế hoạch cấp trên đề ra như: Hoàn thành sớm trước 1 năm phân giới, cắm mốc trên thực địa. Lào Cai còn là tỉnh đầu tiên tổ chức thành công diễn tập liên hợp phòng chống khủng bố qua biên giới với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc và làm tốt công tác đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân. Lào Cai đã trở thành điểm sáng, điển hình mẫu mực trên toàn tuyến biên giới Việt - Trung về các mô hình kết nghĩa đồn - trạm - tiểu đoàn - đại đội hữu nghị, biên giới bình yên và kết nghĩa giữa các thôn - bản, cụm dân cư hai bên biên giới, bình chọn sứ giả hữu nghị... Đây là những mô hình mới, sáng tạo được cấp trên đánh giá cao, cần được áp dụng nhân rộng trên toàn tuyến.
“Trong khi chờ ban hành Luật Biên phòng Việt Nam thay thế Pháp lệnh BĐBP, trong thời gian tới, lãnh đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tiếp tục triển khai, thực hiện tốt Pháp lệnh theo chiều sâu, nâng cao nhận thức cán bộ các cấp và nhân dân trong thực hiện Pháp lệnh. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng về tổ chức biên chế, tăng cường xây dựng toàn diện lực lượng BĐBP Lào Cai chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, là nòng cốt chuyên trách bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới...” - Đồng chí Đặng Xuân Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai phát biểu tại Hội nghị tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP do UBND tỉnh Lào Cai tổ chức.
Trung Dũng