Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Tùng, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên cho biết, những năm qua, đề án “Sắp xếp ổn định dân cư khu vực biên giới” của BĐBP được triển khai hiệu quả tại địa phương. Các đồn Biên phòng đã vận động được gần 2.000 hộ gia đình định canh định cư, ổn định sản xuất, vận động khai hoang phục hóa 60ha ruộng nước, trồng hàng trăm ha rừng vành đai biên giới, đồng thời, triển khai nhiều mô hình chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, góp phần xóa đói giảm nghèo cho hàng trăm hộ dân.

Sự thay đổi đáng ghi nhận của các xã biên giới tỉnh Điện Biên cũng chính là sự phát triển của 1.012 xã biên giới trên toàn quốc đã và đang được BĐBP tham gia hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội suốt hàng chục năm qua. Chủ động tìm cách làm mới, mô hình sản xuất mới, tăng cường công tác hiệp đồng với các lực lượng, nhiều mô hình do BĐBP khởi xướng như công trình thủy lợi ruộng lúa nước ở xã Thượng Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình), mô hình VACR trồng ngô hai vụ xen canh rau đậu, ao thả cá của xã Pù Nhi (Mường Lát, Thanh Hóa), trồng chanh leo của xã Tri Lễ (Quế Phong, Nghệ An), trồng mía đường xuất khẩu của xã Thị Hoa (Hạ Lang, Cao Bằng), trồng chuối, dứa cao sản của xã Bản Lầu (Mường Khương, Lào Cai)... đã và đang mang lại hướng sản xuất mới cho người dân, góp phần nâng cao đời sống và xây dựng nông thôn mới.

Cùng với đó, các đề án: “Bảo tồn và phát triển bền vững dân tộc La Hủ” ở Lai Châu, “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai” ở Nghệ An, “Bảo tồn, phát triển đồng bào dân tộc Chứt” tại Quảng Bình, Hà Tĩnh... đã được tiến hành quyết liệt. Từ những chòm bản heo hút trong rừng sâu hoặc vùng lõm, không có đường giao thông, điện thắp sáng và bị chia cắt với cộng đồng làng xã, đến nay, các dân tộc thiểu số bị suy thoái nghiêm trọng này đã và đang dần hồi sinh để dần hòa nhập cuộc sống mới ổn định và no ấm hơn. 

Đặc biệt, từ năm 2009 đến nay, cùng với các ban ngành, đoàn thể và đảng bộ, chính quyền các cấp, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tổ chức đợt vận động xây dựng “Mái ấm biên cương” với gần 10.000 ngôi nhà và 300 công trình dân sinh trên khắp mọi miền biên cương, hải đảo của Tổ quốc. Bà Hà Thị Liên, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, người sát cánh cùng BĐBP trong thực hiện cuộc vận động trong nhiều năm ghi nhận rằng, những căn nhà “Mái ấm biên cương” được BĐBP xây rất chắc chắn theo một mẫu thiết kế chung xinh xắn, công năng sử dụng hợp lý và thuận theo phong tục tập quán của đồng bào.

Được biết, để có một ngôi nhà có chất lượng tốt trong điều kiện đường sá đi lại khó khăn với nguồn kinh phí xây dựng eo hẹp, các đơn vị đã có sáng kiến chỉ dùng tiền để mua những nguyên vật liệu thiết yếu, còn công làm nhà, công vận chuyển vật liệu và khai thác nguyên vật liệu tại chỗ đều do cán bộ, chiến sĩ Biên phòng đảm nhiệm. Từng viên gạch, viên ngói, bao xi măng được đưa từ đồng bằng về bản phải vượt qua biết bao con suối, bao đỉnh đèo trên đôi vai của những chiến sĩ Biên phòng là một sự nỗ lực vượt bậc cùng biết bao nghĩa tình ấm áp.

Năm 2013, Chương trình “Bò giống giúp người nghèo biên giới” do Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát động, giao cho Bộ Tư lệnh BĐBP chủ trì, phối hợp với Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) triển khai. Theo đó, dự kiến các gia đình nghèo thuộc 11 tỉnh biên giới phía Bắc sẽ được trao tặng khoảng  36.000 con bò với tổng trị giá trên 360 tỷ đồng.

Trước hiệu quả đáng phấn khởi do chương trình mang lại, Bộ Tư lệnh BĐBP tiếp tục chỉ đạo BĐBP các tỉnh, thành tiếp tục triển khai thực hiện bằng nguồn kinh phí ủng hộ của cán bộ, chiến sĩ trên 44 tỉnh, thành biên giới, biển đảo trong cả nước. Đã có trên 10.000 con bò được trao tặng với tổng giá trị 150 tỷ đồng. Qua 6 năm, đàn bò do chương trình trao tặng cho người dân đã bắt đầu sinh sản, phát huy hiệu quả kinh tế bước đầu.

Thực hiện Đề án của Chính phủ và Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các đơn vị chủ động nắm tình hình địa bàn, phối hợp với địa phương hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, biển đảo, phổ biến kiến thức về công tác khuyến nông, khuyến ngư.

Mặc dù địa bàn rộng, thành phần dân tộc đa dạng, công tác biên dịch tài liệu pháp luật sang tiếng bản địa của bà con còn khó khăn, song các cán bộ, chiến sĩ đã thực hiện bài bản, quyết liệt, khi thực hiện tập trung tuyên truyền cho các già làng, trưởng bản rồi cùng với họ tuyên truyền chung cho nhân dân. Nhờ đó, tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội ở các xã biên giới, biển đảo trong cả nước cơ bản ổn định, phong trào toàn dân bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh biên giới phát triển toàn diện.

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định: Cần tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, tăng cường quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X cũng xác định: Cần triển khai có hiệu quả Nghị quyết của Trung ương, Quân ủy Trung ương về công tác dân vận trong tình hình mới... Đây là tiền đề quan trọng để lực lượng BĐBP phát huy truyền thống, tiếp tục nhân rộng và tăng cường thêm một số mô hình như “Tay kéo biên phòng”, “Hũ gạo tình thương”, “Xuân biên phòng ấm lòng dân bản”, “Giữ mãi màu xanh biên cương”, “Hãy làm sạch biển và làm sạch biên giới” nhằm tiếp tục xây dựng và phát triển khu vực biên giới vững mạnh toàn diện.

Từ tấm lòng và sự tận tụy của anh bộ đội Cụ Hồ, biên giới hôm nay đã và đang tiến kịp miền xuôi và dần phát huy được tiềm năng, thế mạnh của mình. Vững vàng nơi phên giậu, lực lượng BĐBP đã luôn xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ, xứng đáng với lời tuyên dương của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “BĐBP là đội quân chiến đấu tốt, đội quân công tác giỏi và đội quân dân vận khéo”.

Phạm Vân Anh