Di chuyển đồng bộ là chìa khóa

Giống như những gì U23 Việt Nam đã thể hiện tại SEA Games hồi tháng 5, đội tuyển Việt Nam cũng áp dụng hệ thống chiến thuật sở trường của ông Troussier là 3-4-3. Tất nhiên, triết lý cơ bản trong lối chơi của chiến lược gia người Pháp vẫn là kiểm soát bóng dựa vào khả năng di chuyển, chạy chỗ của các cầu thủ trong đội hình. Với đội tuyển quốc gia, chắc chắn “nguồn nguyên liệu” của “Phù thủy trắng” dồi dào và chất lượng hơn hẳn tập thể U23.

Điều này đã được ít nhiều thể hiện trong trận đấu với Hồng Kông (Trung Quốc). Dù phải làm quen với lối chơi hoàn toàn mới so với thời huấn luyện viên Park Hang-seo, song nhiều tuyển thủ giàu kinh nghiệm đã có sự thích nghi tương đối tốt. Các hậu vệ tự tin cầm bóng, phối hợp nhỏ để đưa bóng lên tuyến trên. Việc xây dựng lối chơi từ phần sân nhà đòi hỏi nền tảng kỹ thuật tốt của các cầu thủ phòng ngự, điều mà Quế Ngọc Hải cùng các đồng đội đã thể hiện khá ổn.

Trong lối chơi mà ông Troussier yêu thích, mọi vị trí trên sân đều cần tích cực di chuyển để trở thành người nhận bóng hoặc trạm trung chuyển. Ngay cả các trung vệ cũng phải sẵn sàng rời vị trí để tạo ra các nhóm phối hợp. Cùng với hàng tiền vệ dâng cao, có những thời điểm đội tuyển Việt Nam dồn tới 8 cầu thủ sang phần sân đối phương. Điều này dẫn đến nguy cơ tuyến phòng ngự không đủ quân số khi đội bạn tổ chức phản công. Khung thành của Đặng Văn Lâm đã không ít lần chao đảo vì những khoảng trống lộ ra sau khi đối thủ cướp được bóng.

Để khắc phục được khuyết điểm này, ông Troussier sẽ cần thêm thời gian giúp các học trò “thuộc bài”. Một trong những nguyên tắc quan trọng giúp các đội bóng chơi kiểm soát với đội hình dâng cao chống phản công là việc phải tạo áp lực lớn ngay sau khi mất bóng. Ví dụ dễ hiểu nhất là “quy tắc 5 giây” mà Pep Guardiola áp dụng tại Barcelona trước đây và Man City hiện tại, các cầu thủ phải gây sức ép đủ lớn để cướp lại trái bóng trong tối đa 5 giây sau khi mất quyền kiểm soát. Muốn thực hiện được cách chơi này, các vị trí cần có được tính liên kết và ăn ý rất cao vì việc tạo ra áp lực là nhiệm vụ của hệ thống chứ không phải của riêng rẽ từng cá nhân.

Đây sẽ là nhiệm vụ quan trọng để hoàn thiện lối chơi của đội tuyển. “Những chiến binh sao vàng” bước đầu cho thấy họ làm khá tốt khi có bóng trong chân, tích cực di chuyển để tạo thành các nhóm phối hợp nhỏ. Mặc dù vậy, họ cũng cần tạo ra sự đồng bộ khi mất bóng để vây ráp đối thủ, giành lại quyền kiểm soát nhanh nhất và hạn chế tối đa khả năng bị lấn át về quân số khi đối thủ đưa được trái bóng đến gần khung thành đội nhà. Trong thời gian sắp tới, nhiều khả năng thầy Troussier sẽ dành thời gian rèn luyện kỹ càng hơn cho các học trò về khía cạnh này trong tổng thể lối chơi mà ông áp dụng.

Vai trò của Quang Hải

Sự trở lại của Quang Hải là điều đáng chờ đợi nhất của đội tuyển Việt Nam ở đợt tập trung lần này. Sau khoảng thời gian khó khăn ở nước Pháp của Hải “con”, không chỉ ông Troussier mà người hâm mộ cũng rất muốn xem liệu ngôi sao sinh năm 1997 còn giữ được những tố chất đặc biệt của mình hay không. Ngay cả sau chuyến xuất ngoại không thành công, Quang Hải vẫn luôn được xem là tài năng lớn nhất của bóng đá Việt Nam thời điểm này; người luôn có những pha xử lý tinh tế, giàu sáng tạo và có tính đột biến nhất ở đội tuyển.

Quang Hải đã ít nhiều đáp lại sự chờ đợi đó bằng một màn trình diễn đạt yêu cầu. Chưa thể nói anh chơi tốt, song với một cầu thủ trải qua thời gian dài không được thi đấu thường xuyên thì sự thể hiện của anh là không đến nỗi nào. Quang Hải vẫn có những tình huống chạm bóng khôn ngoan và đầy kỹ thuật bằng cái chân trái khéo léo của mình. Tuy nhiên, việc thiếu thực tế thi đấu đã ảnh hưởng nhiều đến nhãn quan của ngôi sao sinh năm 1997. Anh có nhiều đường chuyền sai địa chỉ hoặc lỡ nhịp với sự di chuyển của đồng đội.

Những điều đó có thể được khắc phục khi Hải trở về V.League thi đấu. Với trình độ của mình, anh sẽ sớm lấy lại được cảm giác tốt nhất khi được ra sân đều đặn và có những tương tác để “tái hòa nhập” với các đồng đội ở tuyển quốc gia.

Phong độ là thứ có thể lấy lại, nhưng vai trò của Quang Hải trong lối chơi mới mà ông Troussier áp dụng trong đội tuyển mới là điều đáng bàn. Dưới thời thầy Park, Hải đã quen với vai trò đầu não trong lối chơi. Anh di chuyển rất rộng, đôi khi lùi xuống dưới vạch giữa sân để nhận bóng và phát triển các đợt tấn công. Thói quen này chưa thể thay đổi ngay trong những trận đầu tiên của thầy Troussier. Quang Hải vẫn chơi tương đối tự do, xuất hiện ở nhiều vị trí trên sân.

Trong lối chơi kiểm soát bóng, việc Quang Hải di chuyển rộng không còn phù hợp. Việc điều phối, triển khai lối chơi tuần tự từ tuyến dưới là nhiệm vụ của các trung vệ và tiền vệ trung tâm. Thầy Troussier cần những phẩm chất đặc biệt của Hải “con” ở 1/3 sân đối thủ, nơi kỹ thuật và nhãn quan của anh trực tiếp đem đến cơ hội ghi bàn. Việc để Quang Hải đá gần khung thành đối phương hơn sẽ tạo ra áp lực lớn đối với các hàng phòng ngự bởi khả năng bùng nổ của cầu thủ số 19.

Vai trò của Quang Hải sẽ là yếu tố rất quan trọng trong hệ thống chiến thuật của ông Troussier. Nhà cầm quân người Pháp rất coi trọng tố chất đặc biệt của Quả bóng Vàng Việt Nam 2018, nhưng ông cũng là người rất khắt khe với những tiêu chuẩn của mình. Quang Hải sẽ phải sớm thích nghi cùng vai trò mới, một vai trò giảm tầm ảnh hưởng lên lối chơi chung nhưng trở nên nguy hiểm và hiệu quả hơn. Với đẳng cấp của mình, không khó để Quang Hải thay đổi. Tất nhiên cùng với đó, các vị trí khác cũng sẽ phải nỗ lực hơn để tạo nên hệ thống tốt nhất làm bệ phóng cho những pha xử lý cuối cùng, mang tính quyết định của Hải “con”.

Hoàng Hải