Để góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, giai đoạn 2016-2020, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam đã tập trung thực hiện 2 chương trình trọng điểm về văn hóa, VHNT, báo chí. Đó là, đẩy mạnh sáng tác về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng (LLVT & CTCM); đầu tư, củng cố, nâng cao chất lượng các thiết chế văn hóa thông qua việc tổ chức các cuộc thi, liên hoan, hội diễn... Với việc triển khai 2 chương trình lớn đó, hoạt động văn học, VHNT, báo chí quân đội đã được nâng cao.

Cụ thể, trong lĩnh vực văn học, từ năm 2016 đến nay, quân đội đã mở được 13 trại sáng tác văn học thu hút hơn 500 bản thảo thuộc các thể loại văn, thơ, lý luận phê bình. Tổ chức xét, trao giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài LLVT & CTCM 5 năm (2014-2019) cho 194 tác phẩm. Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam còn phát động Cuộc vận động sáng tác văn học, nghệ thuật về “Tình đoàn kết chiến đấu ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia”; có 791 tác giả thuộc quân đội 3 nước tham gia; đã nhận được 1.707 tác phẩm, trong đó nhiều tác phẩm có chất lượng cao. Qua đó, đã làm giàu thêm mảng văn học đề tài chiến tranh và người lính với hướng tiếp cận mới.

Đối với lĩnh vực âm nhạc, 5 năm qua, tác phẩm âm nhạc đã tăng cả số lượng và chất lượng. Quân đội đã mở 7 trại sáng tác, thu nhận 248 tác phẩm, với các đề tài mới như: Gìn giữ hòa bình, đối ngoại quốc phòng, cứu hộ cứu nạn... Đặc biệt, các ca khúc viết về đề tài phòng, chống dịch Covid-19 đã kịp thời động viên các lực lượng tuyến đầu phòng dịch và tuyên truyền ý thức phòng dịch đến mọi tầng lớp nhân dân.

Ở lĩnh vực múa, trong cuộc vận động sáng tác múa về đề tài LLVT & CTCM và chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Ban tổ chức đã nhận được 79 tác phẩm thuộc nhiều thể loại. Các tác phẩm độc lập có chất lượng cao, giá trị lớn đối với đời sống tinh thần của xã hội (trong đợt xét giải thưởng 5 năm của Bộ Quốc phòng có 15 tác phẩm đoạt giải). Trong lĩnh vực mỹ thuật, quân đội đã tổ chức 10 trại sáng tác, với 240 tác giả tham gia; đồng thời, quân đội cũng đưa nhiều đoàn họa sĩ, nhà điêu khắc đi thực tế ở các đơn vị trong toàn quân, nhận được 491 tác phẩm.

Trong lĩnh vực sân khấu, thông qua các cuộc vận động sáng tác kịch bản hàng năm, đã có hơn 150 kịch bản được gửi về. Từ đó, lựa chọn ra những kịch bản chất lượng để dàn dựng các vở diễn nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của Đảng, Nhà nước và quân đội. Các vở diễn được dàn dựng đều mang tính chuyên nghiệp, chất lượng nghệ thuật cao, nội dung tư tưởng tốt, phản ánh chân thực và đậm nét diện mạo riêng của sân khấu quân đội trong đời sống sân khấu cả nước.

Lĩnh vực điện ảnh đã thu hút nhiều tác giả trong và ngoài quân đội sáng tác kịch bản điện ảnh, về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng, bảo vệ Tổ quốc, trong đó đặc biệt tôn vinh những giá trị lịch sử cao đẹp, hình tượng, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. 5 năm qua, quân đội đã tổ chức 7 chuyến đi thực tế cho đội ngũ sáng tác trong và ngoài quân đội; 72 kịch bản nghiệm thu từ hoạt động trọng điểm đã được đưa vào sản xuất phim, trong đó 24 bộ phim đã đoạt 46 giải thưởng cao qua các cuộc thi, liên hoan phim toàn quân, toàn quốc.

Trong lĩnh vực nhiếp ảnh, qua 5 năm, chuyên ngành ảnh nghệ thuật, ảnh báọ chí đã nhận được 2.068 tác phẩm có chất lượng tốt phong phú về nội dung và hình thức thể hiện, phản ánh khá sinh động về hoạt động và đời sống của bộ đội trên các lĩnh vực.

Đặc biệt, lĩnh vực báo chí 5 năm qua đã có sự phát triển không ngừng cả về quy mô, lực lượng, loại hình báo chí; tiên phong tiếp cận, ứng dụng công nghệ tiên tiến và xu hướng làm báo hiện đại. Trong hoạt động thư viện sách báo, hệ thống thư viện quân đội đã tích cực, chủ động, sáng tạo triển khai các dịch vụ mới trong thư viện, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa thư viện, từng bước đáp ứng nhu cầu học tập của cán bộ, chiến sĩ, học viên trong toàn quân.

Trong xu hướng chung đó, hoạt động văn hóa, VHNT và báo chí của BĐBP 5 năm qua cũng đã có nhiều đóng góp, thành tựu quan trọng. Nhận thức rõ ý nghĩa, vai trò của văn hóa, VHNT trong xây dựng và bảo vệ biên cương Tổ quốc, Bộ Tư lệnh BĐBP đã thành lập, xây dựng, củng cố và đẩy mạnh hoạt động của các Tổ tuyên truyền văn hóa (TTVH) ở các đồn BĐBP gắn với công tác vận động quần chúng, các Đội TTVH ở các đơn vị cấp Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh, thành phố, Học viện Biên phòng nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đối với công tác tuyên truyền văn hóa và giáo dục trong BĐBP.

Đại tá Văn Ngọc Quế, Phó Chủ nhiệm Chính trị BĐBP cho biết: “Hiện nay, Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố và Học viện Biên phòng đã thành lập và duy trì hoạt động được 45 Đội TTVH với gần 350 cán bộ, chiến sĩ hoạt động và hơn 400 Tổ TTVH ở các đồn Biên phòng. Các tổ, đội TTVH đã khắc phục khó khăn, thường xuyên đẩy mạnh hoạt động thông qua các hình thức thông tin - tuyên truyền, biểu diễn văn nghệ, chiếu video tại chỗ và lưu động, triển lãm tranh, ảnh, báo tường, sáng tác, sưu tầm văn hóa nghệ thuật truyền thống... tại các địa bàn biên giới, biển đảo; xây dựng nếp sống văn hóa, phong trào văn hóa văn nghệ ở cơ quan, đơn vị... Hằng năm, các tổ, đội TTVH đã hướng về cơ sở phục vụ được hàng nghìn buổi biểu diễn với hàng triệu lượt người xem. Hiện nay, 42/44 tỉnh, thành phố duy trì tốt chuyên mục "Vì chủ quyền an ninh biên giới", "Vì chủ quyền an ninh biên giới, biển đảo", "Biên phòng toàn dân" phát trên Đài Phát thanh và Truyền hình địa phương từ 1 đến 2 số/tháng... ".

Thanh Thuận