Giá thịt lợn tăng phi mã

Bộ Công thương cho biết, từ tháng 6-2019, giá mặt hàng thịt lợn có xu hướng tăng dần và tăng mạnh, nhất là từ cuối tháng 10 đến nay (tăng khoảng 25-30% so với tháng 9). Nguyên nhân của việc tăng giá lợn là do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi lây nhiễm vào Việt Nam từ đầu năm 2019 và đến cuối tháng 6 đã lan rộng, bùng phát trên phạm vi toàn quốc. Số lượng lợn mắc bệnh và tiêu hủy lớn cùng với việc không thể tái đàn ở các vùng dịch trong những tháng tiếp theo do dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam chưa được khống chế, chưa có vắc xin chống dịch đã tác động lớn đến nguồn cung thịt lợn cho thị trường trong nước.

Theo báo cáo của Bộ Công thương, tổng đàn lợn của cả nước tháng 10-2019 giảm mạnh 20% so với cùng thời điểm năm ngoái. Dự báo, nguồn cung thịt lợn các tháng cuối năm thiếu khoảng 200 nghìn tấn (tương đương mỗi tháng sẽ thiếu 70 nghìn tấn thịt hơi). Bên cạnh đó, việc kiểm dịch thú y, kiểm soát dịch bệnh hạn chế lưu chuyển lợn thịt và thịt lợn giữa các địa phương để tránh lây lan dịch bệnh đã gây sự mất cân đối cung-cầu tại một số địa phương, đẩy giá thịt lợn tăng cục bộ, ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Ngoài ra, trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng, nguồn cung giống cũng giảm nên việc chăn nuôi lợn đòi hỏi chi phí rất cao cho cả giống, các biện pháp phòng dịch cho chuồng trại, chi phí kiểm dịch thú y... cũng làm gia tăng chi phí sản xuất, kinh doanh thịt lợn.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo, tổng lượng thịt các loại trong năm 2019 ước đạt 5,14 triệu tấn, giảm 4,1%. Tuy nhiên, thịt lợn là mặt hàng thực phẩm thiết yếu và chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 70%) trong cơ cấu tiêu dùng thực phẩm. Sản lượng thịt lợn giảm 380 nghìn tấn, tương đương từ 9-10% so với năm 2018 cũng ảnh hưởng lớn đến thị trường thực phẩm trong nước.

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi tỉnh Đồng Nai cho rằng, giá thịt lợn vẫn đang vận động theo cung-cầu thị trường. Trên thực tế, ngoài con số 5,9 triệu con bị tiêu hủy do dịch bệnh được công bố, thì số lượng lợn "bán đổ, bán tháo" chạy dịch trước đó cũng lên tới hàng triệu con. Ngoài ra, nhiều hộ chăn nuôi có lợn dịch bệnh còn tự tiêu hủy và chôn lấp tại trang trại. Số khác đã ngưng tái đàn để chuyển qua chăn nuôi gia cầm. Do đó, theo ông Công, nếu chỉ lấy số lượng 5,9 triệu con lợn tiêu hủy để dự báo cho lượng lợn thiếu hụt của thị trường là thiếu chính xác và con số này có thể tăng gấp 2 - 3 lần.

“Không ai gói bánh chưng bằng thịt gà, thịt dê”

Tại phiên họp với lãnh đạo một số bộ, ngành về bình ổn giá trong bối cảnh giá thịt lợn đang tăng cao ngày 18-11, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã đề nghị các bộ, ngành cần nhận định sát, đúng tình hình, tránh cực đoan duy ý chí hoặc phức tạp hóa vấn đề.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ lo ngại: "Có ai đi gói bánh chưng bằng thịt gà, thịt dê đâu. Tổng cung - cầu thịt lợn thiếu hụt khoảng 200 nghìn tấn, cơ cấu mặt hàng rất quan trọng. Việc thay đổi cơ cấu cũng chỉ giúp cho GDP ngành nông nghiệp đỡ giảm tốc, nhưng không thể thay đổi tập quán và thói quen tiêu dùng". Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, giá thịt lợn đã tăng 18,64%, vượt cả dự báo từ đầu năm 2019, nhất là xuất hiện tình hình phức tạp về đầu cơ thịt lợn. Một bộ phận thương lái, đầu nậu liên kết với cơ sở chăn nuôi găm hàng và đẩy giá lên cao so với thực tế, chỉ nhóm trung gian được lợi.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương đánh giá đầy đủ, thực chất mức độ thiếu hụt nguồn cung mặt hàng thịt lợn và có kế hoạch tái đàn. Đồng thời, đề xuất số lượng nhập khẩu thịt lợn cụ thể từ các đối tác thương mại có quan hệ hai chiều với nước ta để bù đắp phần thiếu hụt nguồn cung cho thị trường trong nước phục vụ nhu cầu tiêu dùng, bình ổn thị trường dịp cuối năm và Tết Nguyên đán sắp tới. Bên cạnh đó, cần minh bạch thông tin, bảo đảm hài hòa lợi ích của người chăn nuôi, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Hiện nay, Bộ Công thương đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, tránh tình trạng găm hàng, tăng giá dịp cuối năm; giám sát chặt chẽ và hạn chế tối đa việc buôn bán thịt lợn sang nước láng giềng nhằm vừa giữ được nguồn cung cho thị trường trong nước, vừa tránh tình trạng lây lan dịch bệnh. Các địa phương định hướng cho các doanh nghiệp chế biến thực phẩm trên địa bàn tăng cường việc đưa ra các sản phẩm thịt lợn chế biến sẵn từ thịt lợn đông lạnh nhập khẩu nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu, thị hiếu của người dân. Tăng cường các hoạt động truyền thông về giá cả thị trường, tình hình nguồn cung dịch bệnh nhằm tránh tình trạng thiếu thông tin, gây bất ổn thị trường. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân về việc sử dụng các thực phẩm thay thế cho thịt lợn và sử dụng sản phẩm thịt lợn đông lạnh nhằm giảm áp lực cho nguồn cung thị trường trong nước.

Bình Minh