Xóa bỏ hủ tục

Thôn A Bung, xã Nhâm, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế nằm cheo leo giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ. Trước đây, cái đói, cái nghèo và lạc hậu luôn hiện hữu trong mỗi ngôi nhà. Hơn 90% người dân ở đây là đồng bào Tà Ôi. Sự tồn tại của những tập tục khi đó là bài toán nan giải, để lại những hậu quả khó lường. Già làng Quỳnh Nhất cho biết: “Cuộc sống người dân trước đây gắn liền với tập quán du canh, du cư và đặc biệt là nhiều hủ tục lạc hậu đè nặng lên vai bà con. Họ tin tưởng tuyệt đối vào những lực lượng siêu nhiên như thần linh, dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, tính mạng và sự phát triển của người dân”.

Để đẩy lùi và xóa bỏ những hủ tục trong lúc nhận thức của người dân còn hạn chế, rất khó khăn. Trung úy Lê Văn Sơn, Đội trưởng Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Nhâm, BĐBP Thừa Thiên Huế cho biết: “Để xóa bỏ những tập tục lạc hậu đang hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày của người dân khi ấy, chúng tôi xác định việc trước tiên phải làm cho họ là bỏ tập quán du canh, du cư để ổn định cuộc sống. Ông bà ta đã nói “An cư lạc nghiệp”. Chúng tôi đã cùng với chính quyền địa phương, già làng Quỳnh Nhất đến từng nhà tuyên truyền cho họ hiểu, không cần phải đi tìm cuộc sống mới ở đâu xa, mà có thể định cư ở chính vùng đất này, vùng đất A Bung sẽ mang lại cho họ cuộc sống ổn định, no đủ, không phải du canh, du cư nữa. Cùng với đó, chúng tôi đã cử cán bộ đến từng gia đình, cầm tay, chỉ việc, hướng dẫn cách chăn nuôi, trồng trọt để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, gắn bó với mảnh đất này”.

Chủ tịch UBND xã Nhâm ông Phạm Minh Cải cho biết: “Tiếng nói của các vị già làng tại cộng đồng luôn được nhân dân tin tưởng và nghe theo. Chính vì vậy, cán bộ, chiến sĩ Biên phòng cùng với già làng trực tiếp vận động sẽ làm cho người dân tin tưởng, nhất là trong việc xóa bỏ các hủ tục lạc hậu”.

Thế rồi, cuộc sống dần ổn định, kinh tế phát triển, người dân A Bung đã không còn phải du canh, du cư. Cũng từ đó, người dân tin tưởng vào già làng Quỳnh Nhất, tin tưởng vào những người lính Biên phòng và cuộc sống ngày càng văn minh, cái khoảng tối về những hủ tục lạc hậu bị đẩy lùi.

Dẫn đầu trong phát triển kinh tế

Trong tiến trình xây dựng bản làng biên giới đổi mới, già làng Quỳnh Nhất đã tích cực tìm tòi, học hỏi những mô hình phát triển kinh tế hay, mang lại hiệu quả cao để áp dụng trong gia đình mình rồi nhân rộng ra bản làng. Trước năm 2013, trên diện tích hơn 1.000m2 đất trũng, gia đình ông bỏ hoang cho cỏ mọc.

Cũng như mọi người dân nơi đây, ông chỉ làm lúa nương và vào rừng tìm kiếm lâm thổ sản mang bán. Năm 2014, được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương và Đồn Biên phòng Nhâm, gia đình ông đã quyết định cải tạo diện tích ruộng hoang thành ao nuôi thả cá. Được cán bộ đồn Biên phòng hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cá, lại tận dụng được nguồn nước tự nhiên từ suối chảy vào và nguồn thức ăn sẵn có, nên cá phát triển tốt, cho thu hoạch vụ đầu tiên hơn 1 tấn cá thương phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển kinh tế vườn, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, tạo thành chuỗi giá trị trong phát triển nông lâm nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Già làng Quỳnh Nhất vui vẻ chia sẻ: “Gia đình tôi nuôi cá từ năm 2014. Được đồn Biên phòng hỗ trợ một phần về con giống và kỹ thuật chăn nuôi. Hiện nay, ao cá đang cho thu nhập tốt. Tôi đang cải tạo ao và đẩy mạnh nuôi ong mật, trồng cà phê, tiêu... Hồi trẻ còn làm ruộng, đi rẫy và làm cái nương được, giờ già rồi không làm được, làm cái ao, nuôi ong và cà phê dễ hơn, mà hiệu quả kinh tế lại cao nữa”.

Thượng tá Hồ Văn Lực, Chính trị viên Đồn Biên phòng Nhâm, cho biết: “Chúng tôi đưa ra những chủ trương, giải pháp cùng địa phương phát triển kinh tế, xã hội gắn với củng cố quốc phòng-an ninh. Đơn vị đã phối hợp với các ban, ngành địa phương để tập huấn cho bà con về khoa học - kỹ thuật trong phát triển kinh tế hộ gia đình. Một số hộ nuôi cá, bò, dê, được đơn vị giúp đỡ, đã vươn lên thoát nghèo”.

Những năm gần đây, mô hình kinh tế kết hợp giữa chăn nuôi, trồng rừng theo hướng sản xuất hàng hóa đang là mô hình chủ đạo được các gia đình nơi đây thực hiện. Thành công từ mô hình kinh tế rừng - ao - chuồng - ruộng của gia đình già làng Quỳnh Nhất đã tiếp thêm sức mạnh, niềm tin cho các hộ dân trong bản làng A Bung. Tiếp đó, với sự ủng hộ mạnh mẽ của chính quyền địa phương, sự chung tay giúp sức của BĐBP, bà con tiếp tục cải tạo diện tích đất trũng, đồng ruộng kém hiệu quả thành ao nuôi thả cá, tích cực phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, mở rộng diện tích trồng lúa nước 2 vụ và phát triển vườn, rừng với các loại cây công nghiệp như cao su, cà phê, tiêu hoặc trồng keo lấy gỗ.

Nhằm góp phần tạo ra sự đồng thuận cao giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương khi thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh trên địa bàn, hằng tháng, Đồn Biên phòng Nhâm còn chủ động phối hợp với già làng Quỳnh Nhất và một số già làng trên địa bàn đơn vị quản lý tổ chức những buổi họp dân. Ngoài các nội dung như thông báo tình hình an ninh trật tự trên địa bàn, phổ biến những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách mới, pháp luật của Nhà nước và hướng dẫn bà con phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, thì những cách làm hay, những kinh nghiệm tốt, những mô hình kinh tế hiệu quả cũng được các già làng và cán bộ Biên phòng giới thiệu, hướng dẫn bà con học tập, làm theo.

Cũng thông qua những buổi họp dân như thế, những vướng mắc trong cộng đồng đã kịp thời giải quyết, những tâm tư nguyện vọng chính đáng của người dân được kịp thời phản ánh với cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng địa phương dể tháo gỡ, làm cho khối đoàn kết quân dân trên địa bàn ngày thêm khăng khít, gắn bó.

Võ Tiến