Nằm tại địa chỉ 66 Hàng Trống, Hà Nội, cửa hàng trưng bày nhỏ xinh của chị Trương Thị Thu Thủy, chủ doanh nghiệp xã hội “Chie - dù pù dù pà ơi” hút mắt đến lạ kỳ. Chia sẻ về cơ duyên đưa đến quyết định thành lập doanh nghiệp, chị kể: Cách đây hơn 10 năm, Jica (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) đã đưa ra dự án “Xúc tiến ngành nghề nông thôn Tây Bắc” giai đoạn 2009-2011 nhằm hỗ trợ sinh kế cho đồng bào dân tộc Thái, Lào, Mông ở 4 tỉnh Tây Bắc là Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình và Lai Châu. Dự án có hai mảng, ngành nghề thủ công và chế biến nông sản. Là nhân viên làm việc ở mảng dệt trong dự án đó nên ngay sau khi kết thúc, được sự động viên, giúp đỡ của các cán bộ, chị Thủy vẫn tiếp tục làm việc với bà con dưới vai trò cá nhân bằng cách xây dựng thương hiệu Chie.

Chị Thủy chia sẻ: “Chie là một cái tên rất phổ thông trong tiếng Nhật, chúng mình luôn nhớ về sự giúp đỡ lớn lao của các bác chuyên gia Nhật Bản trong dự án “Xúc tiến ngành nghề nông thôn Tây Bắc” do Jica tài trợ, nhờ đó mà có Chie - dù pù dù pà ngày nay!”.

Chị Thủy là người trực tiếp lên ý tưởng cho các sản phẩm của mình. Với vốn hiểu biết sâu rộng về văn hóa các dân tộc thiểu số, đồng thời không ngừng học hỏi, trau dồi thêm kiến thức về nghề dệt trong quá trình sản xuất, kinh doanh, nên các sản phẩm thủ công của Chie không những giữ được nét đặc trưng của các dân tộc, mà còn chứa đựng hơi thở của cuộc sống, có tính ứng dụng cao. Một số sản phẩm nổi bật được yêu thích bao gồm: quần áo, khăn, mũ, mành rèm, ga gối, khăn trải bàn, lót cốc, đồ chơi, móc khóa, thú nhồi bông...

Các sản phẩm tại Chie được làm tại xưởng mẫu ở Hà Nội, sau đó chuyển lên các hợp tác xã dệt may mà Chie hợp tác như: Hợp tác xã dệt thổ cẩm Na Sang (Điện Biên), hợp tác xã dệt Chiềng Châu (Hòa Bình) và một số nhóm chị em, hộ gia đình nhỏ lẻ, rải rác ở Cán Tỷ (Hà Giang), Pà Cò (Hòa Bình), Kỳ Sơn (Nghệ An)..., mới đây là một số nhóm dệt miền Trung, Tây Nguyên.

Khoảng 5 năm đầu, chị Thủy thường lên tận nơi để hướng dẫn bà con mỗi khi có mẫu mới. Sau đó, các hợp tác xã sẽ cử một đến hai người tay nghề khá về Hà Nội học. Gần đây, nhờ sự phát triển của các phương tiện hiện đại, cộng với tay nghề ngày một nâng cao của bà con nên chị chỉ cần gửi thông tin, hình ảnh và yêu cầu về sản phẩm là bà con tự làm được.

Doanh thu của Chie thời điểm trước khi có dịch Covid-19 trung bình dao động từ 200-400 triệu đồng/tháng. Thu nhập của bà con trung bình từ 3-5 triệu đồng/xã viên. Bà con đi làm vừa có lương ổn định, ngày mùa vẫn cấy gặt được. Không những vậy, bà con còn được vay tiền “không lãi suất” từ quỹ của hợp tác xã để sửa nhà, mua con giống, hoặc mua đồ dùng thiết yếu nên ai cũng phấn khởi.

Chia sẻ về khó khăn từng gặp phải khi vận hành doanh nghiệp, chị Thủy khẳng định: “Đã kinh doanh thì phải xác định vất vả. Chúng tôi đối diện với rất nhiều khó khăn trong suốt 10 năm thành lập và 3 năm thực hiện dự án. Đại dịch Covid-19 xảy ra khiến chúng tôi phải hoạt động cầm chừng, sản phẩm thủ công của bà con cũng kén người dùng do giá thành cao và khó bảo quản, khó cạnh tranh với sản phẩm công nghiệp... Nhưng dù thế nào, tôi tin rằng chúng vẫn có chỗ đứng trong đời sống hiện đại. Vì vậy, chúng tôi luôn cố gắng cải tiến mẫu mã, tăng tính ứng dụng và quảng bá rộng hơn nữa đến mọi người”.

Trong thời gian qua, Chie tổ chức rất nhiều hoạt động nhằm quảng bá rộng rãi nét đẹp văn hóa của các dân tộc thiểu số. Có thể kể đến một số hoạt động nổi bật như: Buổi trưng bày “Nét chạm thời gian” và Talkshow “Ý nghĩa của lễ buộc chỉ cổ tay và tục cưới hỏi của người dân tộc thiểu số” đã thu hút đông đảo sự tham gia của các bạn trẻ.

Không chỉ vậy, hàng ngày, Chie vẫn tiếp đón rất đông đảo những vị khách đến không chỉ để mua sắm, mà họ đến để gặp chị Thủy, để cùng “thưởng” trà trong không gian đậm màu sắc dân tộc, được chị kể cho nghe về nghề dệt truyền thống như: Cách nhuộm ra các tấm vải màu xanh từ cây chàm, màu cam từ củ nâu, về quy trình từ một cây lanh khô cứng để ra một chiếc váy của cô gái Mông. Được nghe kể về Khau Kut và Kut Pieu - câu chuyện cảm động của người Thái về tình yêu và tình nghĩa vợ chồng, về những đồng bạc thách cưới, những đôi khuyên tai đủ kiểu dáng độc đáo hay những chiếc trâm cài tóc tinh xảo... và rất nhiều câu chuyện, chủ đề hấp dẫn khác về đồng bào dân tộc thiểu số.

Chị Thủy nhấn mạnh: “Việc gìn giữ bản sắc dân tộc là trách nhiệm không của riêng ai. Ở vị trí của mình, thấy bản thân làm được việc gì thì sẽ cố gắng làm tốt việc đó, không tính toán thiệt hơn. Khi kinh doanh bất cứ cái gì dành cho con người thì phải gắn với đời sống, nếu xa rời đời sống thì sẽ rất dễ thất bại. Nghề dệt truyền thống cũng vậy, nếu nó không phục vụ đời sống, không gắn với đời sống thì câu chuyện mai một chỉ là sớm chiều!”.

Duy Ly