Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách động viên, khuyến khích kịp thời nhằm phát huy vai trò. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện chính sách cũng bộc lộ nhiều bất cập, cần sửa đổi, bổ sung nhằm phát huy và nâng cao vai trò, trách nhiệm của Người có uy tín trong cộng đồng.

Bài 1: Hết lòng vì bản làng

Người có uy tín đóng vai trò hết sức quan trọng trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giữ gìn an ninh trật tự và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với người dân và là trung tâm của khối đại đoàn kết các dân tộc, phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới… Qua đó, giúp đồng bào từng bước phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Hạt nhân giữ gìn bình yên cho thôn bản

Trong những năm qua, đội ngũ người có uy tín đã tích cực tuyên truyền cho người dân phòng chống dịch Covid-19; tích cực tham gia giải quyết những vụ việc phức tạp phát sinh từ cơ sở, hoà giải mâu thuẫn trong nhân dân; vận động nhân dân bài trừ các hủ tục lạc hậu, tệ nạn xã hội, xây dựng nếp sống mới… Điển hình như ông Vì Văn Vầu, người dân tộc Xinh Mun, người có uy tín ở bản Tà Ẻn, xã Xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La là một ví dụ.

Trước đây, bản Tà Ẻn, xã Phiêng Khoài có 108 hộ với 304 nhân khẩu, 100% là người dân tộc Xinh Mun, trình độ dân trí vẫn còn thấp, kinh tế chậm phát triển, đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn, còn nhiều hủ tục và tệ nạn xã hội. Với vai trò là người có uy tín trong bản, ông Vì Văn Vầu luôn tích cực vận động quần chúng tham gia xây dựng phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở bản, hay trực tiếp tham gia giải quyết một số vụ việc phức tạp về an ninh trật tự ở cơ sở, tuyên truyền công tác phòng chống ma túy cho nhân dân. Hiện nay, trong bản không có trường hợp nào mắc tệ nạn về ma túy, hàng năm, bản đều được công nhận đạt tiêu chuẩn “4 không” về ma túy.

Song song với đó, đội ngũ người có uy tín còn tích vận động quần chúng thực hiện các phong trào: “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Giữ gìn an ninh trật tự ở khu dân cư”, “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc, giữ gìn an ninh trật tự thôn, bản khu vực biên giới”... Qua đó, đã kịp thời nắm bắt tình hình, phát hiện, cung cấp nhiều thông tin có giá trị giúp các ngành chức năng và chính quyền địa phương đấu tranh, ngăn chặn nhiều hoạt động trái pháp luật, góp phần quan trọng trong việc giữ gìn an ninh trật tự ở khu dân cư và vùng DTTS.

Theo báo cáo của Ủy ban Dân tộc, chỉ tính riêng tại Quảng Ninh, đội ngũ người có uy tín đã giúp Công an tỉnh vận động người dân giao nộp hơn 760 khẩu súng các loại, gần 1.000 viên đạn, hơn 700 kg thuốc nổ, 150 kg pháo các loại; cùng các ngành chức năng tham gia phát hiện, đấu tranh 17 vụ truyền đạo trái pháp luật, cung cấp cho các ngành chức năng nhiều nguồn tin có giá trị phục vụ phát hiện, xử lý 378 vụ phạm pháp hình sự, 50 vụ liên quan đến hoạt động tệ nạn xã hội, xử lý 132 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy; bắt 24 vụ, 47 đối tượng mua bán phụ nữ, trẻ em; giải cứu 89 nạn nhân (68 phụ nữ, 21 trẻ em) bị lừa bán sang Trung Quốc...

Khai sáng cho đồng bào đẩy lùi cái đói, cái nghèo

Trong lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nhiều người có uy tín là tấm gương sáng về làm kinh tế giỏi và tích cực vận động, giúp đỡ đồng bào phát triển kinh tế hộ gia đình, tham gia các phong trào xây dựng nôn thôn mới. Điển hình như tấm gương ông Lăng Văn Vảng, dân tộc Nùng, 62 tuổi, người có uy tín thôn Pò Cại, xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn.

Với vai trò người có uy tín, ông Vảng luôn nhận thức muốn nâng cao đời sống tinh thần của mọi người ở địa phương thì trước hết, phải đảm bảo được đời sống vật chất cho bà con, do đó, trước hết phải phát triển kinh tế gia đình. Nhận thấy quả hồng vành khuyên là một loại quả đặc trưng của địa phương được thị trường ưa chuộng, ông Lăng Văn Vảng đã tập trung mở rộng diện tích trồng.

Theo ông Vảng, trước đây, dù cây hồng đã được người dân trồng từ lâu, nhưng vẫn còn nhỏ lẻ, tự phát, năng suất, chất lượng thấp. Để có kiến thức, kỹ thuật chăm sóc cây hồng vành khuyên, ông đã tích cực tham gia các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật do xã phối hợp tổ chức để áp dụng vào thực tiễn, nhờ đó, năng suất và chất lượng quả hồng ngày càng được nâng cao.

Hiện nay, gia đình ông có khoảng 3ha hồng với hơn 1.000 gốc, mỗi năm cho thu hoạch gần 10 tấn quả. Với giá bán dao động 15.000 - 20.000 đồng/kg, gia đình ông Vảng có thu nhập khoảng 200 triệu đồng/vụ hồng.

Không chỉ phát triển kinh tế gia đình mà ông Vảng còn chia sẻ kiến thức, kỹ thuật chăm sóc cây hồng đạt năng suất chất lượng. Hiện nay, ông cùng cấp ủy thôn Pò Cại đang vận động bà con thành lập Hợp tác xã để hình thành chuỗi liên kết phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng quả hồng.

Trong lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nhiều người có uy tín là tấm gương sáng, có nhiều đóng góp tích cực như ngày công lao động, hiến đất, tiêu biểu như ông Chảo Láo Lở, dân tộc Dao, thôn Sùng Hoáng, xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, đã hiến gần 1.500 m² đất cho địa phương xây dựng trường học; ông Hứa Văn Lỵ, dân tộc Nùng, ở bản Trại Tre, xã Đồng Vương, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, đã hiến 1.000 m² đất vườn để làm đường giao thông nông thôn; ông Bàn Văn Biền, dân tộc Dao, Trưởng thôn Lùng Vài, xã Phương Độ, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã vận động gia đình tự nguyện hiến hơn 200 m2 đất để làm đường giao thông liên thôn và chi 40 triệu đồng mua 200 m² đất để làm Nhà Văn hóa cho thôn Lùng Vài… Trong vùng đồng bào DTTS, có trên 500 mô hình phát triển kinh tế có thu nhập ổn định từ 50-100 triệu đồng/năm…

Không chỉ là hạt nhân giữ bình yên cho bản làng, đi đầu phát triển kinh tế- xã hội, mà người có uy tín còn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc gắn kết cộng đồng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, "tiếp lửa", trao truyền niềm tự hào và đam mê văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ.

Bài 2: Cầu nối gắn kết ý đảng lòng dân

Thúy Hồng