Là vùng có diện tích lớn trồng cây thuốc lá, nhưng Cao Bằng cũng là thị trường của có nạn buôn lậu nguyên liệu thuốc lá. Theo báo cáo của Phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP Cao Bằng, trong 6 tháng đầu năm 2016, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là mặt hàng nguyên liệu thuốc lá diễn ra rất phức tạp. Lợi dụng chính sách phát triển mở rộng vùng trồng cây nguyên liệu thuốc lá, một số doanh nghiệp tư thương đã câu kết, móc nối với đối tượng ngoại biên vận chuyển lậu nguyên liệu thuốc lá của Trung Quốc về Việt Nam. Số nguyên liệu thuốc lá của Trung Quốc sau khi vận chuyển vào Việt Nam được trộn lẫn với nguyên liệu thuốc lá trồng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, hợp thức bằng hóa đơn, chứng từ và vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ.

6 tháng đầu năm 2016, BĐBP Cao Bằng đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 7 vụ với 16 đối tượng, thu gần 66 tấn nguyên liệu thuốc lá. Riêng tháng 3-2016, BĐBP Cao Bằng đã phối hợp với các lực lượng chức năng liên tiếp bắt giữ 2 vụ buôn lậu nguyên liệu thuốc lá, thu giữ hơn 38 tấn thuốc lá nguyên liệu nhập lậu từ Trung Quốc vào Việt Nam qua địa bàn huyện Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng.

 Thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu là thuê người vận chuyển bằng xe thồ, ngựa từ Trung Quốc qua biên giới về Việt Nam. Lý giải về nghịch lý buôn lậu ngược thuốc lá từ Trung Quốc về Việt Nam, cơ quan chức năng cho rằng, chất lượng nguyên liệu thuốc lá của Trung Quốc tốt hơn nhờ có công nghệ sấy và sơ chế hiện đại hơn, giá thành lại rẻ hơn nhiều so với nguyên liệu thuốc lá nội. Đặc biệt, mặt hàng thuốc lá ở Trung Quốc không bị cấm, được người dân bày bán tràn lan nên rất dễ thu mua. Nguyên liệu thuốc lá được các đầu nậu thu mua và tập kết ở khu vực biên giới, sau đó thuê người dân vận chuyển vào nội địa. Người vận chuyển thuê thường lợi dụng lúc trời tối, dùng ngựa thồ hàng đi qua các đường mòn, lối tắt, tập kết tại các kho dọc bên giới.

Đại tá Lục Văn Tiệp, Trưởng phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP Cao Bằng cho biết: Vấn đề buôn lậu nguyên liệu thuốc lá rất khó để ngăn chặn tận gốc. Hầu hết các vụ buôn lậu nguyên liệu thuốc lá phát hiện và bắt giữ được thời gian vừa qua, chúng ta không bắt được chủ hàng. Do đầu nậu thuê đất hoặc nhà của đồng bào dân tộc thiểu số nằm sát biên giới để làm kho và thuê cư dân biên giới vận chuyển tập kết nguyên liệu. Chúng ít khi xuất hiện và hầu như không tiếp xúc với người dân nên khó xác định được chủ sở hữu. Khi bị lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ, các đối tượng bỏ lại hàng và trốn khỏi địa bàn. Bên cạnh đó, cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số khu vực biên giới còn nhiều khó khăn, cộng với đó là thiếu kiến thức về pháp luật nên đã bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng để vận chuyển, tập kết nguyên liệu thuốc lá.

Nhằm kịp thời ngăn chặn vấn nạn buôn lậu nguyên liệu thuốc lá, thời gian qua, BĐBP Cao Bằng đã chủ động phối hợp các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tăng cường tuần tra, kiểm soát chặt chẽ từng đoạn đường biên, từng lối mòn trên dọc tuyến biên giới được phân công quản lý. Cùng với việc tăng cường tuần tra, nắm tình hình địa bàn biên giới, BĐBP Cao Bằng luôn chú trọng công tác tuyên truyền, vận động nhân dân không trực tiếp tham gia hoặc tiếp tay cho buôn lậu, tố cáo đối tượng buôn lậu. Bên cạnh đó, việc nâng cao ý thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ trong đấu tranh chống buôn lậu cũng được Bộ Chỉ huy BĐBP quan tâm chú ý, đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp bao che tiếp tay cho buôn lậu để làm bài học răn đe, giáo dục.

Hà Phương