Theo hãng thông tấn Kyodo, một trong những nội dung chính của cuộc hội đàm là việc hai bên xác nhận tiến triển đạt được về kế hoạch hợp tác kinh tế 8 điểm mà Thủ tướng Shizo Abe đề xuất với Tổng thống Putin vào tháng 5 vừa qua. Kế hoạch thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực như y học, năng lượng, công nghệ tiên tiến và công nghiệp hóa vùng Viễn Đông của Nga. Nhật Bản hy vọng sử dụng kế hoạch này làm đòn bẩy để thúc đẩy các cuộc đàm phán về 4 hòn đảo mà Tokyo gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc. Hiện Nga kiểm soát các đảo này và gọi là quần đảo Nam Kuril.

Trong cuộc hội đàm kéo dài 70 phút, hai nhà lãnh đạo đã dành khoảng 35 phút thảo luận về vấn đề lãnh thổ. Phát biểu trong cuộc họp báo sau hội đàm tại Lima, Tổng thống Vladimir Putin tiếp tục thể hiện lập trường cứng rắn của Nga trong tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản khi khẳng định khu vực quần đảo Nam Kuril (mà Tokyo gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc) là lãnh thổ thuộc Nga. Tổng thống Putin khẳng định, việc ký hiệp ước hòa bình với Nhật Bản vốn bị trì hoãn hàng thập kỷ liên quan tới vấn đề tranh chấp "không phải là con đường dễ dàng". Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga bày tỏ sẵn sàng đối thoại với Nhật Bản để giải quyết vấn đề tranh chấp nêu trên. Ông Putin nhấn mạnh có nhiều sự lựa chọn để giải quyết vấn đề này.

Phản ứng trước tuyên bố trên của ông Putin, trong tuyên bố phát đi từ Tokyo, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga khẳng định Nhật Bản kiên định lập trường nước này sẽ tiếp tục yêu cầu Nga trả lại 4 hòn đảo Vùng lãnh thổ phương Bắc và sau đó sẽ ký kết hiệp định hòa bình. Ông Yoshihide Suga nhấn mạnh vấn đề tranh chấp này đã tồn tại suốt 70 năm qua, do đó không thể dễ dàng giải quyết nhanh chóng.

Tranh chấp chủ quyền đối với 4 hòn đảo ở Thái Bình Dương đã ngăn cản Nhật Bản và Nga đạt được một hiệp ước hòa bình sau Chiến tranh Thế giới II. Năm 2013, Thủ tướng Abe và Tổng thống Putin đã nhất trí đẩy nhanh tiến trình đàm phán nhằm tìm kiếm giải pháp có thể chấp nhận được cho cả hai nước. Trong cuộc hội đàm ngày 2-9 vừa qua bên lề Diễn đàn Kinh tế quốc tế Phương Đông lần thứ 2 (EEF), được tổ chức tại thành phố Vladivostok của Nga, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí tiếp tục đàm phán về vấn đề tranh chấp lãnh thổ.

Theo kế hoạch, hai nhà lãnh đạo Nga và Nhật Bản sẽ có cuộc gặp thương định vào tháng 12 tới nhân chuyến thăm của ông Putin tới Tokyo. Để chuẩn bị cho chuyến thăm này, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ tới Nga để thỏa luận với người đồng cấp Sergey Lavrov. Tuy nhiên, với lập trường cứng rắn hiện nay của cả hai bên, triển vọng đạt được sự đột phá liên quan đến vấn đề tranh chấp lãnh thổ khó có thể xảy ra.

Ngày 21-11, ông Shigeru Ishiba, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, đã đưa ra cảnh báo đối với với sự lạc quan quá mức về một bước đột phá trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ kéo dài hàng thập kỷ qua với Moskva khi Thủ tướng Shinzo Abe gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Nhật Bản vào tháng tới. "Tôi hy vọng các cuộc đàm phán giữa Nhật Bản và Nga sẽ thành công, nhưng người Nhật Bản chúng ta phải nhận thấy rằng điều này sẽ không dễ dàng như vậy", ông Shigeru Ishiba cho biết.

Thu Uyên