Chúng tôi mục sở thị ngã ba Xoáy Nguồn, điểm tiếp nối 2 con sông biên giới Ka Long và Bắc Luân, nơi sát bên kia sông là dãy nhà cao tầng và các khu trung tâm thương mại của nước bạn nằm san sát, quang cảnh rất vắng vẻ, quạnh quẽ. Tại đây có 2 tổ công tác biên phòng cắm chốt là Bến Đá và Vàng Lầy của Đồn BPCKQT Móng Cái thuộc khu 4 phường Trần Phú trước đây là điểm nóng buôn lậu hàng hóa qua biên giới. Đây là con đường mà hàng lậu, hàng quốc cấm, ma túy, pháo... được vận chuyển băng qua sông bằng các đò máy rồi tấp vào bờ, từ đó hàng hóa chảy vào nội địa tồn tại suốt từ những năm Móng Cái mở cửa giao thương đến nay khiến lực lượng biên phòng phải căng mình chống đỡ. Tuy nhiên, gần đây, các lối mòn xuống sông đã được đổ đất lấp lại để thi công công trình, vì vậy, các phương tiện xe máy, ô tô không thể xuống tận mép sông bốc hàng, ngã ba Xoáy Nguồn đã giảm nhiệt, không còn là điểm nóng như trước.

Đây chỉ là một trong số nhiều bến đò, lối mở bên cánh gà cửa khẩu Móng Cái đã được lực lượng biên phòng dùng nhiều biện pháp để ngăn chặn hàng lậu rò rỉ vào trong nội địa. Thời điểm áp tết, chế độ trực 24/24 giờ được áp dụng tại tất cả các đồn biên phòng tại Thành phố Móng Cái: Đồn BPCKQT Móng Cái, Hải Hòa, Vạn Gia, Trà Cổ, Bắc Sơn, thậm chí trạm biên phòng tại Tục Lãm, nơi xa khu dân cư tập trung nhất và hầu như không có bóng người qua lại, các cán bộ, chiến sĩ cũng không một phút lơ là tại các vị trí canh phòng.

Trên sông Bắc Luân, đoạn biên giới do Đồn BP Hải Hòa quản lý, phía Trung Quốc đang tiến hành xây dựng hàng rào bên bờ sông biên giới của họ. Hàng rào này cao 3,8m bằng sắt kiên cố nhằm ngăn chặn hàng hóa thẩm lậu từ hai bên sông biên giới. Việc này cũng giúp giảm mật độ đáng kể những phi vụ buôn bán trái phép diễn ra tại đây. Phía bờ sông của Việt Nam, Đồn BP Hải Hòa đã bố trí các trạm gác canh phòng thường xuyên có cán bộ chiến sĩ trực. Các chốt này đóng trên phần đất biên giới đã được giao cho các hộ gia đình quản lý và có hàng rào bảo vệ. Hiện các phương tiện xe và người ra vào đều qua kiểm soát biên phòng và việc lượng hàng hóa buôn lậu tuồn qua đây số lượng lớn là không thể.

Thường vào thời điểm áp tết, các mặt hàng có giá trị lớn và thuế suất cao như rượu, thuốc lá ngoại, ma túy, pháo được tuồn vào nội địa nhiều nhất. Cùng chúng tôi thị sát đường biên vào đêm ngày 18/1/2014, thượng tá Nguyễn Văn Hải, Chính trị viên Đồn BP Hải Hòa nói: “Nói một cách chính xác nhất, tình hình buôn lậu năm nay giảm đáng kể so với năm ngoái, và chỉ còn một phần nhỏ so với những năm trước đây. Phía nước bạn muốn điều tiết kinh tế biên mậu nên cấm biên đã hơn một năm nay. Hàng tạm nhập tái xuất của ta không có cánh cửa rộng để thông thương qua biên giới. Một số chủ hàng lớn vẫn xuất được hàng hóa theo giờ, tuy nhiên, lượng hàng không lớn và không thường xuyên. Bên cạnh đó, Bộ Công thương nước ta đã có chỉ đạo hạn chế hàng tạm nhập tái xuất đông lạnh, nội tạng, thịt gia cầm, hải sản qua biên giới để ngăn chặn tình trạng những mặt hàng này thẩm lậu trở lại vào nội địa”. Như vậy, cửa ra cho hàng tạm nhập tái xuất bị thu hẹp dần, kéo theo các hoạt động buôn lậu cũng giảm. Tại điểm thông qua hàng hóa Lục Lầm, các phương tiện chở container hàng hóa xếp im lìm cạnh bờ sông. Một số lô hàng đang dỡ ra chờ qua biên trong con mắt kiểm soát của các lực lượng chức năng bảo vệ biên giới. Các cửu vạn giãn việc đã về quê ăn tết. Đường biên đặt trong chế độ tuần canh nghiêm ngặt của lực lượng biên phòng. Thượng tá Nguyễn Văn Hải cho hay, ngay cả mặt hàng rất nóng vào thời điểm này các năm trước là pháo lậu thì năm nay, Đồn BP Hải Hòa chưa phát hiện vụ nào mặc dù tăng cường tuần tra kiểm soát, phối hợp với lực lượng đặc nhiệm chống buôn lậu của Bộ chỉ huy BĐBP Quảng Ninh và các lực lượng công an, hải quan, quản lý thị trường.

Con số thống kê mới nhất từ Ban chỉ đạo 138, phòng chống tội phạm ma túy BĐBP Quảng Ninh, ngay những ngày đầu năm 2014, Đồn BPCKQT Móng Cái đã thu giữ 2 đò sắt chở 23.256 kg vải, 1,5 tấn mực đông lạnh, 3 tấn rắn, ba ba, ếch, 30kg pháo từ các thương vụ buôn lậu từ Trung Quốc vào Việt Nam. Việc bắt giữ kịp thời và nhanh gọn các lô hàng buôn lậu này cũng khiến các đối tượng gian thương chùn tay, không dám ngang nhiên hoạt động buôn lậu trái phép. Thủ đoạn của các đầu nậu là tập kết hàng hóa ở khu vực giáp đường biên, giáp cửa khẩu Móng Cái rồi tìm cách đưa vào nội địa ở nhiều khu vực khác nhau cách xa các trạm kiểm soát. Một số đầu nậu còn thuê các đối tượng theo dõi mọi biến động của các lực lượng chống buôn lậu để quyết định vận chuyển hàng hóa, hoặc thông tin tẩu tán, thay đổi địa điểm vận chuyển giao hàng. Các đồn biên phòng ngoài việc quản lý chặt chẽ địa bàn, còn phải nắm chắc tình hình ngoại biên, hoạt động và chính sách biên mậu của Trung Quốc, các cơ chế giao thương giữa các chủ hàng hai bên biên giới. Lực lượng trinh sát và vận động quần chúng kiểm soát tình hình an ninh biên giới, tuần tra thường xuyên các điểm tập kết hàng, tụ điểm ăn chơi tại các khu vực gần đường mòn, lối mở trên biên giới, nơi các đối tượng có thể lợi dụng sơ hở để vận chuyện hàng hóa, ma túy ra nước ngoài và ngược lại. Ngoài ra, không thể thiếu sự hiệp đồng, trao đổi thông tin với các lực lượng công an, hải quan và quản lý thị trường tại Thành phố Móng Cái để kiểm soát tình hình có phương án phòng chống tội phạm có hiệu quả.

Móng Cái không còn nóng với tình trạng ào ạt hàng hóa buôn lậu qua biên, bởi ngay cả các mặt hàng tiêu dùng nguồn gốc Trung Quốc hiện cũng đã không còn hấp dẫn thị trường nội địa. Bản thân hàng hóa kém chất lượng đã bị tẩy chay, và loại hàng này không còn chảy về từ biên giới với số lượng lớn nữa. Tuy nhiên, nói như vậy, không có nghĩa là tình trạng buôn lậu đã giảm nhiệt hoàn toàn. Từ nay đến tết Nguyên Đán Giáp Ngọ còn hơn 1 tuần nữa, như vậy các lực lượng chống buôn lậu ở biên giới vẫn còn phải căng mình canh phòng cẩn mật. Bởi chống buôn lậu luôn là cuộc chiến thường trực.