Là lực lượng suốt hai năm qua căng mình tại gần 2.000 tổ, chốt biên phòng, nên dễ hiểu vì sao những chiến sĩ quân hàm xanh lại có được một số lượng sáng tác âm nhạc, thơ ca khá ấn tượng. Các sáng tác còn “nóng hổi” đã ngay lập tức được Đoàn Văn công BĐBP phối khí thu âm hoặc đăng tải trên báo Biên phòng. “Thấu hiểu được những khó khăn, vất vả của đồng chí, đồng đội, tôi luôn đau đáu trong lòng và hiểu rằng, mình là nghệ sĩ, chẳng có gì quý giá hơn là thông qua lời ca, tiếng hát để cổ vũ, động viên tinh thần những người lính” - Thượng tá, Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Tuấn Anh, Đoàn trưởng Đoàn Văn công BĐBP chia sẻ.

Người sáng tác thì tập trung ra tác phẩm mới, ca sĩ dành nhiều thời gian cho luyện thanh, nhạc sĩ phối khí, nhạc công thì tập trung tìm cách thể hiện hiệu quả nhất cho các tác phẩm gửi về... Những yếu tố đó đã tạo nên sự cộng hưởng lớn khi mọi người đều có chung suy nghĩ phải có những tác phẩm nghệ thuật động viên lực lượng đang ngày đêm làm nhiệm vụ ở tuyến đầu chống dịch, cũng như góp sức cổ vũ tinh thần của nhân dân vượt qua đại dịch. Hàng trăm ca khúc giàu giá trị nghệ thuật và ý nghĩa đã ra đời trong tâm thế ấy.

Mặc dù không có sự lan tỏa mạnh mẽ và tính liên kết cộng đồng như âm nhạc, song, văn học cũng đã phát huy vai trò “thư ký của thời đại” khi chuyển tải những thông điệp nhân văn, những câu chuyện đầy ý nghĩa trong các hoạt động chống dịch. Từ người già đến em thơ, từ trí thức đến nông dân, từ các cây viết chuyên nghiệp cho tới các tác giả nghiệp dư... ai nấy đều dành những lời thơ, câu văn hay nhất để ngợi ca đất nước, tôn vinh dân tộc và khơi dậy niềm tin yêu, tinh thần đoàn kết của toàn dân. ‘Em thấy không trong vất vả nhọc nhằn/ Khi dịch bệnh hiểm nguy ngày càng lan rộng/ Cả đất nước mình đồng hành ra trận/ Trên dưới mộc lòng chống dịch thoát nguy”. Đó là những vần thơ mộc mạc nhưng ý nghĩa của cô giáo Chu Ngọc Thanh đến từ vùng đất Tây Nguyên nắng gió.

Cũng trong những ngày giãn cách, nhà văn Võ Thị Xuân Hà cùng nhóm biên soạn Sbook đã thầm lặng biên tập hai cuốn sách mang tên “Covid-19 và cuộc chiến sinh tử”, tập hợp các bài viết của nhiều tác giả trong cả nước và “Khi đại dịch thế kỷ Covid-19 đi qua” của nhà văn Sương Nguyệt Minh. Cả hai cuốn sách đều chứa đựng biết bao tâm huyết, hi sinh của đội ngũ các y bác sĩ, quân đội, công an, các tình nguyện viên... được ghi lại bằng cái nhìn nhân văn, sâu sắc, lắng đọng của các nhà văn, nhà báo.

Kiên cường và tận tụy nhất phải kể đến đội ngũ 120 tình nguyện viên là các văn nghệ sĩ và người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật tại thành phố Hồ Chí Minh. MC Quỳnh Hoa, Phó Giám đốc Nhà văn hóa Thanh niên thành phố Hồ Chí Minh phụ trách đội tình nguyện cho biết, nhiệm vụ của các tình nguyện viên là tham gia hỗ trợ điều phối lấy mẫu xét nghiệm diện rộng; hỗ trợ công tác tiêm vaccine phòng Covid-19; dọn dẹp ký túc xá làm khu cách ly; cung ứng thức ăn cho các khu cách ly và phong tỏa; vận chuyển hàng hóa, quà tặng đến các điểm chống dịch và khu cách ly...

Có thể nói, không chỉ bằng trách nhiệm của văn nghệ sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng, chính hiện thực sống động đã thôi thúc các văn nghệ sĩ sáng tác. Bên cạnh đó, các văn nghệ sĩ đã chủ động dùng sức ảnh hưởng của mình kêu gọi người dân thực hiện nghiêm giãn cách xã hội, kêu gọi những tấm lòng nhân ái giúp đỡ những mảnh đời khó khăn; tự nguyện đến các bệnh viện dã chiến mang lời ca, tiếng hát động viên các y sĩ, bác sĩ và bệnh nhân...

Dù loại hình, cách thể hiện, chất lượng nghệ thuật có khác nhau, song, tất cả đều mang một điểm chung là mong muốn khích lệ, cổ vũ tinh thần nhân dân, tạo không khí lạc quan, lan tỏa các thông điệp tích cực, góp phần tăng cường giá trị của “vaccine tinh thần” trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Tuệ Lâm