Cuộc thi thơ về đề tài “Biên giới và biển đảo năm 2017” được phát động từ ngày 1-12-2016 đến hết ngày 30-11-2017. Cuộc thi thể hiện tình cảm, trách nhiệm công dân qua các tác phẩm thơ về biên giới và biển, đảo; phản ánh sinh động hoạt động của lực lượng BĐBP Việt Nam, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và nhân dân đang công tác, sinh sống nơi biên giới, hải đảo của Tổ quốc.

Sau một năm triển khai, Ban tổ chức đã nhận được hơn 600 bài thơ của hơn 200 tác giả ở khắp mọi miền đất nước, thuộc nhiều thành phần, lứa tuổi. Nhiều tác giả gửi dự thi nhiều lần, mỗi lần dự thi nhiều bài. Trong đó, chị Lê Thị Thanh Thủy (bút danh Phong Lan), người có tình cảm đặc biệt với BĐBP, đã gửi dự thi hơn 100 bài thơ. Các tác giả là cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu ở các chiến trường chiếm tỉ lệ khá đông.

Đặc biệt là sự tham gia của các tác giả trong lực lượng BĐBP, trong đó tiêu biểu có Thiếu tướng Nguyễn Sinh Xô (nguyên Cục trưởng Cục Phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP), Văn Hùng (cựu sĩ quan BĐBP Thanh Hóa)... Các tác giả là cán bộ, chiến sĩ BĐBP đang công tác trên hai tuyến biên giới của tỉnh tham gia dự thi khá đông, tiêu biểu như Thịnh Kiên, Lê Văn Long, Phan Doãn Thà, Lê Văn Nhất, Lê Ngọc Đản, Thao Văn Đua, Nguyễn Văn Hảo, Ngô Ngọc Sơn...

Các tác giả dự thi có người là nhà thơ thành danh, nhưng cũng có nhiều người lần đầu đến với thơ ca bằng những câu chữ mộc mạc, chân chất, thắm đượm tình yêu quê hương, đất nước và trách nhiệm công dân. Các tác giả là cựu chiến binh đều có cái nhìn và sự đồng cảm sâu sắc và tinh tế với những gian lao của các chiến sĩ nơi biên cương, hải đảo. Các tác giả đang là cán bộ, chiến sĩ BĐBP lại chân chất thổ lộ công việc, tấm lòng của người trong cuộc.

Ban tổ chức đã tuyển chọn in 112 bài thơ của 71 tác giả để xét trao giải. Hầu hết các tác phẩm dự thi đã bám sát chủ đề biên giới và biển, đảo. Điều đó khẳng định, thơ ca luôn gắn liền với cuộc sống, là hơi thở của cuộc sống, là tiếng rung ngân của cung đàn đất nước. Đại tá Nguyễn Văn Thú, Phó Chính ủy BĐBP Thanh Hóa cho biết: “Đây là cuộc thi có ý nghĩa hết sức to lớn góp phần cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ BĐBP trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, biển đảo của Tổ quốc. Thông qua cuộc thi này, chúng ta thấy được khát vọng về sự bình yên nơi biên giới, biển đảo và khát vọng về sự toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của quốc gia”.

Ở góc nhìn chuyên môn, nhà thơ Hoàng Trọng Cường, Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Xứ Thanh nhận xét, các tác phẩm dự thi rất phong phú về thể loại, giọng điệu, đa phong cách, đa thanh. Có tác giả trau chuốt câu chữ kỹ càng, cấu tứ chặt chẽ, nhưng cũng có nhiều tác giả “bê nguyên xi” đời sống thô ráp với chất giọng hồn nhiên, đáng yêu... Qua những bài thơ dự thi, có thể thấy, các tác giả đều thể hiện được tấm lòng, nỗi trăn trở và khát vọng của con người trước thời cuộc.

Không ít bài thơ, câu thơ hay, gây xúc động, để lại ấn tượng trong người đọc: “Em đắp mộ gió cho anh/ Cạnh thầy, mộ gió cỏ xanh bời bời... Những hùng binh đã khát quê/ Gió rần rật thổi nhập về mộ thiêng/ Bao mộ gió, âm vọng riêng/ Của làng biển, giai điệu miền cát bay” (Em đắp mộ gió cho anh - Hải Minh).

Những tâm tư tình cảm, những trải lòng trước nỗi gian nan, vất vả của người chiến sĩ Biên phòng, những người đang ngày đêm canh giữ sự bình yên của bản làng biên giới, biển đảo cũng được thể hiện rõ nét: “Trong đêm tuần tra, những chuyến đi xa/ Biển dữ dội và màn đêm dữ dội/ Chỉ một chút thôi là sóng chìm sóng nổi/ Bóng đen nào giăng kín bủa vây”. (Tình yêu người chiến sĩ Biên phòng - Lê Văn Long); “Đêm mật phục/ Thâu đêm con mắt thức/ Sương giăng lớp lớp/ Cách một tầm tay không nhìn rõ mặt/ Đi nhẹ nhàng từng bước/ Cứ lần theo người trước mà đi/ Con vắt hút căng bụng máu/ Con kiến cắn buốt thịt da...” (Đêm mật phục - Nguyễn Thanh Xuyết).

Gìn giữ biên giới, biển đảo của Tổ quốc là nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả của người chiến sĩ Biên phòng. Sau những lúc phải chống chọi với bão tố, hiểm nguy, ở nơi rừng sâu biên giới, vẫn yên bình một khung trời giản dị non nước Việt: “Thi thoảng có những chiều hoàng hôn/ Lính đảo chúng tôi quây quần ngồi lặng lẽ/ Không ai nói gì, mắt hướng về đất mẹ/ Nghe biển rì rầm và đón trăng lên (Khoảng lặng - Đỗ Xuân Thu); “Những cung đất đan hoa tay, ủ hồn rừng, vía núi/ Thao thiết câu khặp, câu xường của bà, của mẹ/ Những cung đất làm nôi cho tiếng cu cườm vời vợi khoảng ban trưa” (Ruộng bậc thang - Thanh Giang)...

Tại lễ tổng kết và trao giải cuộc thi, Ban tổ chức đã chọn ra 10 tác phẩm chất lượng để trao 1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba, 4 giải Tư. Hy vọng, sau cuộc thi này, sẽ xuất hiện nhiều hơn nữa những gương mặt thơ mới, tiếp tục ngợi ca người lính Biên phòng, tình yêu biên giới, biển đảo thiêng liêng nơi đầu sóng ngọn gió.

Thanh Thuận