3 nền tảng của hòa bình

Chủ đề của Phiên họp là sáng kiến của Việt Nam khi đảm nhiệm trọng trách Chủ tịch HĐBA LHQ tháng 4-2021. Đây là chủ đề quan trọng, bao trùm nhất của HĐBA với vai trò là cơ quan chủ chốt của LHQ trong việc ngăn ngừa chiến tranh, xung đột, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Đồng thời, là vấn đề thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế trong bối cảnh hòa bình, ổn định là xu thế lớn song xung đột, cạnh tranh vẫn diễn ra gay gắt ở một số nơi.

Phát biểu tại Phiên thảo luận cấp cao, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trong 5 năm gần đây, xung đột đã cướp đi gần nửa triệu sinh mạng trên toàn cầu. Riêng trong năm 2020 đã ghi nhận 20 triệu người tị nạn, hơn 50 triệu người mất nơi cư trú do xung đột và gần 170 triệu người cần hỗ trợ nhân đạo. Đây chính là những người đang “bị bỏ lại phía sau”, đòi hỏi trách nhiệm của HĐBA. Các thách thức to lớn do đại dịch Covid-19, thiên tai, biến đổi khí hậu khắc nghiệt, hay các cuộc xung đột, tranh chấp biên giới, lãnh thổ, cọ xát, cạnh tranh địa chiến lược, đòi hỏi phải tăng cường đoàn kết quốc tế hơn bao giờ hết.

“Nghịch lý là lòng tin của chúng ta vào nhau và vào các thể chế đa phương lại có phần lung lay, rất cần có sự củng cố, gắn kết trong đó có việc tăng cường quan hệ hợp tác giữa LHQ, HĐBA với các tổ chức khu vực trong nỗ lực chung nhằm ngăn ngừa và giải quyết xung đột thông qua đối thoại và xây dựng lòng tin”, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết.

Tại Phiên thảo luận, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã nêu 3 đề xuất quan trọng. Trước tiên là sự tương tác và bổ trợ lẫn nhau giữa LHQ và các tổ chức khu vực chính là nhu cầu khách quan và là “kết nối hai chiều” để cùng chia sẻ tri thức, cộng hưởng các nỗ lực chung. Tiếp đó là cần tiếp tục đề cao hơn nữa vai trò của chủ nghĩa đa phương và tăng cường tuân thủ Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế, bởi đây chính là điểm tựa, cơ sở vững chắc nhất để tạo dựng lòng tin, thúc đẩy đối thoại. Trên hết, cần đưa hợp tác giữa HĐBA và các tổ chức khu vực đi vào chiều sâu với các khuôn khổ đối thoại, hợp tác, cơ chế “cảnh báo sớm” các bất ổn.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ, Việt Nam vinh dự lần thứ hai làm Chủ tịch luân phiên của HĐBA LHQ trong nhiệm kỳ 2020-2021. Với khát vọng xây dựng quốc gia hòa bình, thịnh vượng - là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, Việt Nam kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, đẩy mạnh hội nhập quốc tế, tích cực đóng góp vào công việc của LHQ và HĐBA. Với phương châm “Đối tác vì một nền hòa bình bền vững," Việt Nam sẽ nỗ lực hết sức mình để thúc đẩy hợp tác giữa LHQ và các tổ chức khu vực, trong đó có Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lên tầm cao mới, vì hòa bình, an ninh và phát triển trên thế giới.

Nâng cao tầm vóc

Phát biểu tại Phiên thảo luận, Tổng thư ký LHQ António Guterres gửi lời cảm ơn Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tổ chức cuộc thảo luận cởi mở này, đặc biệt đã hiện thực hóa ưu tiên hàng đầu của LHQ ngay khi đảm nhiệm trọng trách. Tổng thư ký Guterres cho biết, sự hợp tác giữa LHQ và các tổ chức khu vực đã được phát triển theo cấp số nhân kể từ khi LHQ thành lập. Đến nay, lĩnh vực này tiếp tục là trọng tâm cần thiết phải tăng cường mạnh mẽ để hướng về tương lai.

Thực tế trong thời gian qua, các hoạt động của LHQ tại Bosnia, Herzegovina, Sudan, Mali, Bolivia,... là những ví dụ cụ thể cho thấy sự hiệu quả trong hợp tác giữa LHQ với Liên minh châu Phi, Liên minh châu Âu, Liên đoàn các quốc gia Arab và các tổ chức khu vực liên quan. Sự hợp tác này đã giúp hỗ trợ hiệu quả hơn các quốc gia thành viên LHQ trong việc quản lý các chuyển đổi chính trị phức tạp và tìm kiếm các giải pháp bền vững cho các thách thức chính trị.

Đặc biệt với ASEAN, Tổng thư ký Guterres khẳng định, ASEAN là một phần quan trọng trong “bức tranh” hợp tác của LHQ với các tổ chức khu vực. Kể từ khi thành lập, ASEAN đã đóng một vai trò quan trọng thông qua ngoại giao, ngăn ngừa xung đột và xây dựng hòa bình. Quan hệ Đối tác toàn diện giữa ASEAN và LHQ được thiết lập tốt đẹp từ năm 2011 và phát triển trên phạm vi hòa bình và an ninh, cũng như phát triển kinh tế và xã hội. Ông Guterres nhấn mạnh, ngày nay, vai trò của ASEAN trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Đánh giá về sự kiện này, trả lời truyền thông quốc tế, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang cho biết, Phiên thảo luận cấp cao của HĐBA lần này là hoạt động đối ngoại đa phương đầu tiên có sự tham dự của Lãnh đạo cấp cao ta ngay sau thành công tốt đẹp của Đại hội Đảng lần thứ XIII. Đây là dịp để Việt Nam gửi thông điệp ở cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước tới cộng đồng quốc tế về những định hướng, tầm nhìn và khát vọng phát triển của đất nước do Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra, khẳng định mạnh mẽ đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế một cách toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả.

Cùng với đó, sự kiện này là dịp Việt Nam tiếp tục thể hiện uy tín, vị thế của đất nước và phát huy vai trò, đóng góp có trách nhiệm cho các vấn đề về hòa bình, an ninh thuộc quan tâm chung của khu vực và quốc tế, góp phần triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương.

Thanh Trúc