Với phương châm “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, 61 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Công an Nhân dân Vũ trang, nay là BĐBP, luôn đoàn kết một lòng, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia mà Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó. 

Nhớ lại những ngày đầu mới thành lập và trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ BĐBP tuy trang bị còn rất thô sơ, thiếu thốn nhiều mặt, địa bàn hoạt động rộng, xa xôi hẻo lánh, thời tiết, khí hậu vô cùng khắc nghiệt... nhưng vẫn luôn ngày đêm bám dân, bám địa bàn, tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc; tham mưu và tham gia cùng cấp ủy, chính quyền địa phương củng cố hệ thống cơ sở chính trị vững mạnh, vận động nhân dân định canh định cư, dựng làng, lập bản, xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc trên biên giới, xây dựng phòng tuyến nhân dân chiến đấu tiễu phỉ, chống gián điệp, biệt kích, thám báo, bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến quân sự tạm thời; bảo vệ Đảng, Nhà nước, các mục tiêu  quan trọng ở nội địa và chi viện cho lực lượng An ninh vũ trang miền Nam. 

Khi đất nước thống nhất, toàn lực lượng đã tập trung cao độ, khẩn trương triển khai hệ thống đồn, trạm biên giới, vận động nhân dân xây dựng phòng tuyến bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới với chiều dài gần 8.000km biên giới, bờ biển, thuộc địa bàn của 1.109 xã, phường, thị trấn; 235 quận, huyện, thị xã, 44 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có biên giới, bờ biển, triển khai 9 trung đoàn, phối hợp với các đơn vị của QĐND và CAND, kề vai sát cánh cùng lực lượng vũ trang và nhân dân Campuchia đấu tranh chống Khmer đỏ, phá tan chế độ diệt chủng ở Campuchia, giúp bạn bảo vệ chủ quyền biên giới trên các tuyến. Đồng thời, cử nhiều đội công tác giúp nhân dân Lào đấu tranh chống phỉ và bọn phản động, góp phần giành lại độc lập, chủ quyền, củng cố hòa bình, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, tình cảm tốt đẹp trong lòng nhân dân Lào và nhân dân Campuchia anh em.

Bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, quán triệt đường lối đổi mới của Đảng, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị tích cực nghiên cứu, đổi mới toàn diện các biện pháp công tác Biên phòng, đẩy mạnh công tác đối ngoại Biên phòng, lấy xây dựng nền Biên phòng toàn dân làm nền tảng, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo ở khu vực biên giới, giúp nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão, lụt... coi đây vừa là biện pháp, vừa là mục tiêu của công tác vận động quần chúng. BĐBP cũng thể hiện sinh động vai trò của đội quân chiến đấu và đội quân công tác khi trực tiếp tham gia củng cố hệ thống cơ sở chính trị; triển khai nhiều chương trình, các mô hình phong trào giúp dân xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội ở các xã phường, thị trấn biên giới gắn với xây dựng thế trận Biên phòng toàn dân trong thế trận Quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân; đấu tranh phòng, chống có hiệu quả các loại tội phạm ở khu vực biên giới. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã cử cán bộ tăng cường các xã biên giới đặc biệt khó khăn, đưa đảng viên đồn Biên phòng về tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn bản biên giới; phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách các hộ dân trên địa bàn. Đồng thời, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với các bộ, ban, ngành, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân, Tập đoàn Viettel... và trực tiếp tổ chức hàng loạt các chương trình, mô hình giúp đồng bào các dân tộc nơi biên giới như: “Mái ấm cho người nghèo và chiến sĩ nơi biên giới, hải đảo”, “Bò giống giúp người nghèo biên giới”, “Nâng bước em tới trường”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, “Điểm sáng văn hóa vùng biên”, “Trạm xá quân dân y kết hợp”, “Lớp học tình thương”, “Nghĩa tình đồng đội nơi biên giới”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Hãy làm sạch biển”, “Tay kéo Biên phòng”, “Cụm phát thanh vùng biên”, “Thư viện, tủ sách, phòng đọc biên giới”... 

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã ban hành Chỉ thị số 34/CT-BTL, ngày 24-6-2003 để chỉ đạo BĐBP các tỉnh, thành phố “Tổ chức phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm, bản khu vực biên giới”. Trên cơ sở kết quả của phong trào này tham mưu cho Bộ Quốc phòng đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 9-1-2015 “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Đồng thời, trực tiếp phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh hoạt động Ngày Biên phòng toàn dân trên phạm vi cả nước, với nhiều hình thức phong phú, sinh động, thiết thực; tổ chức các phong trào quần chúng trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, như: “Quần chúng nhân dân tham gia tự quản đường biên, cột mốc biên giới và giữ gìn an ninh, trật tự thôn, bản khu vực biên giới”, “ Thanh niên xung kích bảo vệ đường biên”, “Thôn xóm, bản, làng bình yên không có tội phạm ma túy”, “Tổ tàu, thuyền, bến bãi an toàn, văn hóa”, “Kết nghĩa bản - bản hai bên biên giới”... 

Bên cạnh đó, đấu tranh phòng chống các loại tội phạm hoạt động trên biên giới cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà BĐBP thực hiện rất tốt thời gian qua. 10 năm qua, các đơn vị BĐBP đã tiến hành thực hiện tốt công tác điều tra cơ bản địa bàn, tuyến hoạt động của tội phạm, chuyên đề nghiệp vụ; sưu tập địa bàn ngoại biên, xây dựng lực lượng trinh sát tinh nhuệ; xác lập và đấu tranh thành công hàng ngàn chuyên án, vụ án ma túy, buôn lậu gian lận thương mại... Và trong cuộc chiến này, những người lính Biên phòng hàng ngày phải đối mặt với không ít những gian khổ, hiểm nguy, thậm chí hy sinh, song các anh vẫn kiên trì bám địa bàn, gắn bó máu thịt đồng bào các dân tộc, giữ vững an ninh trật tự ở khu vực biên giới, xứng đáng là những “lá chắn thép” nơi phên dậu của Tổ quốc.

Và mới đây nhất, khi dịch  Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc và lan sang các nước, trong đó có Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch ngay từ “cửa ngõ” biên giới, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo BĐBP 7 tỉnh phía Bắc tổ chức 535 tổ chốt chặn các đường mòn, lối mở với tổng số 2.817 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia. Ngoài ra, các đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với các cấp, ngành, tỉnh, huyện biên giới tuyên truyền, vận động nhân dân khu vực biên giới về công tác phòng, chống dịch bệnh; tổ chức 1.045 lượt cán bộ xuống địa bàn tuyên truyền cho 104.785 người nghe về nguyên nhân gây bệnh và các biện pháp phòng, chống lây nhiễm; cấp phát 33.711 tờ rơi hướng dẫn phòng, chống dịch Covid-19 cho nhân dân; tiếp nhận gần 2.000 công dân Việt Nam trở về từ Trung Quốc; phát hiện và bắt giữ hơn 705.000 khẩu trang và 14.200 đôi găng tay vận chuyển, buôn bán trái phép qua biên giới. Các đơn vị BĐBP đã cấp 210.692 khẩu trang cho nhân dân khu vực biên giới và hỗ trợ hơn 122.000 khẩu trang cho lực lượng bảo vệ biên giới nước láng giềng... Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã kiểm soát được tình hình dịch Covid-19 và trong thành công đó có sự đóng góp không nhỏ của những người lính Biên phòng đang ngày đêm căng mình “ăn lán, ngủ rừng” tại các đường mòn, lối mở trên biên giới để ngăn chặn các đối tượng xâm nhập trái phép vào địa bàn; đồng thời, tuyên truyền cho nhân dân biên giới hiểu và phòng tránh dịch Covid-19.

Có thể khẳng định, bằng những việc làm mang đậm tính nhân văn, thể hiện sự sáng tạo của BĐBP trong thực hiện nhiệm vụ công tác Biên phòng thường xuyên và đột xuất thời kỳ mới đã góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về anh “Bộ đội Cụ Hồ”, người chiến sĩ quân hàm xanh trong lòng nhân dân cả nước, tạo nên sức mạnh to lớn, giúp BĐBP hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Hoa Hạ