Mối quan hệ ASEAN - Trung Quốc đang đạt tới một dấu mốc lớn khi đánh dấu 30 năm quan hệ (1991-2021). Trong chặng đường dài với nhiều thành tựu quan trọng về hợp tác song phương, cả ASEAN và Trung Quốc đều đạt được những thành công to lớn, thể hiện rõ nét qua sự phát triển vượt bậc của từng bên cũng như sự phát triển sâu rộng trong quan hệ hai bên.

Với cột mốc 30 năm, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định, ASEAN là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Đặc biệt, với Trung Quốc, đây là mối quan hệ năng động và hiệu quả nhất. Mối quan hệ chiến lược toàn diện ASEAN - Trung Quốc đóng vai trò quan trọng cho hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng của khu vực. Nhìn về chặng đường tương lai, Trung Quốc mong muốn mối quan hệ này sẽ được nâng tầm, xây dựng một cộng đồng ASEAN - Trung Quốc ngày càng chặt chẽ hơn. Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Ho bày tỏ, quan hệ ASEAN - Trung Quốc có ý nghĩa to lớn với những thành tựu, thành công rất cụ thể, đảm bảo sự hài hòa, phù hợp lợi ích chung. Đó là cơ sở quan trọng để mối quan hệ đối thoại này tiếp tục được nâng cao tầm vóc.

Tại Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc vào đầu tuần này tại thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác (1991-2021), các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đánh giá, mối quan hệ ASEAN - Trung Quốc là một trong những mối quan hệ đối tác năng động, thực chất và hiệu quả nhất của ASEAN. Sự hợp tác kịp thời, hiệu quả của Trung Quốc với ASEAN trong nỗ lực ứng phó với đại dịch Covid-19 thời gian qua là một trong những điểm nổi bật thể hiện cho hiệu quả của mối quan hệ này.

Nhìn nhận về thực trạng khu vực hiện nay, các Bộ trưởng Ngoại giao của ASEAN và Trung Quốc cùng cho rằng, ý chí chung và cũng là ưu tiên hàng đầu của cả hai bên được đặt ra là phải đẩy lùi dịch bệnh, đảm bảo cuộc sống yên bình, an toàn, đặc biệt là phải duy trì môi trường ổn định chung để khôi phục và phát triển hậu Covid-19.

Đối với mối quan hệ ASEAN - Trung Quốc, giới phân tích chỉ ra rằng, 30 năm là một hành trình rất dài và được phát triển dựa trên hàng loạt thành tựu quan trọng liên tục đạt được, vượt qua mọi rào cản về sự khác biệt. Trung Quốc cũng là quốc gia ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong các tiến trình khu vực do ASEAN khởi xướng. Một trong những điểm sáng quan trọng trong quan hệ ASEAN - Trung Quốc là hợp tác kinh tế - thương mại với nhiều bước tiến quan trọng.

Thực tế, Khu vực thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc đã trở thành khu vực thương mại tự do lớn thứ 3 thế giới. Đến năm 2020, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN trong 12 năm liên tiếp. Khi khởi động Hiệp định Thương mại tự do (FTA) ASEAN - Trung Quốc vào năm 2002, tổng giá trị thương mại là 54,8 tỷ USD; đến năm 2019, tổng giá trị thương mại đã tăng 11 lần, đạt 641,6 tỷ USD. Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ASEAN từ năm 2018 với 13,9% thị phần.

“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, mối quan hệ ASEAN - Trung Quốc phát triển không ngừng trong 30 năm qua là lời khẳng định rõ nét về quan hệ tốt đẹp, hữu nghị, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau. Quan hệ đối thoại này cũng giúp cả hai bên giải quyết bất đồng, thiết lập sự tin cậy, hiểu biết lẫn nhau. Trên nền tảng đã có, quan hệ ASEAN - Trung Quốc cho thấy sự toàn diện, tiên phong và sáng tạo, cùng chia sẻ lợi ích chung to lớn để tăng cường hợp tác thực chất và hiệu quả hơn.

Giới chuyên gia nhận định, ASEAN và Trung Quốc có nhiều xung lực để đưa quan hệ phát triển lên tầm cao mới nhằm đem lại lợi ích thiết thực chung, đóng góp hữu hiệu vào hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng của khu vực.

Thanh Trúc