Biên phòng - Tại triển lãm “Hồ Chí Minh - Những nét phác họa chân dung” đang diễn ra tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, trong rất nhiều hiện vật được trưng bày có 2 hiện vật đặc biệt, lúc sinh thời Bác Hồ đã tặng thủ lĩnh người Mông Vương Chí Sình (tức ông Vương Chí Thành). Đó là chiếc áo trấn thủ và thanh gươm quý. Sau hơn 70 năm, 2 kỷ vật đã được người cháu đích tôn dòng họ Vương – ông Vương Quỳnh Xuân hiến tặng cho Bảo tàng Hồ Chí Minh với mong muốn công chúng có cơ hội chiêm ngưỡng di vật quý. Qua đó, hiểu hơn về mối quan hệ đặc biệt giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với vị thủ lĩnh người Mông cũng như sự quan tâm, tình cảm của Bác dành cho đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng biên cương cực Bắc.
Vừa mở cửa đón khách trở lại sau thời gian thực hiện phòng, chống dịch Covid-19 với triển lãm "Hồ Chí Minh - Những nét phác họa chân dung", Bảo tàng Hồ Chí Minh tiếp tục là nơi thu hút đông du khách đến tham quan, tìm hiểu, nghiên cứu về sự nghiệp và cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh - người anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới.
2 hiện vật lúc sinh thời Bác đã tặng thủ lĩnh người Mông Vương Chí Sình được trưng bày trang trọng trong tủ kính thu hút nhiều người xem. Tiến sĩ Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh cho biết: “Đầu tháng 8-2019, Bảo tàng Hồ Chí Minh đã làm lễ tiếp nhận hiện vật rất đặc biệt là chiếc áo trấn thủ và thanh gươm quý mà Bác Hồ lúc sinh thời tặng cho thủ lĩnh người Mông Vương Chí Sình, do ông Vương Quỳnh Xuân từ Canada hiến tặng. Đây là lần triển lãm đầu tiên mà 2 hiện vật đặc biệt được trưng bày sau khi tiếp nhận”.
2 hiện vật còn khá nguyên vẹn được con cháu họ Vương gìn giữ như báu vật của dòng họ và dân tộc. Theo Tiến sĩ Vũ Mạnh Hà, đầu tháng 9-1945, từ Hà Giang, nhận được tin báo quân Pháp, Nhật bị đánh bại, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu được thành lập, theo lệnh cha, ông Vương Chí Sình đã tìm mọi cách về Hà Nội để gặp Bác Hồ trong bối cảnh tỉnh Hà Giang vẫn chưa được giải phóng. Cuộc gặp là minh chứng rõ nét mang tính bước ngoặt đánh dấu sự kiện vị thủ lĩnh đồng bào Mông này đi theo tiếng gọi của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Sau cuộc gặp gỡ, ông Vương Chí Sình trúng cử đại biểu Quốc hội khóa I (ngày 6-1-1946) và được giao trọng trách Chủ tịch Ủy ban Hành chính huyện Đồng Văn (gồm 3 huyện Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh ngày nay). Khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến năm 1946, ngân khố quốc gia cạn kiệt, ông Vương Chí Sình đã ủng hộ Chính phủ 2,2 triệu đồng bạc hoa xòe và 7kg vàng. Sau đó, ông Vương Chí Sình tiếp tục trúng cử đại biểu Quốc hội khóa II. Với sự tin tưởng tuyệt đối của Bác Hồ, ông Vương Chí Sình đã cùng đồng bào Mông đồng cam, cộng khổ giữ yên vùng biên ải Mèo Vạc - Đồng Văn, đóng góp sức người, sức của trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, làm nên thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954.
Kỷ vật chiếc áo trấn thủ do Bác Hồ tặng ông Vương Chí Sình có màu cỏ úa thêu ngôi sao vàng do phụ nữ tỉnh Hải Dương làm tặng Bác với dòng chữ thêu: “Kính tặng Hồ Chủ tịch - Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh Hải Dương”. Bác Hồ nhận áo và cho thêu thêm bên dưới dòng chữ: “Chuyển tặng Vương Chí Thành, đại biểu Quốc hội”, bên dưới ký tên Hồ Chí Minh, sau đó chuyển tặng ông Vương Chí Sình vào năm 1950. Sau hơn nửa thế kỷ được bảo quản, gìn giữ cẩn thận, chiếc áo vẫn gần như nguyên vẹn, các dòng chữ được thêu chỉ màu đỏ, trắng, vàng còn rõ ràng.
Còn với thanh gươm quý, sau Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, hòa bình lập lại ở miền Bắc, năm 1956, để biểu thị tấm lòng của mình đối với thủ lĩnh họ Vương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị Xưởng quân khí Bộ Quốc phòng làm một thanh gươm bằng hợp kim thép, hai bên của bao thanh gươm, Bác tự tay viết 8 chữ Nho “Tận tâm báo quốc/ Bất thụ nô lệ”. Bác đã cử đồng chí Bùi Công Trừng, Thứ trưởng Bộ Kinh tế khi đó thay mặt Người mang thanh gươm lên thị xã Hà Giang trao tặng ông Vương Chí Sình trước toàn thể lãnh đạo và đại diện đồng bào dân tộc trong tỉnh. Thanh gươm sắc nhọn, dài hơn 70cm, có chuôi bằng sừng màu đen gắn nổi hình ngôi sao màu bạc. Bao gươm là vỏ gỗ tốt, có ba đai kim loại. Ngày nay, quai đeo bằng da đã cũ nhưng còn tốt, 8 chữ Nho Bác viết đến nay vẫn nhìn rõ.
Những hiện vật giá trị từ gia đình ông Vương Chí Sình hiến tặng được giới thiệu một cách rộng rãi, giúp công chúng ngày nay hiểu rõ hơn về tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, về những đóng góp của đồng bào Mông đối với đất nước cũng như tình cảm sâu nặng và lòng kính trọng đặc biệt của ông Vương Chí Sình và các thế hệ con cháu đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
“2 kỷ vật thiêng liêng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tặng cụ Vương Chí Sình mang một thông điệp có ý nghĩa sâu sắc của Người dành cho vị thủ lĩnh đồng bào dân tộc Mông – đó chính là gửi gắm trách nhiệm của bà con dân tộc Mông, đặc biệt là cụ Vương Chí Sình đối với quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước. Đáp lại lòng tin của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cụ Vương Chí Sình đã cùng đồng bào Mông đồng cam, cộng khổ đấu tranh giữ vững vùng đất Mèo Vạc - Đồng Văn trong những thời điểm khó khăn và cam go nhất của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp” - Tiến sĩ Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh.
Thanh Thuận
